List Sandomierzanki do Podolanki
- Kategoria:
- literatura piękna
- Wydawnictwo:
- Armoryka
- Data wydania:
- 2005-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 2005-01-01
- Liczba stron:
- 12
- Czas czytania
- 12 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788362661251
W roku 1784 w Warszawie ukazała się drukiem powieść pijara Michała Dymitra Krajewskiego (1746-1817),pisarza i działacza oświatowego, członka Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nosząca tytuł „Podolanka wychowana w stanie natury, życie i przypadki swe opisująca”. Powieść owa była wzorowana, ocierając się nieomal o plagiat, na utworze Henri Josepha Du Laurensa (1719-1793 lub 97) "Imirce, Ou La Fille de La Nature" (Londres 1776). Książka cieszyła się tak wielką popularnością i zainteresowaniem czytelników, że w samym 1784 roku nie tylko rozeszło się całe pierwsze wydanie, ale były i kolejne – i to aż siedem! Co było przyczyną tak wielkiej poczytności książki Krajewskiego? Wydaje się, iż przede wszystkim to, że nawiązywała ona do modnych wówczas nowatorskich filozoficznych i pedagogicznych koncepcji Jeana-Jacques'a Rousseau (1712-1778),wedle których wychowanie dziecka powinno ograniczyć się wyłącznie do tego, by miało ono niczym nie skrępowaną możność rozwoju, chronioną przed wpływami zewnętrznymi, przy odrzuceniu wszelkich celów i ideałów, które na owo wychowanie mogłyby mieć jakikolwiek wpływ. „Podolanka...” opowiada właśnie o takim eksperymencie wychowawczym, mającym na celu wychowanie „dzieci natury”. Pewien Hrabia przetrzymuje dwoje dzieci: chłopca i dziewczynkę (tytułową Podolankę) w zamkniętej, obitej blachą piwnicy od ich urodzenia aż do ukończenia dwudziestego drugiego roku życia. W ramach owego eksperymentu dzieci są nie tylko całkowicie izolowane od świata zewnętrznego, ale i poddawane rozmaitym doświadczeniom, które rzekomo dowodzą, iż człowiek wychowany w pełnej izolacji od świata staje się wrażliwy na piękno, ale jednocześnie nie ma najmniejszego nawet pojęcia dotyczącego zasad współżycia społecznego. Autor postrzega to oczywiście jako coś pozytywnego i wykorzystuje do surowej krytyki przyjętych norm współżycia w społeczeństwie oraz licznych dzieł wielu pisarzy. To wszystko, o czym napisałem wyżej, jak również marna wartość artystyczna książki Krajewskiego spowodowały, iż jego powieść stała się przedmiotem bardzo ożywionej krytyki, a w jej ramach po raz pierwszy podjęto w Polsce polemikę literacką. Pierwszym drukiem polemicznym (wydanym już w 1784 r.) był właśnie „List Sandomierzanki do Podolanki”, który po blisko 230 latach ponownie opublikowało Wydawnictwo „Armoryka”, zachowując oryginalną pisownię i nawet czcionkę z epoki. Kto był autorem tego druku polemicznego? Nie wiadomo. Przypuszcza się, że mógł nim być Franciszek Ksawery Dmochowski (1762-1808),Franciszek Siarczyński (1758-1829) lub Filip Nereusz Golański (1753-1824). Wydawnictwo „Armoryka” przyjęło, iż autorem jest drugi z wymienionych pisarzy. W tym samym 1784 roku ukazał się drugi anonimowy tekst polemiczny „List Paryżanki do Podolanki. Odpowiedzią na „List Sandomierzanki do Podolanki” oraz „List Paryżanki do Podolanki”, w których poddano krytyce nie tylko to, że Podolanka nie została bynajmniej wychowana w warunkach naturalnych, a w piwnicy i zaprotestowano przeciwko niesprawiedliwej, stronniczej ocenie literatury polskiej a także wytknięto słabość stylu i liczne błędy „Podolanki...” , były druki Krajewskiego, w których odpierał stawiane mu zarzuty, publikując „List Podolanki wychowanej w stanie natury do swojej przyjaciółki” (1784),a także „Odpis męża Podolanki na list Sandomierzanki” (1784) i „Dialogi, czyli rozmowa Podolanki z jej mężem” (1785).
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 1
OPINIE i DYSKUSJE