O ile nie przepadam za absurdem w literaturze, to w 'Ferdydurke' nonsens i groteska zostały wyniesiony na taki poziom, że nie wyobrażam sobie tej książki w innej formie. Choćby przez to, że za jego warstwą kryje się niesamowicie ważne przesłanie, która wydaje mi się trafne i jak mało co dociera do mnie. Nadal nie jest to coś w stu procentach dla mnie, ale zdecydowanie nie żałuję jej przeczytania i chętnie rozczytałbym się w niej i trzeci raz, bo przy drugim podejściu zaabsorbowała mnie w o wiele większym stopniu niż przy pierwszym, co rzadko mi się zdarza. Chwilami myślę żeby sobie odświeżyć jakąś powieść i zwykle kończy się tylko na tym. Książka Gombrowicza zadręczała mnie jednak na tyle, że w końcu klamka zapadła; mam ją teraz ponownie w ręce, przeczytaną od deski do deski, nie odczuwając choćby cienia zawodu. To ona zachęciła mnie do dalszego obcowania z twórczością literacką i z tego też względu czuję do niej pewnego rodzaju sentyment.

Chyba nie ma powodu żeby omawiać ściśle fabuły książki, bo mija się to z celem więc przejdę od razu do zdaje mi się meritum. Główny bohater – Józio – nie będący schematycznym modelem trzydziestoletniego mężczyzny idzie ponownie do szkoły, gdzie przechodzi proces ugębiania: przyjęcia narzuconej przez otoczenie formy, mającej niejako przykryć naszą prawdziwą naturę, o ile taka w ogóle istnieje. 'Ferdydurke' ujawnia konformistyczną stronę społeczeństwa i skłania do rozważań nad przyjmowanymi przez nas formami, a więc również samym sobą.

Ta książka zdecydowanie potrafi zmienić postrzeganie rzeczywistości i chyba dlatego spodobała mi się w takim stopniu. Czasami sam czuję się właśnie jak taki Józio, na którego wszyscy patrzą niczym na wybrakowaną wersję człowieka, bo nie jest tym kim powinien być według ogółu ludzi. A przecież poniekąd jestem wypadkową tego świata, jak zresztą każdy z nas. Nie staram się być sobą, tylko jestem tym kim przyszło mi być. Chciałbym żeby nie było to takie depresyjne, na jakie wygląda. Choć trudno żeby takie nie było, gdyż jest to samoczynny proces, z którym nie da się walczyć. Niestety nawet satyryczne zabarwienie książki nie potrafi przykryć tych odczuć. W każdym razie polecam, bo jest to ten rodzaj literatury, w której przez jej uniwersalny pierwiastek każdy może znaleźć coś dla siebie. Z pewnością nie jest to powieść mogąca się łatwo zestarzeć. Poruszane przez nią tematy wydaje mi się, że były są i będą ważne, taki już ich odwieczny charakter.

O ile nie przepadam za absurdem w literaturze, to w 'Ferdydurke' nonsens i groteska zostały wyniesiony na taki poziom, że nie wyobrażam sobie tej książki w innej formie. Choćby przez to, że za jego warstwą kryje się niesamowicie ważne przesłanie, która wydaje mi się trafne i jak mało co dociera do mnie. Nadal nie jest to coś w stu procentach dla mnie, ale zdecydowanie nie...