Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Moje wrażenia z lektury trzeciej części Greya można streścić pięknym cytatem z samej książki. Oto i on: "Doznał poważnych obrażeń wewnętrznych. Najbardziej ucierpiała przepona."
Tako i było w moim przypadku: pomimo wielu poważnych obrażeń wewnętrznych, których powodem była ta książka, moja przepona miała najciężej. Dzieje się tak dlatego, że w pewnym momencie człowiek orientuje się, że stoi na granicy rozsądku i ma dość prosty wybór: albo przejmować się dalej i zwariować, albo machnąć na to ręką i zacząć się śmiać.
Pierwsze dwie części Greya mnie drażniły. Szukałam w nich czegokolwiek, o co mogłabym się zahaczyć, najmniejszej iskierki nadziei, i spadałam w dół po ścianie, orząc ją pazurami, jako te wszystkie biedne kotałki z kreskówek.
W trzeciej części znalazłam delikatne migotanie nadziei, kiedy postać Greya faktycznie zachowuje się tak, jak powinna i robi to przez więcej, niż jedno zdanie. Tyle, że potem czar się kończy, Grey wraca do bycia całkowicie i kompletnie zepsutą postacią, a człowiek osuwa się głębiej w rozpacz.

W trzeciej części, moi drodzy, nie ma NIC godnego uwagi. Jest nudna, za długa, przewidywalna i głupia. Wszystkie wady, które tak skrupulatnie wymieniałam przy pierwszej i drugiej części nadal mają zastosowanie w trzeciej. Dochodzi do tego marna próba wprowadzenia jakiejkolwiek akcji, która kończy się tak żałośnie, że czytelnikowi powinno być wstyd, skoro autorka nie ma na tyle przyzwoitości.

I nawet nie chce mi się tej książki oczerniać za bardzo, bo smutna prawda jest taka, że fejm, na którym jechała, wypalił się już na drugiej części. Trzecia nie jest ani spektakularna, ani przemyślana, ani dobra... ani już nawet szokująca. Głupota też przestaje boleć, bo ile razy człowiek się może dziwić nad ludzkim debilizmem? Pozostaje jedynie zniesmaczenie tym, że tyle drzew zginęło w imię bzdurnego klepania w klawisze.

Moje wrażenia z lektury trzeciej części Greya można streścić pięknym cytatem z samej książki. Oto i on: "Doznał poważnych obrażeń wewnętrznych. Najbardziej ucierpiała przepona."
Tako i było w moim przypadku: pomimo wielu poważnych obrażeń wewnętrznych, których powodem była ta książka, moja przepona miała najciężej. Dzieje się tak dlatego, że w pewnym momencie człowiek...

Wystawiam jedną gwiazdkę, ponieważ mam tendencję do nieoceniania książek, co do których zdanie mam podzielone na swój sposób, albo które kocham z sentymentu, chociaż wiem, że na to nie zasługują. Druga część Greya dostaje jedną, ale w tym miejscu chciałabym wyrazić oburzenie, że nie ma osobnej skali minusowych gwiazdek na określenie tego jak zła może być książka, bowiem ta lektura tego niewątpliwie wymaga.

Na początku chcę jeszcze coś podkreślić. Zanim zabrałam się do pisania tej opinii, przeczytałam kilka innych. Otóż nie, nie czytałam Greya z wypiekami na twarzy, nie dałam się pochłonąć ani nie jestem osobą, która nie lubi tej książki, ponieważ została zmanipulowana przez media. Owszem, od początku podchodziłam do serii z dystansem, ale dałam autorce szansę na to, by mnie pozytywnie zaskoczyła. Nie udało jej się.

Według niektórych również książkę ocenia się negatywnie, bo to romans. Nic bardziej mylnego! Zdaję sobie sprawę z implikacji wyboru pewnego gatunku literackiego, dlatego w tej opinii postaram się nie przytoczyć żadnej wady, która miałaby jakikolwiek związek z gatunkiem. Spróbujmy.

1. Alogiczność postaci przekraczająca zdrowy rozsądek i możliwość przymykania oczu.

Bo i jak próbować nie zauważyć tego co dzieje się w tej książce? Ana, która w pierwszej serii jest zrozpaczona nawykami Greya, teraz całkowicie oddaje się wszystkiemu, co na nią czeka. Taka była niby inteligentna (co podkreślane jest często, choć nie w sposób dosłowny) a jednak przez większość czasu nie rozumie co się dzieje i trzeba jej tłumaczyć wszystko jak krowie na rowie, bo inaczej do niej nie dotrze.
Ale to główna bohaterka, która jest zarazem kreowana na taką miłą, bystrą i odpowiedzialną, a robi rzeczy głupie i przeczące logice. Nie wiem, może można to wytłumaczyć hormonami.
Najgorszy jest Grey. Jako takie założenie postaci nie było złe. Ot, przepakowany ideał, facet, który nie tylko jest marzeniem każdej kobiety ale jeszcze niesie ze sobą dreszczyk niebezpieczeństwa, cud miód i orzeszki. Problem pojawia się wtedy, kiedy autorka czyni wszystko co w jej mocy by Greya uczynić skrajnie kontrolującym, skrajnie okaleczonym pod względem samooceny, skrajnie nienawidzącym świata i jednocześnie skrajnie troskliwym, skrajnie wrażliwym, skrajnie kochającym i w ogóle skrajnym. E. L. James stworzyła bohatera schizofrenicznego, który nie jest koniec końców ani idealny, ani mroczny - tylko dlatego, że autorce nie udało się zachować umiaru.

2. Imperatyw fabularny w roli drugoplanowej.

Nie chcę być źle zrozumiana. Brak wielowątkowej fabuły może być pewną cechą szczególną romansów, chociaż nie musi. Czasami autorki urozmaicają historię czymś jeszcze, czasami od początku do końca chodzi tylko i wyłącznie o miłość dwójki bohaterów. I dobrze, nie mam nic a nic przeciwko temu. Podobnie jak zdaję sobie sprawę, że w podobnych książkach zwykle chodzi jednak o Nią i o Niego i daleko dalej się nie wybiega. Mimo wszystko jednak nie mogę znieść tego w jaki sposób autorka traktuje postacie poboczne. Wszystkie kobiety pojawiają się po to, żeby spalić raczka przed Christianem a jakikolwiek mężczyzna jest po to, żeby chcieć dobrać się Anie do majtek. I właściwie na tym ich rola się kończy, są, pojawiają się, migają w tle, ale są niczym tekturowe postacie na wystawach sklepowych. Nie ma w nich życia, nie ma w nich nic interesującego. Autorka wyraźnie nie ma pojęcia o tym, że poprzez postacie drugoplanowe można naprawdę wiele osiągnąć i to właśnie one mają największy potencjał budowania realnego charakteru postaci, nie tylko tego teoretycznego, który wbija nam do głowy niczym mantrę. Tu postacie pojawiają się, odwalają (byle jak, notabene) swoją robotę i znikają, wyrzucone totalnie z fabuły.

3. Orzeźwiający powiew nudy.

Jak na książkę, która weszła na rynek z wielkim BOOM, jak na książkę uznaną za najbardziej perwersyjną rzecz od czasów de Sade'a (no już, już, nie przewracaj się tam w grobie, biedaku...), ta część jest zwyczajnie nudna. Rozumiem imperatyw fabularny, który nakazuje złagodzić nieco sceny seksu, które wcale aż tak brutalne i perwersyjne nie były nawet w pierwszej części, ale to co się dzieje w drugiej po prostu nuży. Częstotliwość jest zatrważająca, ale i to trzeba jakoś znieść, bo to poniekąd wymogi gatunku (chociaż i tak uważam, że zbyt często pojawiają się w tej książce opisy samego seksu), ale niestety każdy stosunek jest taki sam. Tym bardziej nie rozumiem po co ich pchać aż tyle, skoro w większości przypadków autorka nie popisała się jednak wyobraźnią.

4. "A tu sobie wstawimy nowy akapicik... Hmm, ile to już stron? To może nowy rozdział?"

Serio, czy tylko ja zwróciłam uwagę na to w jaki niemetodyczny i dziwny sposób ułożone są rozdziały? Nie twierdzę, że należy przesadzać z metodycznością i dzielić akcję książki równiutko na rozdziały, ani że należy dążyć do tego, żeby rozdziały miały po tyle samo stron, ale tutaj rozdział się zdarza jak chce. Czasami Pomiędzy rozdziałami przeskakujemy nieco w czasie, czasami znajdujemy się dokładnie w tym samym miejscu, w którym akcja skończyła się w poprzednim rozdziale. Tak samo zresztą sprawa wygląda z nowymi akapitami. Autorka stosuje aż trzy różne sposoby oddzielania od siebie bloków tekstu: niektóre z nich oddziela po prostu dodatkowym enterem, niekiedy używa trzech gwiazdek no i są jeszcze rozdziały. Jestem na tyle szalona, że postanowiłam poszukać metody w tym szaleństwie i statystycznie widać, że rozdziały przede wszystkim muszą mieć podobną długość (na 22 rozdziały 13 z nich mieści się w przedziale 26-33 strony, najkrótszy rozdział ma stron 13, najdłuższy: 40. Tak, liczyłam). Oczywiście zdaję sobie sprawę, że to tłumaczenie, chętnie policzyłabym strony w oryginale (naprawdę!), ale daje mi to jako-taki wgląd w sprawę. W rozdziałach chodzi o długość najprawdopodobniej. Dzielone są tak a nie inaczej...
...nie, nadal nie wiem dlaczego. Ale myśl o tym w jak przypadkowy sposób autorka oddziela od siebie bloki tekstu i rozdziały fascynuje mnie nieprzeciętnie.

5. Są różne stopnie głupoty: Grey przekracza je wszystkie.

Ja wiem, że romans to nie musi być książka, która wszystko ma tip-top sprawdzone. Nie twierdzę, że zabronione jest puszczanie wodzy wyobraźni i podkolorowanie lekko tego i owego, czy nagięcie którejś granicy. No jasne. Dlatego przemilczę temat bogactwa Greya czy faktu iloma rzeczami to on się nie zajmuje mając jednocześnie te swoje 28 lat. Jednak są momenty, kiedy człowiek ma ochotę po prostu wpełznąć pod łóżko ze wstydu, czytając tę książkę. Choćby zwalczanie głodu na świecie poprzez użyźnianie ziemi w krajach trzeciego świata czy mój osobisty faworyt: puszczanie fajerwerków z pontonu. Nie mi oceniać czy postacie tak poboczne, że aż nie pokazane w Grey chcą zdobyć nagrodę Darwina czy tylko wszyscy mają gdzieś logikę w romansach, ale bez przesady. Jakoś przełknęłam fakt, że oddział tresowanych goryli (czytaj: ochroniarzy) nie może sobie poradzić ze znalezieniem jednej, psychicznie niestabilnej dziewczyny, która miała na tyle oleju w głowie, że nie poszła i nie kupiła sobie broni gdziekolwiek bądź, ale najpierw załatwiła sobie pozwolenie. No przecież o tym nie wspominam nawet. Wcale.

6. A w ogóle to ta książka jest po prostu... słaba?

W sensie stylistycznym, oczywiście. Nie twierdzę, że romanse powinny być arcydziełami, ale zdarzają się i arcydzieła wśród romansów. Takie rzeczy można napisać dobrze. Naprawdę można. A jeśli już nie wspaniale, to chociaż... nieźle. A ta książka jest po prostu nijaka stylistycznie, denerwująca narracyjnie, pojawia się w niej mnóstwo wtórnych opisów, każdy nowy strój jest natychmiast opisywany, każde danie brzmi jak opis wyrwany z książki kucharskiej, każda czynność jest beznadziejnie i bezsensownie rozwleczona na kilka stron, chociaż na dobrą sprawę można ją streścić dwoma zdaniami.
Chociaż w tym miejscu muszę przyznać, że już panowie z Little Britain zauważyli w swoich skeczach, że pisarki romansów mają czasem denerwującą tendencję do potwornego lania wody (dla nieznających, skecze Little Britain z Dame Sally Markham), więc może to także jedna z cech gatunku.

Na koniec chciałam podzielić się moją osobistą teorią na temat tej książki. Według moich najświętszych przekonań, książka ta została napisana przez osobę nie mającą więcej niż 16 lat. Dla mnie pani James jest jedynie figurantką, bo przecież nie można by było wydać takiej książki pod nazwiskiem niepełnoletniej osoby, wydawcy zostaliby zlinczowani, a trzeba było lecieć póki Zmierzch nadal był gorący.
Jeśli ktoś zaznajomiony jest ze slangiem blogów analizatorskich, powinien wiedzieć o czym piszę. W serii Greya występują wszystkie te małe, słodkie czynniki, które czynią pierwszy pisarski blog 13-latki. Dodajmy trzy lata na fascynację seksem (ponieważ jestem naiwna i nadal mam złudzenia, proszę mnie ich nie pozbawiać)i proszę. Mamy wspomniane wyżej konieczne opisy ubrań, za każdym razem, do przesady. Wszyscy są piękni, piękniejsi, boscy lub są Christianem. Wszyscy zawsze mogą uprawiać seks i zawsze dochodzą (więc albo autorka nic nie wie o życiu albo ma więcej złudzeń niż ja). Są też szczegóły, które dla mnie potwierdzają te teorię. Zatrważająco szybka akcja tej książki mnie dziwi i nieco przeraża. Mój mózg nie potrafi zrozumieć dlaczego ktoś postanowił wziąć tyle wydarzeń, dram, kłótni, seksu i w ogóle wszystkiego i postanowił wrzucić to w okres niecałych dwóch tygodni, podczas których dzieje się książka. Nic a nic - i nikt - by nie ucierpiało, gdyby to rozwlec nieco w czasie a postacie zyskałyby nieco więcej autentyczności - podobnie ich związek. Koniec końców, jako wisienka na torcie: tak w pierwszym jak i w drugim tomie pojawia się stwierdzenie, że 30-letnia osoba jest STARA. Ja, mając swoje ledwo ponad 20 lat już dawno wyrosłam z takiego przekonania, uznaję więc, że jest to kolejna mała cegiełka dołożona do potwierdzenia mojej teorii, bo w to, że autorka tak bardzo stara się nadać narracji Any autentyczności nie uwierzę - ponieważ nie ma na to nawet jednego śladu gdziekolwiek indziej.

Edit: tak z ciekawości przeczytałam sobie moją dawną opinię o pierwszej części Greya i pragnę dodać, że wszystkie wady, które wymieniłam przy komentarzu do pierwszej części, w drugiej nadal są aktualne. Tu po prostu doszło ich jeszcze więcej.
Dodatkowo przypomniałam sobie, jak koszmarnie nieudane były w pierwszej części postacie drugoplanowe i uświadomiłam sobie, że autorka nie radziła sobie z nimi tak bezgranicznie mocno, że praktycznie wywaliła ich wszystkich z drugiej części, zostawiając tylko przemykające cichcem, gdzieś z tyłu cienie. I to chyba jest jeszcze smutniejsze niż to, co im robiła w pierwszej części.


~ jeśli ktoś dotarł aż tutaj, pragnę gorąco pogratulować. Nie sądziłam, że znajdą się tacy wytrwali ;)

Wystawiam jedną gwiazdkę, ponieważ mam tendencję do nieoceniania książek, co do których zdanie mam podzielone na swój sposób, albo które kocham z sentymentu, chociaż wiem, że na to nie zasługują. Druga część Greya dostaje jedną, ale w tym miejscu chciałabym wyrazić oburzenie, że nie ma osobnej skali minusowych gwiazdek na określenie tego jak zła może być książka, bowiem ta...

Nigdy nie zrozumiem fenomenu tego autora. Książka była tragiczna - tak tragiczna, że nie byłam w stanie wytrwać do końca. Całkowity brak jakiejkolwiek logiki, dość popularny w tego typu książkach, mieszał się tu z kwiecistym językiem i próbą szokowania na siłę. I chociaż każda z wad, które dostrzegam w pisaninie Nesbo nie jest jakąś potworną i przekreślającą wszystko cechą, tak zmiksowane razem tworzą gniot nie do przejścia.

Nigdy nie zrozumiem fenomenu tego autora. Książka była tragiczna - tak tragiczna, że nie byłam w stanie wytrwać do końca. Całkowity brak jakiejkolwiek logiki, dość popularny w tego typu książkach, mieszał się tu z kwiecistym językiem i próbą szokowania na siłę. I chociaż każda z wad, które dostrzegam w pisaninie Nesbo nie jest jakąś potworną i przekreślającą wszystko cechą,...

Uwaga, opinia zawiera śladowe ilości orzechów arachidowych i informacji na temat przebiegu fabuły, postaci i ogólnie rozumianych spoilerów. Nie oznaczyłam jednak tej opcji, gdyż uważam, że zupełnie nic się nie traci poprzez poznanie tychże informacji. A można zyskać. Na przykład sporo czasu: rezygnując z lektury.


Przez pewien czas zastanawiałam się, co też napisać o tej książce. I jak to napisać, by był to tekst cenzuralny, w miarę obiektywny i rzeczowy. Doszłam do przykrego wniosku, że niestety, tak się nie da. Jedyną rzeczową opinią, jaką jestem w stanie wystawić tej książce, to jedno jedyne zdanie: w życiu nie czytałam nic gorszego.

Teraz, kiedy mam zamiar wyjaśnić skąd aż tak negatywna ocena, będzie nieco mniej rzeczowo i możliwe, że nieco bardziej emocjonalnie, ponieważ nie jestem (niestety) w stanie podejść do tego na chłodno.

Po pierwsze: fabuła.

Już od pierwszej strony tej książki możemy się zorientować, że trzymamy przed sobą najzwyklejsze romansidło i to z gatunku tych podłych, które nie oferują nic poza powtarzanym w kółko schematem. W pewnym sensie właśnie tak jest, bo Ona poznaje Jego, Zakochują Się W Sobie, a potem są, niezmiennie, Problemy. Tyle, że wszystko to już było, a człowiek wyjęty z XXI wieku potrzebuje czegoś, co jak mu się zdaje, jest całkowitą nowością. Nie musi mieć wartości per se, wystarczy, żeby szokowało. I patrząc na to jak dobrze sprzedaje się ta książka... Cóż, marketing szokowania działa bardzo dobrze.
W ten sposób zwykłe Problemy, nieodłączne w romansach (czyli jakikolwiek wariant "kochamy się, ale nie możemy być razem bo...")tutaj nabierają o tyle kolorytu, że rozbijają się całkowicie o upodobania seksualne głównego bohatera, ten bowiem jest maniakiem kontroli i od czasu do czasu lubi nieco bólu.
Poza tym jednym szczegółem, który nie ukrywajmy - wiele nie zmienia, konstrukcja romansu pozostaje niezmienna. Fabuła jest płytka, denna, właściwie mało znacząca, bo to, co jest ważne, to nawałnica uczuć i w tym przypadku także seksu.

Po drugie: forma.

Czyli coś, co czasami ratuje romanse, które nie mogą zachwycić czytelników kolejną historią o tym jak to oni się kochają i nie mogą być razem a na końcu i tak wiadomo, że będą żyli razem długo i szczęśliwie, bo nie po to się autorka tyle pociła, żeby poszli w dwie różne strony.
Tu jednak... Cóż.
Przede wszystkim, narracja prowadzona jest w pierwszej osobie liczby pojedynczej, czyli z perspektywy JA zrobiłam, posprzątałam, pomyślałam... Każdy ma swoje gusta i wiele jest osób, które tej formy narracji nie lubią, niektórzy nie potrafią jej w ogóle znieść, prawda jednak jest taka, że narracja pierwszoosobowa jest nieco bardziej wymagająca. Jest wiele pułapek, w które może wpaść autor, na przykład zniechęcić nas do głównej postaci. Poza tym narrator wszechwiedzący ma od razu pewną przewagę i jego wiedza jest usprawiedliwiona...
No ale dobrze, przecież są książki prowadzone w podobny sposób i da się je czytać.
Tyle, że dodatkowo w Greyu mamy czas teraźniejszy. Jest to dla takiego jak ja czytelnika szok i przyznam, że do końca książki nie pogodziłam się z tym czasem.
Najgorsze jet chyba jednak to, że autorka zdawała się bardziej cenić ilość nad jakość. W książce opisana jest praktycznie każda, najmniejsza czynność. Zamiast stwierdzić, że samochód wyjechał z parkingu, dostajemy opis na trzy zdania jak to bohater odpala silnik, wjeżdża z danego miejsca, podjeżdża do wyjazdu i wyjeżdża. I tak praktycznie każda czynność. Jeśli w książce wspominane jest jedzenie, a niestety jest dość często, dostajemy podręcznikowy i dokładny opis - niczym tytuł w książce kucharskiej. Przez całą książkę doprowadzało mnie to do istnego szału.

Po trzecie: dialogi.

W mojej opinii dialogi są najbardziej podchwytliwą częścią książki, która naprawdę rzadko wychodzi naturalnie i dobrze. Trzeba się nie lada napocić, żeby osiągnąć odpowiednie wrażenie. Tutaj... autorka nawet nie zaczęła się starać. Rozumiem, że każdy związek ma swoje hermetyczne żarty, jest to naturalne, jednak wykorzystywanie tych samych do bólu oklepanych już tekstów po sto razy jest zwyczajnie żałosne.
Osobną podkategorią są w ogóle dialogi podczas, przed i po seksie. Traktuję je osobno, ponieważ te fragmenty na nowo zdefiniowały dla mnie pojęcia: karykaturalne i idiotyczne. Ustawicznie powtarzane przez Greya: "Dojdź dla mnie, mała"; jednoczesne opisywanie czynności i umieszczanie jej w dialogu (coś w stylu:
Dochodząc wykrzyknął moje imię.
- Ana!).
Oczywiście jest też fakt, że Grey ma dość osobliwy zwyczaj bycia narratorem własnego życia, ponieważ jak wychodzi z książki, nie jest w stanie uprawiać ze swoją partnerką seksu (oj, przepraszam: pieprzyć się), jeśli wcześniej dokładnie jej nie powie co zrobi. Względnie nie wyjaśni czego się można spodziewać mniej-więcej po "niespodziance".

Po czwarte: bohaterowie drugo-, trzecio-, czwarto- i piątoplanowi.

Oprócz Jej i Jego mamy w tej książce jednak kilku innych bohaterów. Jest Jej Współlokatorka i Przyjaciółka, postać nie tylko mało spójna ale i niesamowicie irytująca, mocno wyidealizowana (że taka wspaniała, dociekliwa, zaborcza i pewna siebie), ponieważ o jej cechach wiele się słyszy, ale jakoś nie można ich do końca wywnioskować z samego zachowania postaci. Na pewno nie po tym, kiedy niespodziewanie i ona się zakochuje, ku mojej osobistej rozpaczy: w Jego Bracie.
Jej rodzina to papierowe marionetki tańczące w tle, zapychacze akcji. Jej ojczym jest małomówny i zamknięty w sobie, ale ona go kocha! A mamusię kocha jeszcze mocniej, mimo, że jest nieodpowiedzialna, roztrzepana, ma któregośtam z kolei męża i mieszka w ciepłej części Ameryki. Dobrze, wiem, że Grey w oryginale powstał jako fanfik do Zmierzchu, ale nie spodziewałam się, że najbardziej będzie to widać po bohaterach drugoplanowych. Podobnie było w momencie poznawania Jego rodziny przez Nią: scena dosłownie wyjęta ze Zmierzchu. Najgorzej było w momencie, kiedy młodsza siostra Christiana rzuciła się bohaterce na szyję. Tylko czekałam na słowa "od dzisiaj zostaniemy najlepszymi przyjaciółkami!". Niestety, nie pojawiły się, ale zachowanie wykrzyczało to za nią.
Ogólnie: postacie drugoplanowe istnieją tylko po to, by wywoływać odpowiednie sytuacje i nakierowywać powieść na dobry tor. Matka Christiana pojawia się tylko po to, by mogli sobie porozmawiać, by ona zaczęła się dopytywać o jego rodzinę; Jose i drugi amant są tylko po to, żeby Grey szarzał z zazdrości a mama jest tylko po to, by móc do niej uciec. Wprowadzani są do scen kiedy są potrzebni, a kiedy odwalą już robotę i akcja zostanie pchnięta tam, gdzie pójść miała, są szybko niwelowani z wątku głównego.

Po piąte: seks.

Opisy samego seksu nie są potworne. Sądziłam, że będzie gorzej. Na szczęście autorka powstrzymała się od prób wprowadzenia do tekstu metafor i została przy anatomicznym bełkocie. No, jeśli nie liczyć tego, że w narracji nagminnie pojawia się słówko TAM, mające zastępować nazwy intymnych części ciała. Jedyne, co wywołuje ten zabieg to poczucie litości dla bohaterki i narratorki w jednym, ponieważ bardziej infantylnym określeniem jest chyba tylko "pusia", która na szczęście nie występuje w tekście. Jest za to mnóstwo rozpadania się na kawałki. Bardzo dużo wszelkiego rodzaju zwrotów w stylu "o rety", "o kuźwa", "o cholera", "ja nie mogę" i tak dalej i tak dalej aż do sławnego już poniekąd "o święty Barnabo", który w kontekście wyuzdanego seksu brzmi po prostu... niesamowicie.
Co jeszcze można napisać o seksie? Cóż, przede wszystkim jest go za dużo. Nie chodzi tu już nawet o normy estetyczne czy jakieś poczucie smaku, a jedynie o sens. Ci ludzie praktycznie ze sobą nie rozmawiają, od czasu do czasu pokonwersują na temat umowy, przelecą się samolotem, napiszą sobie kilka mejli (tak, to słowo pojawia się zapisane tylko i wyłącznie w taki sposób. Nie wiem co myślała sobie tłumaczka... ale nie. Po prostu nie, tak nie można) i uprawiają mnóstwo seksu. Pozycje, które opisane są bardzo niezdarnie, czasami są mocno dziwne. Możliwe, że problemem pozostaje właśnie ich opis, ponieważ niejednokrotnie próbowałam dojść do tego jak w końcu są ustawieni i zwykle rezygnowałam po chwili, będąc świadomą, że nic nie osiągnę. Podczas jednej sesji ze szpicrutą narzędzie "tortur" zmienia się w jednej chwili w bat a następnie w pejcz. To, co mnie najbardziej zastanawia to chyba nie ów wielokrotny orgazm dziewicy a fakt, że i Grey i Ana zawsze mogą. Nie ważne ile czasu minęło od ostatniego razu, zawsze są gotowi, zawsze mogą i zawsze kończy się to happy endem. Już sam ten fakt sprawia, że chciałabym zakwalifikować tę książkę do działu fantastyki.
Pozostaje też kwestia tego, że sadyzmu i masochizmu w tej książce jest co kot napłakał. Marketing jednak zrobił swoje i teraz zapalone czytelniczki Greya będą pewne, że BDSM polega na wiązaniu rąk krawatem, dawaniu klapsów i restrykcyjnym pilnowaniem diety swojej partnerki.

Po szóste: odrobina le fu.

Tak jak kwestię Zawsze-Mogę-Greya traktuję z lekkim przymrużeniem oka, zdając sobie sprawę, że jest to pewnego rodzaju zabieg stosowany w książkach tego typu zwyczajnie nieco nadużywany przez autorkę, tak pewnych rzeczy nie jestem w stanie znieść. Są one dla mnie dziwne, pozbawione logiki i nieco nawet przerażające. Chodzi mi głównie o takie kwiatki jak położenie się do łóżka w zakrwawionej pościeli czy wsadzanie sobie zużytej prezerwatywy do kieszeni. Nie wspominam o rażącym braku zwracania uwagi na odrobinę higieny po - skoro już autorka opisuje wszystko tak szczegółowo, mogła dać dobry przykład swoim czytelniczkom.

Po siódme: On

Czyli Christian Grey, główny bohater z traumami. Jego historia jest niespójna, on sam ledwo trzyma się kupy, gdyż jest jedynym bohaterem, który, jak się wydaje, próbuje nieco walczyć z wszechmocnym Imperatywem Fabularnym. Od czasu do czasu rzuci całkiem udanym tekstem, zrobi coś złośliwego czy naprawdę będzie taki, jaki powinien być: chłodny, niedostępny, ukierunkowany na seks.
Zaraz potem jednak autorka przypomina sobie, że właściwie miała być to opowieść o kucyponykach w krainie mroku i wyuzdanego seksu i robi z głównego bohatera mężczyznę, który ma niezwykłą lekkość w okazywaniu takich uczuć, jak na przykład tęsknota. Który jest w stanie polecieć na drugi koniec kraju, bo nie widział swojego kochania przez dwa dni i mu smutno. Wszystkie te rzeczy są niezbędne autorce by prowadzić akcję, która ma się stać, by dopełnić właśnie Imperatywu Fabularnego, jednak jeśli chciała poprowadzić taką akcję jak po nitce, należało za głównego bohatera obrać kogoś z naturą Kubusia Puchatka, bo inaczej wszystkie jej zabiegi wychodzą sztucznie, a postać nie ma ani ładu ani składu. Pozostaje jedynie płakać nad zmarnowanym potencjałem - jedyną iskierką nadziei, która co jakiś czas lśni pośród mroków głupoty.

Po ósme: ONA.

Po Belli ze Zmierzchu sądziłam, że gorzej już być nie może. Wtedy w moim życiu pojawiła się Anastasia Steel i po raz pierwszy w życiu poczułam nienawiść do postaci.
Ana jest głupia.
Nie rozumie najprostszych przesłań, zachowuje się jak dziecko, zupełnie nie rozumie co się do niej mówi i jest ślepa. Na dodatek jest uparta i rozchwiana emocjonalnie i ma co najmniej rozdwojenie jaźni. Pokazuje odrobinę zadziorności, ale tylko w wersji elektronicznej albo po alkoholu, a wtedy jest raczej skłonna ku wylewaniu żali i marudzeniu, że Christian nie jest taki, jakim go sobie wymarzyła. Jest zupełnie bez charakteru, niby niewinna, ale na dobrą sprawę wydaje się być raczej niedoinformowana i ogólnie zdezorientowana i zagubiona w świecie, niż po prostu niewinna i dziewczęca. Jest najbardziej irytującym stworzeniem na ziemi, a fakt, że cała książka jest przedstawiona z jej perspektywy naprawdę jedynie pogarsza sprawę.

Mogłabym ciągnąć i ciągnąć wymienianie wad i usterek w kółko, ale prawda jest jedna: nie jest to dobra literatura. Nawet ciężko to nazwać literaturą. Wszystko zależy od naszego podejścia. Jeśli ktoś ma niesamowitą odporność na tego typu głupoty, Grey może być wspaniałą zabawą, kiedy umieramy ze śmiechu nad poziomem głupot przedstawionych w książce. Niestety... ja swoje siły przeceniłam i chociaż bywało zabawnie (coś mi mówi, że śmiałam się nie w tych momentach, w których według autorki powinnam...), książka ta doprowadziła mnie do migreny i szału.
Nie polecam. Nie polecam w ogóle.

Uwaga, opinia zawiera śladowe ilości orzechów arachidowych i informacji na temat przebiegu fabuły, postaci i ogólnie rozumianych spoilerów. Nie oznaczyłam jednak tej opcji, gdyż uważam, że zupełnie nic się nie traci poprzez poznanie tychże informacji. A można zyskać. Na przykład sporo czasu: rezygnując z lektury.


Przez pewien czas zastanawiałam się, co też napisać o tej...

Kilka lat temu przeczytałam tę książkę w jedną noc, praktycznie ją pochłonęłam. Tamtego wieczoru byłam w stanie okrzyknąć ją jedyną (może obok "Weroniki...") książką Coelho, którą da się czytać.
Niestety, pomimo mojej całkiem dobrej pamięci, już rok po lekturze nie byłam w stanie przypomnieć sobie praktycznie niczego co dotyczyło tej książki - poza odczuciem, że wybitnie mi się ona podobała. Zakupiłam sobie wydanie kieszonkowe i postanowiłam sprawdzić o co chodzi.

Minęło sporo czasu nim wreszcie zdecydowałam się sięgnąć po tę książkę, jednak już na trzeciej stronie przypomniałam sobie wszystko, co należało wiedzieć, całą oś historii... I tym bardziej zawiedziona byłam, kiedy okazało się, że około 15 strony autor odsłania nam wszystkie karty, pokazując nie tylko to, co ma się dziać. Ten sposób zawiązania akcji - zdradzając z góry cały plan, jest nieco ryzykowny ale ma potencjał. Czy też może miałby go, gdyby razem z planem autor nie wyjawił całego znaczenia symbolicznego i metaforycznego. W tym oto momencie człowiek jest w stanie zorientować się, że w pewien sposób został oszukany.
Coelho robi coś, co doprowadził już na poziom sadystycznej sztuki: traktuje czytelnika jak debila. Nie miałabym nic a nic przeciwko symbolicznej, prostej opowiastce o walce Dobra ze Złem, okraszonej dodatkowo opowieściami różnej dziwnej treści. Jednak nie, oprócz tego, że ta walka jest, Coelho za wszelką cenę chce wtłuc nam do głowy tę metaforę, jakby obawiał się, że jej nie zrozumiemy. Wszystko jest do bólu dosłowne, doprawione filozoficznym smrodkiem, który podtrzymuje się za każdym razem kiedy jakaś postać otwiera usta.
W ten sposób dochodzi do popełniania mnóstwa kwiatków, które czepialskiego czytelnika (takiego jak ja) doprowadzają do szału. Stara kobieta mieszkająca we wsi zabitej dechami używa słownictwa ludzi po pierwszym roku filozofii (kiedy chcą coś wytłumaczyć przeciętnym śmiertelnikom - niby używają normalnych, zrozumiałych słów, ale można wyczuć swoistą protekcjonalność). Dziewczyna z wiejskiej szkoły wyniosła wiedzę na temat mitologii greckiej a także tego jak powstają góry, ale na "polskim" zapomniano jej powiedzieć kim był Leonardo da Vinci i nikt nie pokazał jej "Ostatniej Wieczerzy", której reprodukcja radośnie wisi sobie na ścianie w lokalnym barze (?!). Nie wspominając już o tym, że mąż jednej bohaterki zginął śmiercią tak żałosną, że nagrodę Darwina miałby w kieszeni. Co więcej, ów mąż potem powraca jako duch (niestety równie lakoniczny i patetyczny jak za życia) a wdowa określa jego autentyczność na podstawie tego, że trzymał w ręku łyżkę (jej mąż bowiem zupy zwykł jadać jedną tylko łyżką, co stanowiło dowód niepodważalny na istnienie ducha).
A to jedynie te najbardziej irytujące dziury logiczne jakie udało mi się znaleźć na pierwszych 60 stronach.
Oczywiście, jestem aktualnie brutalnie wręcz złośliwa wobec tej książki. Mam pewność, że gdyby w jakiejkolwiek innej pojawił się zaledwie jeden z przedstawionych przeze mnie wyżej elementów, pewnie bym nie narzekała. Przewróciłabym jedynie oczami, kto bowiem się nie myli?
Jednak u Coelho jest to wręcz nagminne. Przerost formy nad treścią przybiera tak wielkie rozmiary, że powieść, która ma w wersji kieszonkowej ledwie ponad 200 stron, można by było spokojnie zawrzeć w 50, góra 100, czyniąc ją jednocześnie lepszą i ciekawszą. Jednak zamiast bawić się pisaniem, autor postanawia prowadzić nas za rączkę od jednej metafory do drugiej, puszczając nas wolno tylko w momencie, kiedy możemy "rozkoszować" się cudownymi i zupełnie zbędnymi informacjami na temat tego, że akurat pada, dookoła pełno jest mgły, jest wszędzie cicho, ale jak cicho! Tak cicho, że nie słychać wręcz nic. Co prawda bohaterka była do tego przyzwyczajona, bo w mieścinie zawsze było cicho, ale ta cisza była... cichsza.
Ale wspominałam już, że jest cicho?

Coelho prezentuje nam tu tanią symbolikę, której nie pozwala nam zrozumieć po swojemu, narzucając nam nie tylko swoją wizję, ale i nie zostawiając kompletnie miejsca na zabawę. W książkach chodzi o nas. Czytamy po to, by znaleźć w książkach coś swojego - własne emocje, ich przeciwieństwa, symbole, znaczenia. Czytamy, żeby bawić się treścią, wyobraźnią, żeby móc tworzyć razem z autorem, póki książka się nie skończy. Tu nie mamy takiej możliwości.

Lubię pisać, wręcz uwielbiam i uważam, że każdy autor po skończeniu swojego dzieła powinien zostawić je na długi czas w spokoju, po czym wrócić do niego zadając sobie najrozmaitsze pytania. Dlaczego ta postać postąpiła tak, dlaczego inaczej? Nie wystarczy dobrać sobie jakiejś-tam historyjki, która ma uzasadnić postępowanie bohaterów, nie można dobrać tła i przeszłości jak ładnego klocka i potem butem wcisnąć go w otwór, do którego za cholerę nie pasuje. Wystarczy poświęcić odrobinę czasu na przemyślenie logiki zachowania, na odszukanie dziur w sensie książki...
Jak dla mnie "Demon i panna Prym" przypomina szwajcarski ser.

Kilka lat temu przeczytałam tę książkę w jedną noc, praktycznie ją pochłonęłam. Tamtego wieczoru byłam w stanie okrzyknąć ją jedyną (może obok "Weroniki...") książką Coelho, którą da się czytać.
Niestety, pomimo mojej całkiem dobrej pamięci, już rok po lekturze nie byłam w stanie przypomnieć sobie praktycznie niczego co dotyczyło tej książki - poza odczuciem, że wybitnie mi...

Z racji ubogiej skali gwiazdkowej daję od biedy jedną, ale i tak to za dużo.
"Eragon" ze świstem ląduje jako pierwsza książka na mojej chwalebnej półce "Brud, smród i ubóstwo, czyli kicz". Christopher Paolini jako nastolatek zapewne przeczytał kilkanaście lepszych lub gorszych książek fantasy, a potem, jak większość tego typu osób, postanowił napisać własną. W zasadzie jedynym, jak dla mnie, czynem godnym pochwały, jest to, że tą książkę dokończył. Wśród nastolatków słomiany zapał jest niezwykle rozpowszechniony, ale on dobrnął do końca.. Tylko na jaką cholerę było te jego dziecięce skrawki innych książek drukować i jeszcze reklamować, jak coś naprawdę dobrego, to naprawdę nie wiem.
Ta książka nie tylko nie wnosi nic nowego do literatury. Ona bierze z kilku naprawdę dobrych książek kilkanaście dobrych wątków i profanuje je tak, że sprawia praktycznie ból. Wszystko, co Christopher Paolini zechciał nam pokazać, kiedyś już pokazane zostało, i to w o wiele lepszej formie.
Co ciekawe, brawa należą się osobie, która tłumaczyła tą książkę. Nie wiem, czy musiała odpowiednio obniżyć iloraz inteligencji, czy może po prostu starała się pisać możliwie jak najbardziej naiwnie i dziecinnie, ale wyszedł styl, który sprawia, że książka mimo sztampowości i kiczowatości, napełniła mnie prawdziwą odrazą. A mogła być po prostu marna.

Z racji ubogiej skali gwiazdkowej daję od biedy jedną, ale i tak to za dużo.
"Eragon" ze świstem ląduje jako pierwsza książka na mojej chwalebnej półce "Brud, smród i ubóstwo, czyli kicz". Christopher Paolini jako nastolatek zapewne przeczytał kilkanaście lepszych lub gorszych książek fantasy, a potem, jak większość tego typu osób, postanowił napisać własną. W zasadzie...

Trudno mi jednoznacznie ocenić tą książkę, dlatego daję notę "średnia". Z jednej strony książkę można uznać za baśń, która prowadzi nas przez koleje życia, pokazuje jak to już jest i sprzedaje nam w ładnej oprawie kilka z tajemnic, które należy zgłębić, aby być Szczęśliwym. Ogółem z pewnymi przesłankami tej książki naprawdę mocno się zgadzam, w pewne naprawdę wierzę, ale czytanie tej książki i tak nie należało do najprzyjemniejszych. Powód jest w zasadzie jasny: Paulo Coelho popełnia w swoich książkach błąd, który jak dla mnie jest w zasadzie jednym z największych krzywd, jakie swoim czytelnikom może wyrządzić pisarz. Otóż, autor traktuje swoich czytelników jak idiotów. Trudno znaleźć inne porównanie, bo "Alchemik" nawet nie udaje, że może być czytany przez dzieci. Za dużo tam filozoficznych knowań na różne tematy, żeby dzieci cokolwiek z niej zrozumiały. A mimo to, autor mówi do czytelnika wielkimi literami, całą fabułę umieszczając w tak mocnej i wyraźnej metaforze, jak gdyby bał się, że jeśli czytelnik nie potknie się o nią i nie wyrżnie czołem o ziemię, to jej po prostu nie zauważy.
Reasumując: pomysł nie był zły, sens całkiem przypadł mi do gustu, ale bajanie mentora patrzącego z góry na swoje dzieci, to Coelho może sobie wsadzić tam, gdzie słońce nie dochodzi, bo mi się to nie podoba.

Trudno mi jednoznacznie ocenić tą książkę, dlatego daję notę "średnia". Z jednej strony książkę można uznać za baśń, która prowadzi nas przez koleje życia, pokazuje jak to już jest i sprzedaje nam w ładnej oprawie kilka z tajemnic, które należy zgłębić, aby być Szczęśliwym. Ogółem z pewnymi przesłankami tej książki naprawdę mocno się zgadzam, w pewne naprawdę wierzę, ale...

Ogólnie rzecz biorąc, zamysł sam w sobie nie był taką totalną porażką. Ale wykonanie... No cóż, żenada. W żadnym wypadku książki nie polecam, chyba, że komuś się naprawdę nudzi. Nie, nie, nie i jeszcze raz nie.

Ogólnie rzecz biorąc, zamysł sam w sobie nie był taką totalną porażką. Ale wykonanie... No cóż, żenada. W żadnym wypadku książki nie polecam, chyba, że komuś się naprawdę nudzi. Nie, nie, nie i jeszcze raz nie.