Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Kiedyś usłyszałam, że Baldwin był 'trzecią drogą' - pomiędzy rozwiązaniami proponowanymi przez pastora Kinga, a tym, co zwyklismy łączyć z osobą Malcolma X i dziedzictwem czarnych muzułmanów. Przyjęłam to za pewnik, chociaż nie do końca rozumiałam na czym ta odrębność Baldwina polega. Myślę, że "Następnym razem pożar" wreszcie mi to uświadomił.

Proza Jamesa obok swojej przenikliwości, kładzie silny nacisk na uczucia, a autor "Innego kraju" jest dla mnie jednym z najbardziej wrażliwych pisarzy, z jakimi miałam do czynienia. Jego eseje obok wspomnianych już cech, pokazują także Baldwina jako osobę zdystansowaną i krytyczną. Nie poddaje się on szybkim rozwiązaniom, jego krytyka Narodu Islamu nie jest zaciekła, ale wyważona i bardzo dobrze uargumentowana. Jego dalekwzroczność budzi szacunek. Podobnie krytyka religii - Kościół widziany od wewnątrz (Baldiwn został kaznodzieją w wieku 14 lat) robi wrażenie równie ponure i gorzkie, co zupełny brak religii. Te pozostałości w formie momentów bardzo patetycznych, przywodzących na myśl publiczne przemówienia Baldwina czy po prostu - jego umiejętności retoryczne i kaznodziejskie -
nie kolidują z intymnością tekstów zawartych w zbiorze.

Ukazanie niszczącego wpływu wściekłości, zazdrości i biedy na psychikę Afroamerykanów, chociaż wydaje się być stwierdzeniem banalnym, poparte przez osobiste doświadczenie autora wywiera bardzo silny wpływ na czytelnika. Trudne próby zapanowania nad swoimi emocjami, niekiedy kontrowersyjne teorie dotyczące współzależności białych i czarnych obywateli Ameryki, odważnie wysuwane postulaty krytykujące obie strony tego kilkuset letniego konfliktu łączą się z silnym przekonaniem o moralności wszystkich ludzi, do której należy dążyć.

Mam jednak przekonanie, że Baldwin pisze przede wszystkim o pięknie i lęku przed jego utratą. Ta obawa przewija się przez wszystkie jego teksty, bardzo cicho i prawie że niezauważalnie. Nie są to głośne okrzyki "black is beautiful" czy odwoływanie się do kategorii blackness - w literaturze lat 60. i 70. tak przecież wyraźne i donośne... Nawet w esejach społeczno - poltycznych James Baldwin pozostaje wrażliwym nie tylko na krzywdę, ale i na piękno. Uważam, że to niesamowite połączenie. Jego dystans, empatia oraz trudne zmagania z tożsamością 'Murzyna w Ameryce' wymagają nie tylko przeczytania, ale i przemyślenia.

Kiedyś usłyszałam, że Baldwin był 'trzecią drogą' - pomiędzy rozwiązaniami proponowanymi przez pastora Kinga, a tym, co zwyklismy łączyć z osobą Malcolma X i dziedzictwem czarnych muzułmanów. Przyjęłam to za pewnik, chociaż nie do końca rozumiałam na czym ta odrębność Baldwina polega. Myślę, że "Następnym razem pożar" wreszcie mi to uświadomił.

Proza Jamesa obok swojej...