Choć ogromnie cenię Józefa Marię Bocheńskiego i jestem usatysfakcjonowany niemal każdą jego publikacją, "Zarys historii filozofii" nieco mnie rozczarował. Pewnie dlatego, że tekst sprawia wrażenie roboczych notatek z wykładów profesora. W istocie opracowanie zostało przygotowane z myślą o kursie dla nauczycieli polskich w Edynburgu, który to kurs Bocheński prowadził w roku akademickim 1942-1943 (i następnym).

Przekazowi nie brak wprawdzie precyzji, ale jego schematyczność, zwięzłość i szkoleniowy format zabierają całą przyjemność z śledzenia refleksji filozoficznej na przestrzeni wieków. Podział rozdziałów jest chronologiczny (starożytność, średniowiecze, czasy nowożytne). Poprzedza je wprowadzenie o charakterze definicyjnym.

Zaczynamy od presokratyków, a kończymy na Brentanie. Autor pomija zatem pierwsze dziesięciolecia XX wieku, do analizy których nie czuł się jeszcze gotowy (jak sam przyznaje w posłowiu).

Bocheński stara się zrehabilitować średniowiecze, niesłusznie uznawane za wieki ciemne. Perłą w koronie średniowiecza jest oczywiście wiek XIII "prawdopodobnie jeden z najświetniejszych okresów kultury europejskiej w ogóle". W tymże stuleciu "powstały najpiękniejsze kościoły, żył i pisał Dante, ideał rycerski doszedł do szczytu w krucjatach". Zrodziło się "mnóstwo prądów politycznych, społecznych (herezje albigensów, ruch ubogich braci itp.),religijnych (św. Franciszek z Asyżu)". Wtedy to tworzyli niemal równocześnie tacy myśliciele jak "św. Albert Wielki (...),św. Bonawentura, Roger Bacon, Duns Szkot i św. Tomasz z Akwinu". Ten ostatni górował swoim geniuszem nad całą epoką. Kluczowa w rozwoju intelektualnym Europy była oczywiście rola prężnie działających uniwersytetów.

Za wart zapamiętania uznaję ów mediewistyczny wątek, a całą resztę traktuję jako rzetelny i usystematyzowany, lecz mało atrakcyjny skrypt.

Choć ogromnie cenię Józefa Marię Bocheńskiego i jestem usatysfakcjonowany niemal każdą jego publikacją, "Zarys historii filozofii" nieco mnie rozczarował. Pewnie dlatego, że tekst sprawia wrażenie roboczych notatek z wykładów profesora. W istocie opracowanie zostało przygotowane z myślą o kursie dla nauczycieli polskich w Edynburgu, który to kurs Bocheński prowadził w roku...

Praca dość nierówna, ale warta lektury. Niewielka ilość stron musiała dyktować pewne kompromisy, przez co niektóre komentarze są nieco oględne. Zadowala to, że najistotniejsze dla danej epoki systemy filozoficzne zostały opisane już dość szczegółowo. Np. mamy bardzo dobrze przedstawioną doktrynę filozoficzno-teologiczną św. Tomasza z Akwinu. I dalej próbę płynnego przejścia od myśli tomistyczno/scholastycznej, przez nominalizm Ockhama, po miałkość intelektualną końca średniowiecza i początków epoki nowożytnej. Ogólnie treść książki wyraźnie zdradza przekonania autora i jego opracowania nie zaliczyłbym do typowej literatury akademickiej w stylu np. W. Tatarkiewicza.

Praca dość nierówna, ale warta lektury. Niewielka ilość stron musiała dyktować pewne kompromisy, przez co niektóre komentarze są nieco oględne. Zadowala to, że najistotniejsze dla danej epoki systemy filozoficzne zostały opisane już dość szczegółowo. Np. mamy bardzo dobrze przedstawioną doktrynę filozoficzno-teologiczną św. Tomasza z Akwinu. I dalej próbę płynnego przejścia...