Szukałam tej pozycji kilka lat i naprawdę było warto, bo z trudem przypominam sobie, kiedy ostatni raz - nie licząc stosunkowo świeżego "Kabaretu" Appignanesi - czytałam tak dobrą monografię. Zaznaczam, że jest to praca zbiorowa, więc utrzymanie jednakowo wysokiego poziomu merytorycznego przez niemal wszystkich autorów esejów zakrawa niemal na cud.

Od czego zacząć listę pochwał pod adresem tego tomu?
Przede wszystkim to, co może zainteresować tropicieli literackich perełek: książkę otwiera tłumaczenie fragmentów Opowieści o księciu Genjim, tym cenniejsze, że dotychczas były porozrzucane po innych monografiach, zbiorach, opracowaniach i antologiach, niejednokrotnie bardzo już wiekowych i trudno dostępnych. Jeśli nawet kogoś nie interesują dalsze wywody japonistów, to warto zwrócić uwagę przynajmniej na tę pierwszą część.
Pierwszy rozdział monografii poświęcony jest omówieniu różnych zjawisk kulturowych opisanych na kartach powieści i związanych z nią zagadnień filologicznych. Na tym tle wybijają się szczególnie artykuły Romualda Huszczy i Dariusza Głucha. Ten pierwszy w swoim eseju daje bezcenną możliwość wglądu w strukturę oryginalnego gramatyczną tekstu - i od razu uprzedzam, laicy nie mają się czego obawiać, ponieważ autor posługuje się jasnym, zrozumiałym językiem, prowadząc przez gąszcz specjalistycznych pojęć. Jest to jednocześnie najlepsza ilustracja trudności, z jakimi musi zmierzyć się współczesny tłumacz starodawnego tekstu (wzmiankowana również u Ivana Morrisa, ale dopiero Huszcza w pełni wykazuje, na czym owe trudności polegają). Esej Dariusza Głucha był chyba najciekawszym w pierwszym rozdziale: przedstawia on system zapisu i sposób odczytania oryginalnego tekstu, będąc jednocześnie pasjonującą opowieścią o japońskim piśmie i jego kształtowaniu.
Na osobną wzmiankę zasługuje oryginalny punkt widzenia Mitamury Masako, poświęcony dworskim szatom i ich symbolicznej wymowie.

Niewątpliwie dla przeciętnego czytelnika czy osoby dopiero zapoznającej się z problematyką japońskiej kultury cenniejszy i ciekawszy okaże się rozdział drugi i trzeci, poświęcone recepcji Genji monogatari nie tylko w kulturze Heian oraz dziedzictwu tego dzieła. Autorzy przedstawiają zatem zagadnienia związane z życiem codziennym w okresie Heian, z religią, z inspiracjami Opowieścią o księciu Genjim widocznymi w drzeworytnictwie i drodze herbaty. Znalazło się również miejsce na prześledzenie losów Genji monogatari we współczesnej kulturze japońskiej, nie tylko popularnej.

Merytoryczna wartość tego tomu jest trudna do przecenienia: teoretycznie wszystkie z poruszanych problemów były sygnalizowane również w innych pozycjach dotyczących kultury Heian, ale praktycznie tylko tu zostały szczegółowo omówione i, co ważne, również zilustrowane.
Jeszcze raz - i nadal nie będzie dość - należy podnieść kwestię równego, wysokiego poziomu, od którego niezbyt korzystanie odbijają się jedynie Koji Morita (co składam na karb bariery językowej) oraz Iga Rutkowska (za niechlujstwo językowe i fatalny styl). Mimo hermetyczności niektórych zagadnień, język większości prac jest przejrzysty, zrozumiały i przystępny nawet dla niezbyt zorientowanego w przedmiocie czytelnika.
Dodatkowy plus za opracowanie graficzne i typograficzną staranność, zawsze umilające lekturę.

Szukałam tej pozycji kilka lat i naprawdę było warto, bo z trudem przypominam sobie, kiedy ostatni raz - nie licząc stosunkowo świeżego "Kabaretu" Appignanesi - czytałam tak dobrą monografię. Zaznaczam, że jest to praca zbiorowa, więc utrzymanie jednakowo wysokiego poziomu merytorycznego przez niemal wszystkich autorów esejów zakrawa niemal na cud.

Od czego zacząć listę...