Właśnie ukazało się czwarte już wydanie książki „O małym krecie, który chciał wiedzieć, kto mu narobił na głowę”. Publikacja, wydana w Polsce dziesięć lat temu, wzbudziła olbrzymie zainteresowanie i kontrowersje, a także wywołała burzliwe dyskusje. Dzieło wyważyło drzwi literackiego tabu, dotyczącego tematów wstydliwych i mało uroczych, które pojawiały się do tamtej pory w literaturze dla dzieci bardzo rzadko lub wcale. Niepozorna książeczka o przygodzie dociekliwego kreta zapoczątkowała pewną rewolucję w tematyce książek dla dzieci i znalazła licznych naśladowców i kontynuatorów, niekoniecznie przedstawiających temat z równą klasą.

Śledzimy przygodę pewnego kreta, który właśnie rozpoczął swój dzień i chciał rozejrzeć się po powierzchni ziemi. W tych zamiarach przeszkodziło mu, niestety, pewne niemiłe wydarzenie… Zwierzę, początkowo rozzłoszczone, odsuwa emocje na bok do czasu ustalenia winnego i z ciekawością prawdziwego detektywna próbuje rozwikłać zagadkę incydentu, nikogo nie oskarżając, tylko konsekwentnie przepytując różne zwierzęta i zasięgając porady ekspertów. Książeczka o prostym tekście i wymownych ilustracjach zawiera mądre przesłanie, które zdaniem piszącej te słowa wcale nie nawołuje do mściwości (jak chcą niektórzy recenzenci), lecz do wytrwałego szukania odpowiedzi, zachowania szacunku do innych i oczekiwania takiego samej postawy wobec siebie.

Niewątpliwą zaletą książeczki Holzwartha i Erlbrucha jest oszczędność w słowach, brak wulgarności oraz naturalność i prostota. Ilustracje doskonale współgrają z tekstem i świetnie go dopełniają. Warto zauważyć także pomysłową typografię – w ilustracje wkomponowano czcionkę przypominającą pismo dziecka z pierwszych klas szkoły podstawowej, a prosty tekst składający się w większości z dialogów oraz komentarzy w nawiasach sprawia, że zarówno forma jak i treść są przyjazne dla początkującego czytelnika.

Opowieść wydaje się przekonywać, by w świecie przeładowanym informacjami i podsuwającym pozornie oczywiste odpowiedzi na wyciągniecie ręki nie dać się zwieść pozorom, tylko zgłębiać temat. I nie jest ważne jaki to temat – jedzenia czy, jak w tym wypadku, końcowego etapu procesu odżywiania czyli wydalania. Autorowi i ilustratorowi książki należy się uznanie za przedstawienie tematu w sposób ciekawy, humorystyczny, lekki i naturalny oraz – co nie jest takie łatwe - interesujący zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Właśnie te cechy stanowią o sile tej publikacji (jak zresztą wszystkich świetnych książek dla dzieci), że - mimo różnic metrykalnych czy rodzaju wrażliwości i sposobu odbioru świata - różni czytelnicy będą się doskonale bawić w trakcie jej lektury.

Jowita Marzec