„Regulamin nie określał bowiem, że żołnierz ma nie być idiotą”. To zdanie mogłoby stanowić swoiste motto książki. Jako uzupełnienie powinnam jeszcze dodać, że to czeska wersja „Paragrafu 22” tyle, że akcja dzieje się w czasach powojennych, a konkretnie w 1953 r. Poznajemy naszych dzielnych wojaków, gdy po dwóch latach obowiązkowej służby w batalionie czołgów mają wrócić do cywilnego życia. Czeka ich jeszcze udowodnienie swojej sprawności bojowej na poligonie. Jak to będzie wyglądać? Wszyscy panowie, którym zdarzyło się odbyć praktyki koszarowe doskonale wiedzą. Ja mogę tylko powiedzieć, że nie spodziewałam się niczego innego. Absurd przemieszany z powagą. Jednak śmiech zamiera nam na ustach, gdy sobie uświadomimy, że opisane sytuacje wcale nie były zabawne dla ludzi w nich uczestniczących. Czasy tu przedstawione, to okres ogólnego kombinowania, pozorowanej pracy, wyszydzanych wszelkich ideałów, zwłaszcza katolickich i kapitalistycznych, poniżania wszystkiego, co nie jest radzieckie lub komunistyczne. Trudne do przeżycia, niebezpieczne do opisania w książce, dlatego autor wydał ją dopiero 1971 roku w Toronto. Niemniej jednak przeczytać ją warto, ponieważ stanowi ogromny zbiór bon motów takich jak na przykład ten: „Prawdę mówiąc, w tym momencie nie był zupełnie pewny, czy w regulaminie jest coś na temat odmowy wykonania rozkazu, czy też to tylko jego złudzenie, podsunięte mu przez nieprzydatną w wojsku logikę i zdrowy chłopski rozum. W końcu jednak doszedł do wniosku, że musi mieć rację, bo jest oficerem”.

„Regulamin nie określał bowiem, że żołnierz ma nie być idiotą”. To zdanie mogłoby stanowić swoiste motto książki. Jako uzupełnienie powinnam jeszcze dodać, że to czeska wersja „Paragrafu 22” tyle, że akcja dzieje się w czasach powojennych, a konkretnie w 1953 r. Poznajemy naszych dzielnych wojaków, gdy po dwóch latach obowiązkowej służby w batalionie czołgów mają wrócić do...