Książkę dość trudno mi się czytało, ale warto ją poznać. Postać Trockiego bowiem co rusz pojawia się we współczesnej historii. Jak silna musiała być nienawiść Stalina...

Książkę dość trudno mi się czytało, ale warto ją poznać. Postać Trockiego bowiem co rusz pojawia się we współczesnej historii. Jak silna musiała być nienawiść Stalina...

Dawno nie czytałem autobiografii, co prawda Trocki nazwał świadectwo swojego życia - podtytułem - "Próba autobiografii". Ciekawe doświadczenie czytelnicze, książka liczy sobie ponad 660 stron, pokonałem ją w parę nocy. Niektórych całość może męczyć, wydanie reprintu (przedruku) z lat 90. jest pełne archaicznej interpunkcji i ortografii, co na początku nieco irytuje, później wchodzi w krew, czyta się gładko.

Trocki na kartach swojej książki pokazuje się jako poszkodowany przez działania Stalina, który stworzył wrogą celom rewolucji frakcję w partii, zaprzepaszczającą dorobek Lenina, chcącą jedynie władzy. Liczne stwierdzenia autora są trafne, z niektórymi nie można się zgodzić. Nie jestem komunistą, aby go oceniać. Bezsporne jednak jest uznanie Trockiego, że Stalin przyczynił się do gwałtownych zmian w partii komunistycznej, ostrej propagandy, politycznych przekłamań, niszczenia przeciwników politycznych.

Autor wskazuje nie tylko na osobę Stalina, z racji formy pisze głównie na temat przeżyć od czasów dzieciństwa i edukacji szkolnej do życia na zesłaniu w Konstantynopolu. Wstawia też w trakcie opisu czasów rewolucji analizę stosunków z wieloma osobami, polityki partii, zmian wywołanych przez "epigonów" (jak nazywa zwolenników Stalina). Przywołuje korespondencję i opinie różnych person. Jako źródło historyczne, żywa ocena czasów oczami leninowca, lecz antystalinowca wydaje się interesujące, niecodzienne spojrzenie na rzeczywistość.

Dawno nie czytałem autobiografii, co prawda Trocki nazwał świadectwo swojego życia - podtytułem - "Próba autobiografii". Ciekawe doświadczenie czytelnicze, książka liczy sobie ponad 660 stron, pokonałem ją w parę nocy. Niektórych całość może męczyć, wydanie reprintu (przedruku) z lat 90. jest pełne archaicznej interpunkcji i ortografii, co na początku nieco irytuje, później...

Przyznam się bez bicia: z zainteresowaniem przeczytałam część dotyczącą dzieciństwa i wczesnej młodości, dość szczegółowo przejrzałam notki dotyczące początków rewolucji (chęć konfrontacji z "Leninem" Ossendowskiego i zapamiętaną topografią St. Petersburga, dokąd już pewnie nie wrócę),a resztę przeskoczyłam, próbując gdzieniegdzie przystanąć.
Ale zanim znalazłam coś ciekawego, dobrnęłam do końca.


Ktoś się żalił na ortografię. Akurat te archaizmy w zapisie (i ortograficzne, i językowe) - jako że tekst to reprint - podniosły moim zdaniem wartość lektury, dodały smaczku.

Przyznam się bez bicia: z zainteresowaniem przeczytałam część dotyczącą dzieciństwa i wczesnej młodości, dość szczegółowo przejrzałam notki dotyczące początków rewolucji (chęć konfrontacji z "Leninem" Ossendowskiego i zapamiętaną topografią St. Petersburga, dokąd już pewnie nie wrócę),a resztę przeskoczyłam, próbując gdzieniegdzie przystanąć.
Ale zanim znalazłam coś...

Chyba nie ma bardziej zmitologizowanego rewolucjonisty od Trockiego, no może poza Che. Jednak jego wspomnienia rozczarowują. Od początku poznajemy pilnego ucznia świadomego swej misji, której tak na prawdę nigdy nie chciał podjąć. Lenin co najmniej dwukrotnie zwracał się do niego o to, aby został jego zastępcą. Ten odmawia. Kiedy orientuje się po roku, dokąd zmierzają wydarzenia w kraju, jest już za późno. Nie znajdziemy nic na ten temat w wydawałoby się szczerych wyznaniach twórcy Armii Czerwonej. Tak bardzo chciał odróżnić się od Stalina, jego pychy i buty, że zapomina, iż najskuteczniejszą przeciw temu bronią nie jest pióro. Ale to przypadłość rewolucjonistów, każdy tak ma. Zapiski swoistego dziennika koncentrują się wokół podróży po kraju, działań podejmowanych dla dobra rewolucji i krytyki Stalina - wręcz obsesyjnej. Nie znajdziemy tu szczerego dialogu z samym sobą, "za i przeciw" jest autorowi obce. Zamiast oczekiwanych rozważań, otrzymujemy stek pewników, utyskiwań na "obiektywne niedogodności" i zagrzewaniu do "zwiększonych wysiłków". Szkoda, że autor nie postanowił przybliżyć nam siebie.

Chyba nie ma bardziej zmitologizowanego rewolucjonisty od Trockiego, no może poza Che. Jednak jego wspomnienia rozczarowują. Od początku poznajemy pilnego ucznia świadomego swej misji, której tak na prawdę nigdy nie chciał podjąć. Lenin co najmniej dwukrotnie zwracał się do niego o to, aby został jego zastępcą. Ten odmawia. Kiedy orientuje się po roku, dokąd zmierzają...

Lew Trocki dla mnie osobiście jest jedną z najciekawszych postaci XX wieku. Perspektywa czytania jego biografii budziła więc u mnie duży entuzjazm.
Niestety, moje oczekiwania zostały do pewnego stopnia zawiedzione.

Pierwszą rzeczą która się ciśnie na usta są złorzeczenia na jakość wydania. Gdyby oceniać tylko i wyłącznie ten aspekt książki, miałaby ona ocenę 1/10. Począwszy od NOTORYCZNYCH błędów ortograficznych ("dwuch"),skończywszy na pisaniu nie po polsku ("strejki" zamiast strajki). Nie mówię o tym, że niektóre wtrącenia obcojęzyczne nie są opatrzone przypisami, przez co dla osób nie znających języków obcych niektóre fragmenty są niezrozumiałe.

Tyle na temat wydania, przejdźmy do samej książki, która jest miejscami najzwyczajniej w świecie nudna. Istnieją fragmenty bardzo ciekawe (szczególnie te o emigracji, czy o waśniach w dowództwie Armii Czerwonej) i bardzo nudne. Przez treść bije też po oczach ogromny żal do Stalina i wietrzenie jego spisków na każdym gruncie. Świadectwa te choć prawdopodobne, nie wszędzie są podparte dowodami. Bardzo obniża to potencjalną wartość merytoryczną.

Niemniej jednak czytając książkę można "zanurzyć się" w świat bolszewików. Świat ten jest radykalnie inny od krwiożerczych opisów które znajdujemy we współczesnej literaturze (pseudo)historycznej. Czytając biografię Trockiego jestem skłonny wierzyć że wczesny etap ustroju sowieckiego mógł być prawdziwą alternatywą dla demokracji parlamentarnej. W samej książce Trockiego znalazło się również kilka zdarzeń, czy stwierdzeń, które można uznać za niepokojące (przynajmniej okiem anarchisty). Nie chcę tutaj bagatelizować tych rzeczy, pokazuje to jednak, że ustrój ZSRR nawet na wczesnym etapie należy tym bardziej poddać analizie.

Samej książki raczej nie polecam, raczej tylko dla ideowców.

Lew Trocki dla mnie osobiście jest jedną z najciekawszych postaci XX wieku. Perspektywa czytania jego biografii budziła więc u mnie duży entuzjazm.
Niestety, moje oczekiwania zostały do pewnego stopnia zawiedzione.

Pierwszą rzeczą która się ciśnie na usta są złorzeczenia na jakość wydania. Gdyby oceniać tylko i wyłącznie ten aspekt książki, miałaby ona ocenę 1/10....

Obszerna autobiografia twórcy Armii Czerwonej - Lwa Trockiego. Warto się z nią zapoznać choćby po to, by poznać bliżej największego przeciwnika Stalina, działającego po lewej stronie sceny politycznej, który do dziś inspiruje alternatywną lewicę.
No i któż nie chciałby się dowiedzieć, jaki naprawdę był "Snowball" z "Folwarku zwierzęcego".

Obszerna autobiografia twórcy Armii Czerwonej - Lwa Trockiego. Warto się z nią zapoznać choćby po to, by poznać bliżej największego przeciwnika Stalina, działającego po lewej stronie sceny politycznej, który do dziś inspiruje alternatywną lewicę.
No i któż nie chciałby się dowiedzieć, jaki naprawdę był "Snowball" z "Folwarku zwierzęcego".