Porywająca. Zdumiewający opis funkcjonowania rzymskiego świata w końcówce jego istnienia. Jakże szalony mieli system pobierania podatków: obciążał najmocniej poborców podatków. I to dziedzicznie! Dostało się od autora dekadencji, patriarchatowi i zasiedzeniu. Nawet św. Augustynowi się dostało:) Dalej zaczyna się przygoda, której tacy jak ja, zasiedziali i w dekadencji zanurzeni, przyglądają się z rosnącym zdumieniem. Ileż się działo w wiekach V, VI, VII! Mało o tym wiemy, bo niewiele wtedy pisano i czytano. Zmienili to dopiero radośni mnisi św. Patryka i jego następców z Irlandii, Szkocji i pobliskich wysp, rozpoczynając nową epokę wydawniczą: średniowieczne kopiowanie i iluminowanie ksiąg.
Pełen swady, plastyczny styl książki świetnie oddała Anna Barańczak. Weźmy jeden z pierwszych fragmentów ukazujący "zderzenie cywilizacji": "Legioniści na rzymskim brzegu Renu wiedzą, że mają przewagę i że zawsze będą ją mieli. Nawet jeśli niektórzy z nich to tylko na pół ucywilizowani rekruci od niedawna osiadli po tej stronie rzeki, to przecież są teraz Rzymianami, dziedzicami prawie dwunastu wieków cywilizacji, gospodarki, rolnictwa,uprawy winorośli, ogrodnictwa, kuchni, sztuki, literatury, filozofii, prawa, polityki, sprawności militarnej i wszystkiego co się z tym wiąże. Świat nigdy nie znał niczego tak głębokiego, trwałego i rozległego jak Pax Romana, pokój i przewidywalność rzymskiej cywilizacji. Patrząc na żołnierzy rzymskich, widzimy w nich spokojną i władczą pewność siebie, ogładę osobistą, doskonałą poprawność postawy, jednym słowem,chłopcy jak malowani. [...] Spoglądamy na drugą stronę rzeki, na chmary barbarzyńców,którzy w ukośnych, szarych promieniach zimowego słońca gromadzą się jak postaci z sennego koszmaru. Ich nigdy nie strzyżone włosy i zarost są przesycone sowicie tłuszczem i splątane w odrażające kształty. Ciała zniekształcone ozdobami i pokryte farbami.[...] Nie widać wśród nich śladu dyscypliny: ryczą na siebie i chaotycznie biegają dookoła. Są brudni i cuchną."

Irlandzkie chrześcijaństwo długo rosło dziko, bez kontaktu z hierarchią rzymską. Jego żywiołowości żal. I kobiet biskupów żal!

Porywająca. Zdumiewający opis funkcjonowania rzymskiego świata w końcówce jego istnienia. Jakże szalony mieli system pobierania podatków: obciążał najmocniej poborców podatków. I to dziedzicznie! Dostało się od autora dekadencji, patriarchatowi i zasiedzeniu. Nawet św. Augustynowi się dostało:) Dalej zaczyna się przygoda, której tacy jak ja, zasiedziali i w dekadencji...