Czucie i wiara

Z powieści obyczajowej zrodził się specyficzny rodzaj literatury, z powodu wyższego stopnia wrażliwości oraz podejmowanej przezeń tematyki określany mianem „kobieca”. Literatura tworzona z myślą o przedstawicielkach płci pięknej cieszy się od lat niesłabnącą popularnością. Wybór książek z omawianej dziedziny jest przeogromny, jednak nie wszystkie autorki zaliczane do szeroko pojętego nurtu literatury kobiecej potrafią napisać przekraczającą schematy książkę, która potrafi zaoferować coś więcej, coś co sprawi że książka może trafić nie tylko do kobiet. Tylko czymże jest to coś co zrobi różnicę? Szybkie samochody, broń, a może chociaż wątki kryminalne? Prawdopodobnie jest to pewien sposób... jednak na pewno nie metoda, bowiem i bez tych sztampowych elementów Katarzyna Enerlich potrafiła napisać bardzo interesującą powieść pod tytułem „Czas w dom zaklęty”.

Katarzyna Enerlich jest znaną i uznaną poetką oraz pisarką reprezentującą nurt literatury kobiecej. Miłość do słowa pisanego zaszczepiła w niej babcia, dzięki czemu pisaniem zajmuje się od dziecka. Pracowała jako opiekunka osób starszych oraz w charakterze informatora turystycznego. Z zawodu i wykształcenia dziennikarka, związana z lokalnymi mediami, pracowała w radiu, telewizji i prasie. Piewczyni Mazur oraz uroków życia na mazurskiej prowincji. Mazury jako swoisty hołd złożony swojej przynależności, przewijają się w każdej książce, która wyszła spod jej ręki. Aktualnie Katarzyna Enerlich jako autorka niezależna skupiła się na twórczości pisarskiej, zawierając w tym także aktywne prowadzenie blogu. Jej nazwisko odbiło się szerokim echem w mediach za sprawą opublikowania serii książek z cyklu „Prowincja”.

„Czas w dom zaklęty” opowiada historię młodej kobiety o imieniu Ruta. Życie dziewczyny od samego początku nie było usłane różami. Ruta była jedynaczką, bardzo szybko będąc jeszcze dzieckiem straciła ojca. Po jego śmierci, musiała wziąć na siebie część obowiązków domowych aby odciążyć zapracowaną matkę. Mama Ruty bagatelizując ostrzeżenia o trudnej we współżyciu sąsiadce kupiła okazyjnie część domu przy lasku na mazurskiej prowincji. Zmiana miejsca zamieszkania pozwoliła zostawić przeszłość za sobą i rozbudziła nadzieję na lepsze jutro. W nowym miejscu wszystko wydaje się być możliwe, Ruta marzy o studiach na Wydziale Sztuk Pięknych w Toruniu i zostaniu sławną malarką. Gdy wszystko zaczyna zmierzać w dobrym kierunku, sielankę przerywa kłopotliwa sąsiadka. Gorliwa w wierze kobieta o paradoksalnie anielskim imieniu – Serafina, skutecznie zamienia życie Ruty i jej mamy w piekło. Czy ponura historia którą skrywa dom, kładzie cień na złowrogie relacje Ruty z sąsiadką? Gdzie są granice przebaczenia? Czy można wybaczyć osobie która doprowadza życie do ruiny?

Większa część książki ma charakter retrospektywny, zasadniczy tok akcji dzieje się w nieodległej przyszłości, kiedy Ruta jest już dojrzałą i doświadczoną kobietą. Historia młodości i relacji z sąsiadką jest zgrabnie wpleciona w fabułę w postaci wspomnień. Tak jak splot przeplatających się układów nici, teraźniejszość przeplata się wzajemnie z przeszłością, tworząc spójną strukturę tkaniny. Misternie skonstruowany szkielet fabularny dopracowany jest w najdrobniejszych szczegółach. Gołym okiem widać, że przed przystąpieniem do pisania autorka przeznaczyła dużo czasu na konceptualizację całości treści jaką chciała przekazać.

W żadnym momencie nie można czuć się znużonym ani zmęczonym lekturą. Umiejętne rozłożenie napięcia od początku do samego końca sprawia, iż można przeczytać książkę przysłowiowym jednym tchem. Poprzez stopniowe odkrywanie nowych wątków z przeszłości w odpowiednim czasie, opowiadana historia z każdą stroną intryguje i wciąga coraz bardziej. Przyjemnej lekturze sprzyja podział na krótkie opatrzone poetyckimi nazwami rozdziały oraz starannie dopracowana szata graficzna – reprodukcje obrazów oraz fotografie z miejsc gdzie toczy się akcja książki. Wszystkie zamieszczone obrazy i fotografie komponują się w jednolitą całość, tworząc metaforyczną ilustrację do treści książki.

Ogromną zaletą książki jest autentyczność przedstawianych wydarzeń. Jak sama pani Katarzyna Enerlich przyznaje, jej książki powstają na podstawie wydarzeń, które miały miejsce w rzeczywistości. Inspiracją do pisania są jej własne doświadczenia i przemyślenia, lub jak w tym konkretnym przypadku, życiowe przejścia czytelniczki. Twórczość pani Katarzyny jest przykładem, że przy dobrym warsztacie pisarskim oraz zastosowaniu odpowiednich środków przekazu, nie trzeba daleko szukać aby znaleźć ciekawą historię. Samo życie ze względu na liczne meandry, którymi często prowadzi, posiada wystarczający potencjał aby na zapisanych kartkach papieru stworzyć literacki spektakl.

Paradoksalnie pomimo dobrej fabuły, „Czas w dom zaklęty” nie stawia sobie za cel wyczerpującego przedstawienia świata zewnętrznego, jest to raczej rzecz wtórna wobec głównego zamiaru – dokładnego oddania rozterek i wewnętrznego rozdarcia doświadczanej przez los młodej kobiety. Zakazana miłość stanowi punkt wyjścia do rozważań na tematy natury egzystencjalnej i moralnej. Przemawiając ustami Ruty, autorka jako najwłaściwszą postawę życiową zaleca życie możliwie jak najbliżej natury, bowiem tylko w naturze najpełniej wyraża się piękno i porządek Wszechświata. Przedstawiony panteizujący sposób pojmowania świata, proponuje nie tylko życie blisko natury, ale przede wszystkim życie zgodne z naturą, dzięki czemu, z czystym sumieniem można wyłączyć się z pogoni za wyimaginowanymi wartościami, jeśli nie są one zgodne z samym sobą. Alternatywnym rozwiązaniem dla dopasowania się do niespełniającej oczekiwań rzeczywistości, jest namysł i zastanowienie nad kwestią, czy nie lepiej poszukać własnej drogi pokładając zaufanie w wyrażanej przez własne odczucia intuicji.

Nadto, w powieści sformułowana jest dość odważna i bardzo dobrze uzasadniona krytyka religii. Piętnowane są fałszywe i dwulicowe postawy ludzi wierzących na pokaz. Postawiony jest wyraźny sprzeciw przeciwko dzieleniu ludzi na lepszych i gorszych ze względu na przynależność do grupy wyznaniowej. Wytykana jest przyjęta na porządku dziennym hipokryzja wierzących, ślepe podążanie za sprzyjającymi powielaniu błędów przeszłości autorytetami oraz przede wszystkim brak afirmacji radości życia. Podnoszony jest także sprzeciw wobec zjawiska nieuprawnionego zawłaszczania przez religię wartości, które od zawsze były uniwersalne i dostępne każdemu człowiekowi bez względu na wyznawane poglądy czy przynależność religijną. Tak sformułowana krytyka, choć wyrażona wprost, nie nosi znamion ataku, gdyż ustanawia jedynie linię obrony i wygłasza manifest, skierowany przeciwko nastawaniu na fundamentalne prawo człowieka do wolności sumienia i wyznania.

Dodatkowym smaczkiem jest sięgnięcie do bogactwa symboli oraz odwołanie się do metafizyki poprzez wprowadzenie wątków profetycznych. Posługując się terminologią kucharską, wątek metafizyczny i symbolika zastosowana w powieści, pełni funkcje przyprawy dodanej do dobrze sporządzonej potrawy. Dzięki zaistnieniu tych elementów, wydarzenia przedstawione w książce zyskują nowego, dodatkowego wymiaru. Przekaz płynący z książki staje się pełniejszy, trudno bowiem powoływać się na intuicję bez wspomnienia o metafizyce. Za pomocą alegorii i symboliki, „Czas w dom zaklęty” czaruje nie tylko słowem, ale także obrazami oraz klimatem takich miejsc jak krakowski Kazimierz. Wprowadzona w ten sposób zamierzona zagadkowość uwodzi i przekazuje bardziej abstrakcyjną treść.

Słowem podsumowania, zdecydowanie chciałbym polecić książkę „Czas w dom zaklęty”. Pomimo, że na pierwszy rzut oka fabuła nie wydaje się nawet ocierać o oryginalność, to rozwinięcie i zakończenie tematu jest w stanie zadośćuczynić gustom nawet wybrednych czytelników. Katarzyna Enerlich sprawnie posługuje się pełną paletą ludzkich uczuć od miłości przez gniew aż do nienawiści, malując przy tym obraz targanej skrajnymi uczuciami kobiety. Oprócz przedstawienia bogatego świata uczuć, książka śmiałym krokiem wkracza także w świat idei, w czym odnalazłem najwięcej przyjemności oraz bez reszty się rozsmakowałem, czego również życzę wszystkim czytelnikom.

Czucie i wiara

Z powieści obyczajowej zrodził się specyficzny rodzaj literatury, z powodu wyższego stopnia wrażliwości oraz podejmowanej przezeń tematyki określany mianem „kobieca”. Literatura tworzona z myślą o przedstawicielkach płci pięknej cieszy się od lat niesłabnącą popularnością. Wybór książek z omawianej dziedziny jest przeogromny, jednak nie wszystkie autorki...