"Michnikowszczyzna" to napisana z narodowo-konserwatywno-liberalnej perspektywy interpretacja kluczowych wydarzeń życia publicznego w Polsce ostatnich 3o lat. W centrum tej pisanej lekko pamfletycznym językiem lecz zaskakująco merytorycznej publicystyki stoi postać Adama Michnika, którego aktywność na wszelkich polach Ziemkiewicz bezwzględnie miażdży i robi to z klasą, bez wymierzania kopniaków w krocze i bez wycieczek na poziomie osiedlowego magla, za to precyzyjnie egzemplifikując swoje tezy fragmentami wypowiedzi i publicznych enuncjacji naczelnego "Wyborczej." Trzeba powiedzieć, że to pisanie ani na moment nie nuży; Ziemkiewicz wystrzega się zarówno popadania w rozwlekłe dygresje jak i zamulania całości masą cytatów, ograniczając się tylko do tych najbardziej charakterystycznych dla przyjmowanej przez Michnika i jego adherentów optyki.

To publicystyka polityczna, czyli pisana z jasno określonej pozycji ideowej, ale w żadnym razie nie politykierska a już na pewno nie "partyjniacka". Doprawdy w trakcie czytania trudno przypisać Ziemkiewicza do którejkolwiek z powstałych w ostatnim 20-leciu koterii lub kół wzajemnej adoracji. Obrywają niemalże wszyscy - poPZPRowska nomenklatura, rząd Mazowieckiego, Wałęsa-prezydent i Kaczyński-premier, ojciec Rydzyk, Roman Giertych, skłócona prawica i kulejące, nieudolne konserwatywne media papierowe. Obrywa i "Tygodnik Powszechny" i dawna "Gazeta Polska" Piotra Wierzbickiego, powoli wekslującego w stronę Michnikowszczyzny. A rzeczowa, konsekwentna i skutecznie oddzielana od zbędnych emocji krytyka osoby i działań Adama Michnika oraz jego obozu wręcz obraca to środowisko i jego mentora w perzynę. I zadziwiające jest to, że dzieje się tak, mimo że Ziemkiewicz elegancko i uczciwie oddaje temu środowisku sprawiedliwość tam, gdzie jego zdaniem sprawiedliwość należy oddać.

Dla roczników urodzonych w latach 90. ta książka może być świetnym, ale bardzo wyraziście zaangażowanym i ideowym wprowadzeniem w najnowszą historię Polski. Wprowadzeniem, które należałoby uzupełniać o lektury bardziej faktograficzne, bardziej ideologicznie przejrzyste niż ostra, nie przebierająca w słowach, pisana z werwą publicystyka Ziemkiewicza. A dla wytworzenia sobie autentycznie własnego poglądu na tzw. polską transformację należałoby zrobić jeszcze coś innego - przeczytać równie ostrą, publicystyczną historię ostatniego ćwierćwiecza pisaną z radykalnie odmiennego stanowiska - socjalistycznego i internacjonalistycznego (w miejsce Ziemkiewiczowskiej sentymentalnej wizji "moralnego kapitalizmu", etosu bogoojczyznianego mającego jakoby pchać robotników ku opozycyjności w PRL i przede wszystkim zaciekłego antykomunizmu autora). Można przypuszczać, że wiele rozpoznań w takiej książce pokrywałoby się z obserwacjami Ziemkiewicza - jednak prowadziłyby one do diametralnie odmiennych wniosków i zaleceń. Z tego co jest mi wiadomo, taka konsekwentnie lewicowa historia polskich przemian w pigułce na razie, niestety, nie powstała.

"Michnikowszczyzna" to napisana z narodowo-konserwatywno-liberalnej perspektywy interpretacja kluczowych wydarzeń życia publicznego w Polsce ostatnich 3o lat. W centrum tej pisanej lekko pamfletycznym językiem lecz zaskakująco merytorycznej publicystyki stoi postać Adama Michnika, którego aktywność na wszelkich polach Ziemkiewicz bezwzględnie miażdży i robi to z klasą, bez...