Nie pamiętam już, któremu sławnemu pisarzowi należy przypisać twierdzenie, że literatura jest bezustannym rozmyślaniem o śmierci. Dodałbym: i o potędze Zła. W jednym i drugim wypadku literatura usiłuje zrozumieć niezrozumiałe, uchwycić nieuchwytne, rozjaśnić bodaj trochę "jądro ciemności". Ale postępuje zazwyczaj tak, jak gdyby wyraźna linia demarkacyjna oddzielała Życie od Śmierci, Dobro od Zła. A dla mnie ważne, jakkolwiek trudne do przeniknięcia, było i jest pogranicze, ta (żeby użyć porównania) conradowska "smuga cienia", która oznacza bezruch, martwe trwanie wśród zaczajonych żywiołów.

Nie pamiętam już, któremu sławnemu pisarzowi należy przypisać twierdzenie, że literatura jest bezustannym rozmyślaniem o śmierci. Dodałbym:...

Zło jest w naszym świecie, w nas i obok nas, w „bólu istnienia” i w cierpieniu. Można i należy z nim walczyć, nie można go definitywnie pokonać.

Zło jest w naszym świecie, w nas i obok nas, w „bólu istnienia” i w cierpieniu. Można i należy z nim walczyć, nie można go definitywnie poko...

Lęki, pragnienia, ustawiczne wahanie stopiły się w jedno: w euforię wewnętrznej suwerenności duchowej, choćby mylił się i błądził, w dziwne i radosne uniesienie wierności własnym ideom i wyobrażeniom. To jest wolność, tu posiadam ją bardziej, niż gdyby wypchnięto mnie z błogosławieństwem za próg więzienia.

Lęki, pragnienia, ustawiczne wahanie stopiły się w jedno: w euforię wewnętrznej suwerenności duchowej, choćby mylił się i błądził, w dziwne ...