Lata 20. i 30. XX wieku to epoka niespokojna, przesycona atmosferą przewrotów społecznych i politycznych. Pierwsza wojna światowa nie tylko zmieniła układ państw w Europie, ale przyniosła przede wszystkim zmiany w ludzkich umysłach. W tej sytuacji wiele zyskały kobiety, a fenomen emancypacji objął nie tylko zmiany w garderobie czy palenie papierosów. Kobiety zyskały prawo wyborcze, podejmowały pracę zawodową, osiągały sukcesy w dziedzinie nauki, interesowały się sportami i prowadziły automobile. Coraz częściej słychać było żądania, aby kobiety wróciły do domu, a niektóre państwa, jak Francja i Belgia wprowadziły kasy wyrównawcze dodatków rodzinnych, tak aby mężczyźni mogli zapewnić byt całej rodzinie.

Niezależność finansowa sprawiła, że kobiety przestały kryć się ze swoimi skłonnościami seksualnymi i otwarcie mówiły o miłości, także pomiędzy sobą. W 1904 roku Bernard S. Talemy w jednym ze swoich esejów określił kobietę homoseksualną, jako naśladowczynię mężczyzny, która uprawia sporty, nosi proste stroje, jest odważna i pewna siebie. O tym pisze Colette, ale jakże nieporadnie, jakby z nosem przy ziemi nie miała siły udźwignąć głowy i spojrzeć nieco z innej perspektywy, niż czworonogi wyprowadzone na spacer.

Jest nudno, sztampowo, a przecież to nie musiało tak wyglądać. Co z tego, że powieść powstała w 1941 roku? Przecież już na początku XX wieku można zaobserwować znaczące zmiany w funkcjonowaniu społeczeństwa. W latach 20-tych XX wieku, młodzi chcieli się bawić, aby zapomnieć o niedawnej wojnie. Symbolem tego czasu obok jazzu, charlestona i pędzącego automobilu stała się wyzwolona, nowoczesna kobieta w krótkich włosach a la garçonne i wygodnym, luźnym stroju nie krępującym ruchów. Colette mogła pozwolić sobie na większą swobodę i napisać dzieło rewolucyjne, tymczasem ważny temat odzwierciedlający nowe tendencje, potraktowano po macoszemu, ledwie zarysowując najważniejsze aspekty miłości homoseksualnej. Palarnie opium, kolacje przy świecach, świat wszelkiej maści artystów, pisarzy i filozofów, to wszystko mogłoby olśniewać, nieść zapach epoki, zapach papierosowego dymu, ciężkich perfum, a tymczasem Colette snuje swoje dziwne rozważania, przytaczając rozmowy z przyjaciółmi. Totalnie nieklimatycznie.

Czyste, nieczyste to powieść nudna, po prostu. Dzisiaj nie widzę w niej nic, co mogłabym wykorzystywać w swoim życiu. Nie wierzę, że w przeszłości mogła uchodzić za kontrowersyjną. W epoce, w której urządzało się przyjęcia tylko dla kobiet, podczas których nawiązywały nowe znajomości na tle seksualnym? Nonsens. W błędzie jest ten, kto sądzi, że 100 lat temu nie biegano w skąpych strojach (ot choćby tancerki Diagilewa), nie upijano się do nieprzytomności i nie wskakiwano do obcych łóżek w poszukiwaniu chwilowej przyjemności. Wystarczy poczytać, ale niekoniecznie dzieło Colette, można zasnąć.

Lata 20. i 30. XX wieku to epoka niespokojna, przesycona atmosferą przewrotów społecznych i politycznych. Pierwsza wojna światowa nie tylko zmieniła układ państw w Europie, ale przyniosła przede wszystkim zmiany w ludzkich umysłach. W tej sytuacji wiele zyskały kobiety, a fenomen emancypacji objął nie tylko zmiany w garderobie czy palenie papierosów. Kobiety zyskały prawo...