Ziemia bytomska w późnym średniowieczu. Próba rekonstrukcji krajobrazu kulturowego
- Kategoria:
- historia
- Wydawnictwo:
- Muzeum GÓRNOŚLĄSKI PARK ETNOGRAFICZNY w Chorzowie
- Data wydania:
- 2021-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 2021-01-01
- Liczba stron:
- 488
- Czas czytania
- 8 godz. 8 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788395823992
- Tagi:
- Bytom Historia Geografia historyczna Archeologia Ziemia bytomska Noparlik
Niniejsza publikacja porusza słabo rozpoznaną problematykę średniowiecznego krajobrazu kulturowego Górnego Śląska, skupiając uwagę czytelnika na szczególnie mocno przekształconym antropogenicznie wycinku tego regionu – ziemi bytomskiej. Chronologicznie książka obejmuje wieki XIV i XV oraz pierwsze trzy dekady XVI stulecia, choć wykorzystano też źródła wykraczające poza ustaloną cezurę. Próbę rekonstrukcji krajobrazu podjęto w oparciu o materiały pisane, archeologiczne, toponomastyczne i kartograficzne. W pierwszej grupie znalazło się kilka źródeł, których dotąd nie analizowano w literaturze, jak choćby długo uznawany za zaginiony urbarz z 1532 roku, opisujący kilkadziesiąt podbytomskich wsi.
Książkę podzielono na dziewięć rozdziałów. W pierwszym starano się uchwycić warunki przyrodnicze, panujące przed wiekami, odwołując się do danych źródłowych oraz osiągnięć geografii, klimatologii, paleobotaniki czy archeozoologii. Drugi rozdział dotyczy kształtowania się pojęcia „ziemia bytomska” oraz granic tego obszaru. W trzeciej części podjęto rozważania nad kształtowaniem się sieci osadniczej, starając się uchwycić początki osad, powstałych przed końcem średniowiecza. W rozdziale czwartym podjęto próbę rekonstrukcji krajobrazu poszczególnych wsi. Sporo miejsca poświęcono tu ustaleniu dawnych układów siedlisk i rozłogów, co na tak przekształconym obszarze było trudne, ale potrzebne. Jedynym miastem na badanym obszarze był Bytom. W rozdziale piątym podjęto się uchwycenia wszelkich obiektów, realizujących najważniejsze funkcje miasta: mieszkalną, handlową, samorządową, prawną, komunikacyjną i obronną. Rozdział szósty poświęcono założeniom rezydencjonalno-obronnym, do których w ziemi bytomskiej należały dwa zamki książęce i jeden prywatny oraz pięć potwierdzonych archeologicznie drewnianych gródków stożkowych, określanych też jako założenia motte bądź dwory na kopcu. Na potrzeby tego rozdziału zainicjowano trzyletnie badania wykopaliskowe i bezinwazyjne na gródku w Kochłowicach, które przyniosły odkrycie konstrukcji oporowej i reliktów mostu, co znacząco poszerzyło wiedzę o wyglądzie tego typu obiektów. Omówiony w rozdziale siódmym krajobraz gospodarczy obejmuje górnictwo i hutnictwo, które wyróżniały badany obszar na tle innych części Górnego Śląska, a także gospodarkę rolno-hodowlaną, rzemiosło wiejskie i przetwórstwo, gospodarki stawową i leśną, jak też eksploatację surowców skalnych. Sieć komunikacyjną i towarzyszącą jej infrastrukturę omówiono w części ósmej, natomiast w ostatnim, dziewiątym rozdziale podjęto tematykę obiektów związanych z życiem religijnym: zabudowań klasztornych, szpitala, kościołów miejskich i wiejskich, a także miejsc grzebania zmarłych. Niniejszą publikację zamyka katalog, zawierający szczegółowe dane, na temat 57 wsi, wzmiankowanych przed 1532 rokiem. Każdą z nich porównano pod względem: przybliżonej lokalizacji, etymologii nazwy, pierwszych informacji źródłowych i okoliczności powstania, przynależności parafialnej, wielkości i liczby mieszkańców, właścicieli, układu siedliska i rozłogu, potwierdzonych obiektów kulturowych oraz stanowisk archeologicznych.
Publikacja poszerza dotychczasowy stan wiedzy na temat późnośredniowiecznego krajobrazu ziemi bytomskiej, a także weryfikuje wiele błędnie powielanych w literaturze informacji na temat początków podbytomskich wsi. Książka stanowi też dobry punkt wyjścia do dalszych badań szczegółowych, zwłaszcza dla autorów planujących monografie poszczególnych miejscowości z obszaru dawnej ziemi bytomskiej.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 1
Cytaty
Bądź pierwszy
Dodaj cytat z książki Ziemia bytomska w późnym średniowieczu. Próba rekonstrukcji krajobrazu kulturowego
Dodaj cytat
OPINIE i DYSKUSJE