Pomimo pięknego nostalgicznego stylu i poczucia wspaniałego pisarstwa przerwałam lekturę, gdyż opis okładkowy i opinia samego autora ( "książka przedstawia stosunki i typy ludzi w Niemczech przedhitlerowskich") zupełnie odbiegały od tego co znalazłam w treści. Przede wszystkim losy bohaterów i ich dylematy mogły toczyć się gdziekolwiek w tym czasie. Nie znalazłam żadnej specyfiki niemieckiej a tym bardziej połączeń ze zbliżającym się nazizmem. Manierą literacką autora jest przeplatanie opisów codzienności i zwykłości z głębią filozoficzną i poetyckością, co było dla mnie jak ciągłe wtrącanie maksym łacińskich lub biblijnych nie uwiarygodnione przez opisywane postacie.

Pomimo pięknego nostalgicznego stylu i poczucia wspaniałego pisarstwa przerwałam lekturę, gdyż opis okładkowy i opinia samego autora ( "książka przedstawia stosunki i typy ludzi w Niemczech przedhitlerowskich") zupełnie odbiegały od tego co znalazłam w treści. Przede wszystkim losy bohaterów i ich dylematy mogły toczyć się gdziekolwiek w tym czasie. Nie znalazłam...

Z pewnością dotychczas powstało wiele dzieł literackich, które wykorzystując swoją siłę społecznego przekazu, próbują się wkraść w umysły czytelników siejąc w nich ziarno wątpliwości. Niektóre z nich są zajadle atakującymi napastnikami, narzucającymi z marszu swój punkt widzenia. Inne dawkują swoją słodką truciznę, sącząc interesujące idee w czytelników nie podejrzewających żadnego podstępu. Ale są też takie, które za pomocą różnego rodzaju porównań demaskują ukryte pułapki ludzkiego postępowania i przekraczając granice widzialnego świata stają się zwierciadłami duszy. I one to właśnie w swojej wielowymiarowości prowadzą niekończące się dyskusje na temat moralności i niedoskonałości ludzi. Moim zdaniem do takich dzieł należą "Niewinni" a ich przestroga przed tym, że jeśli nawet to co złe nie istnieje, to jednak może się kiedyś wydarzyć, nabiera szczególnego znaczenia w okresie, kiedy nazizm podbijał Europę.

Bohaterowie tej powieści właśnie przez swoją niewinność stają się odpowiedzialni przed nami za to, co miało miejsce w latach poprzedzających rozkwit hitleryzmu. Ich apatia przypomina nastrój sennego marzenia prowadzącego do tragicznych skutków. Bierność w działaniu utrzymana w tonacji nieomal nadprzyrodzonych pierwiastków pogrąża tych, którzy na kartach "Niewinnych" nie zdają sobie sprawy ze swej tragicznej obojętności. A sam Herman Broch posiadając w sobie coś z Roberta Musila i Franza Kafki przesuwa nas poza granicami pamięci, poza czasem i poza wyobrażeniem. Momentami tworzy coś zupełnie irracjonalnego, coś czego rozsądnie myślący człowiek by się nie spodziewał. Na tym polega jego wielkość, wystarczająco uzasadniająca winę i piętnująca grzech zaniechania tych, którzy mogli nie dopuścić do dojścia Hitlera do władzy.

Herman Broch pokazuje Niemców, którzy predestynując do bycia nauczycielami świata, popełniają jednocześnie zabójstwo i samobójstwo. Stawia ich w sytuacji osoby, która pragnąc miłości zostaje katem wszystkich innych. Z dwudziestolecia międzywojennego dzięki "Niewinnym" można wysnuć ciekawe wnioski społeczne. To dzięki nim można poczuć zamaskowaną poczciwością grozę przyszłych okropieństw. Ta książka balansując na granicy nieprawdopodobieństwa, oferuje niemal kosmiczne doznania. Ale tylko dla osób, które polubią bardzo poważny i ciężki w odbiorze styl Brocha. Jego sposób pisania przypomina mi tragiczną operę, która na dodatek wydaje się być nierzeczywista, tak jak wiele sytuacji i postaci z "Niewinnych".

I cóż począć z takim autorem jakim jest Herman Broch? Z kimś, kto mieszając epikę z elementami liryki, wskazuje nam drogę do najgłębszej jaźni. Z kimś, kogo dialogi są tak pięknie zbudowanymi traktatami filozoficznymi, że aż żal od nich odstępować. Dla mnie ten austriacki pisarz jest przykładem twórcy, który wyśmienicie potrafi połączyć mistycyzm z rzeczywistością. Kimś, kto ukazując społeczny bezwład, rzuca nam w twarz wrzask duszy aby uzmysłowić zagrożenia przyszłości. To z niego wyrywają się wszystkimi zmysłami skryte zwierzenia, stanowiące echo wydarzeń mających dać nam przestrogę. I dlatego Hermanowi Brochowi należy się ogromny szacunek za jego pracę nad wiarą w lepszą ludzkość.

Z pewnością dotychczas powstało wiele dzieł literackich, które wykorzystując swoją siłę społecznego przekazu, próbują się wkraść w umysły czytelników siejąc w nich ziarno wątpliwości. Niektóre z nich są zajadle atakującymi napastnikami, narzucającymi z marszu swój punkt widzenia. Inne dawkują swoją słodką truciznę, sącząc interesujące idee w czytelników nie podejrzewających...

Bardzo wysmakowane.

Bardzo wysmakowane.