Eliade pokazuje, że myśl alchemiczna ani nie zaczęła się w średniowieczu, ani się w nim nie skończyła, a także, że nie chodziło o napchanie sobie kieszeni ołowiem przemienionym w złoto. W niektórych kulturach kowal cieszył się większym szacunkiem niż szaman, i niemal pełnił funkcję kapłana przybliżającego ludziom bogów.

Godne polecenia, choć trzeba zaznaczyć, że treść przeważnie skupia się na Afryce i Dalekim Wchodzie.

-----------------------------------------------------

„Byłoby nieostrożnością oceniać oryginalność alchemii poprzez jej wpływ na rozwój chemii. Właśnie z tego względu, że była zeświecczeniem świętej nauki, dla alchemika chemia była „upadkiem”. Nie jest to próba paradoksalnej apologii alchemii: to zgodność z najbardziej elementarnymi metodami historii kultury – nic więcej”.

„Jakiś niezrozumiały kompleks niższości kultury europejskiej powoduje, że pełen szacunku stosunek do archaicznej kultury, pokazanie spójności jej wierzeń, szlachetnych rysów jej humanizmu, a jednocześnie unikanie nacisku na wtórne czy nawet aberracyjne strony jej socjologii, ekonomii czy higieny – równoczesny jest z ryzykiem podejrzenia o eskapizm albo nawet obskurantyzm”.

„Alchemia jest jednym z takich dzieł ducha przednaukowego i pora uznać, że nieostrożnie postępował historyk przedstawiający ją jako wstępny okres chemii, a więc w sumie jako naukę świecką. Błędna perspektywa brała się stąd, że historyk, pragnąc jak najlepiej pokazać początki obserwacji i eksperymentu, którym świadectwo dają dzieła alchemii, przywiązywał zbyt wielką wagę do tekstów zdradzających chociaż ślad pojawiającej się myśli naukowej, a lekceważył czy wręcz pomijał inne teksty mające z punktu widzenia właściwej alchemii wartość o wiele większą. Innymi słowy ocena wartości pism alchemików mniej brała pod uwagę teoretyczny świat, do którego należały, a bardziej hierarchię wartości dziewiętnasto- lub dwudziestowiecznego historyka chemii będącą w gruncie rzeczy hierarchią świata nauki eksperymentalnej”.

„Często zdarza się, że symbol, obraz czy ryt torują drogę zastosowaniom praktycznym wynalazku, a można powiedzieć, że czasem wręcz je umożliwiają. Wóz, zanim stał się środkiem transportu, był pojazdem w procesjach rytualnych – wożono na nim symbol Słońca albo obraz bóstwa solarnego. Zresztą dopiero zrozumienie symboliki koła słonecznego umożliwiło „odkrycie” wozu”.

„To właśnie w charakterystycznym dla XIX wieku dogmacie – że prawdziwą misją człowieka jest zmienianie i przekształcanie natury, że może on wytwarzać lepiej i szybciej niż ona, że powołany jest do tego, żeby być jej panem – szukać trzeba autentycznej kontynuacji marzenia alchemików”.

Eliade pokazuje, że myśl alchemiczna ani nie zaczęła się w średniowieczu, ani się w nim nie skończyła, a także, że nie chodziło o napchanie sobie kieszeni ołowiem przemienionym w złoto. W niektórych kulturach kowal cieszył się większym szacunkiem niż szaman, i niemal pełnił funkcję kapłana przybliżającego ludziom bogów.

Godne polecenia, choć trzeba zaznaczyć, że treść...

W "Kowalach i alchemikach" Eliade dokonuje analizy kulturowej stosunku człowieka do metalu na przestrzeni dziejów. Mistycyzm towarzyszył tej relacji od samych początków ludzkości, bo jakże można było wytłumaczyć naszym praprzodkom pochodzenie kawałków metalu spadających z nieba w postaci meteorytów, jak tylko epifanią boskiej obecności.

Inne aspekty metalu: jego wydobywanie z głębin ziemi, właściwości kowalne, powinowactwo z ogniem, transformacje rudy siłą rzeczy musiały zrodzić kulty, mity i misteria. Osoby posiadające wiedzę na temat metali i ich wykorzystania awansowały w społeczeństwach do rangi kapłanów i świętych strażników tajemnicy.

Człowiek nie ograniczył się tylko do biorcy metalu danego od bóstw nieba i ziemi, ale wzniósł się na poziom tego, który daje innym ludziom cały szereg metali, które przyśpieszyły rozwój cywilizacji. Stawał się coraz bliższy bogom, a stąd już tylko dzielił go krok od poważenia się na dorównanie im - tak narodziła się alchemia, która była nauką jak każda inna, rządziła się swoimi niepodważalnymi prawami. Jej potędze nie dawało się zaprzeczyć, a dowody na jej nieograniczoną moc sprawczą były w percepcji ludzi żyjących przed wiekami wszechobecne.

Opracowanie Eliadego jest w moim odczuciu jedną z najlepszych jego książek dotyczących mitów i tradycji skupionych na konkretnej dziedzinie życia. Po odświeżeniu swojej dawnej znajomości z książkami tego autora, bez wahania dodaję go do ulubionych.

W "Kowalach i alchemikach" Eliade dokonuje analizy kulturowej stosunku człowieka do metalu na przestrzeni dziejów. Mistycyzm towarzyszył tej relacji od samych początków ludzkości, bo jakże można było wytłumaczyć naszym praprzodkom pochodzenie kawałków metalu spadających z nieba w postaci meteorytów, jak tylko epifanią boskiej obecności.

Inne aspekty metalu: jego...

Do dziś żelazo ma w języku bogate metaforyczne znaczenia. Znak to, że odegrało w rodzeniu się ducha naszego świata doniosłą rolę. I każdy, kto choć trochę zastanawiał się nad prapoczątkami naszej kultury, zetknął się z takimi zjawiskami jak obwieszone żelastwem szamańskie stroje, kowal Ilmarinen z fińskiej Kalewali,grecki Hefajstos itd i musi zdać sobie sprawę, że wytop metali i ci, którzy z nimi pracują, ich strzegą w podziemnych korytarzach jakoś tkwią w naszych głowach żelazną wolą, listami, ręką, zapasem, kapitałem, maską itd. A książka Eliadego te różne skojarzenia porządkuje tak, że czytając ją, co chwila sobie powtarzałam "no, oczywiście", "racja", "jak mogłam tego nie zauważyć".

Do dziś żelazo ma w języku bogate metaforyczne znaczenia. Znak to, że odegrało w rodzeniu się ducha naszego świata doniosłą rolę. I każdy, kto choć trochę zastanawiał się nad prapoczątkami naszej kultury, zetknął się z takimi zjawiskami jak obwieszone żelastwem szamańskie stroje, kowal Ilmarinen z fińskiej Kalewali,grecki Hefajstos itd i musi zdać sobie sprawę, że wytop...

Uwielbiam Eliadego, a ta książka w niezwykły sposób wyjaśnia symbolikę ziemi jako rodzącej kryształy, złoto i cenne kamienie, kowala jako położnika oraz alchemika jako tego, kto przyspiesza dojrzewanie. Cudowna książka i bardzo ciekawa metaforyka związana z elementem ziemi.

Uwielbiam Eliadego, a ta książka w niezwykły sposób wyjaśnia symbolikę ziemi jako rodzącej kryształy, złoto i cenne kamienie, kowala jako położnika oraz alchemika jako tego, kto przyspiesza dojrzewanie. Cudowna książka i bardzo ciekawa metaforyka związana z elementem ziemi.

Myśl przewodnia książki polega na ukazaniu paraleli między przemianami dokonywanymi w warsztatach kowali i chemików na kruszcach i minerałach, a przemianami all-chemicznymi zmieniającymi kruszec naszej osobowości. Zrozumiałabym jeszcze, gdyby był to punkt wyjścia jedynie, ale myśl ta powraca przez całą książkę, stanowiąc zarówno punkt wyjścia, kulminacji, jak pointę - co mówiąc delikatnie odbiera lekturze nieco dynamizmu. Rozumiem, że repetitio est mater studiorum lecz jednocześnie est modus in rebus sunt certi denique fines. Moje w tym punkcie zdecydowanie przekroczone zostały. Rozbawiało mnie w prawdzie stwierdzenie Eliadego, że próbę nabycia wiedzy chemicznej od alchemików można porównać do próby traktowania książek wolnomularzy jako podręczników stawiania murów. Zaraz jednak nasunęła mi się refleksja - jeśli autor tłumaczy czytelnikowi takie rzeczy to chyba nie ma o nim najlepszego zdania… i lekuchno się spięłam ;)

Czymś nowym było dla mnie za to wskazanie podobieństw między górnikiem a akuszerką (tylko taką nieco demoniczną, bo niekiedy wydobywającą płody - ziemi - przed właściwym czasem ich narodzenia) oraz ukazanie rytualnych, czy wręcz sakralnych korzeni zawodów górnika i kowala. Do tej pory w tych kategoriach myślałam jedynie o pracy na roli, spojrzenie na kowalski piec jak na łono, w którym dokonuje się cud przemiany poszerzyło moje pole percepcji pewnych spraw.

Książka zrodziła też kilka refleksji:

Interesujące jest, że to właśnie z „typowo technicznych” zawodów wywodziły się stowarzyszenia zajmujące się odkrywaniem duchowego aspektu rzeczywistości. Nasuwa mi się skojarzenie ze współczesnymi fizykami, którzy czy to wdzierając się coraz głębiej we wnętrze atomu czy wypuszczając w niezmierzone obszary wszechświata chcąc nie chcąc w pewnym momencie wykraczają poza ścisłe granice swojej nauki: tam gdzie nauka tożsama staje się z mistyką.

Al-chemicy, wolnemu(l/r)arze - ciekawe czy/czemu rolnicy i kowale podobnie nie założyli duchowych odpowiedników swoich cechów. Jeśli tak, to czy przetrwali do dziś? (może ktoś słyszał o aratorach czy clusarzach?) A może ich miejsce zajęli współcześni fizycy i to oni w swych supernowoczesnych laboratoriach poszukują (świadomie lub nie) duchowego kruszcu materii, czy materialnego kruszcu ducha…

Myśl przewodnia książki polega na ukazaniu paraleli między przemianami dokonywanymi w warsztatach kowali i chemików na kruszcach i minerałach, a przemianami all-chemicznymi zmieniającymi kruszec naszej osobowości. Zrozumiałabym jeszcze, gdyby był to punkt wyjścia jedynie, ale myśl ta powraca przez całą książkę, stanowiąc zarówno punkt wyjścia, kulminacji, jak pointę - co...

Książka naprawdę niezwykła. Niby zapowiadało się nieciekawie, bo traktat o metalach, kowalstwie i ich połączeniu z alchemią. Jednak sposób w jakim Eliade to wszystko opisuje... naprawdę niesamowite! Ciężko było mi się oderwać - okazuje się, że w metale i kowalstwo połączone są z niezwykle obszerną i interesującą symboliką. Dodatkowo informacje o alchemii, które zajmują sporą część książki, sprawiły, że chcę się jeszcze bardziej wgłębić w temat. Dodatkowo wszystkie kwestie zostały potraktowane globalnie, więc zainteresowani różnymi regionami świata powinni być zadowoleni.
Trudno mi powiedzieć, czy sposób opisywania jest prosty czy trudny. Musiał się bardzo skupić na lekturze, a niektórych użytych określeń nie rozumiałam, jednak styl autora ma w sobie coś klarownego, tak, że wszystko układa się w zgrabną całość.
Polecam gorąco przede wszystkim zainteresowanym alchemią, ale także tym, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę o szeroką symbolikę jaka wiąże się z metalurgią.

Książka naprawdę niezwykła. Niby zapowiadało się nieciekawie, bo traktat o metalach, kowalstwie i ich połączeniu z alchemią. Jednak sposób w jakim Eliade to wszystko opisuje... naprawdę niesamowite! Ciężko było mi się oderwać - okazuje się, że w metale i kowalstwo połączone są z niezwykle obszerną i interesującą symboliką. Dodatkowo informacje o alchemii, które zajmują...

Przeczytałam ją z rodzinnego obowiązku, jako wnuczka kowala. Choć dziadka nigdy nie poznałam, zmarł przed moim urodzeniem, to został mi sentyment do koni i pełen poczucia grozy podziw dla ognia i wulkanów. (Życie i postęp cywilizacyjny mogło się zdarzyć min. dzięki górom ognia- gdyby nie wulkany, to Ziemia była by zimną, gładką, kulą ;-)...
Eliade oddaje temu sprawiedliwość.

Przeczytałam ją z rodzinnego obowiązku, jako wnuczka kowala. Choć dziadka nigdy nie poznałam, zmarł przed moim urodzeniem, to został mi sentyment do koni i pełen poczucia grozy podziw dla ognia i wulkanów. (Życie i postęp cywilizacyjny mogło się zdarzyć min. dzięki górom ognia- gdyby nie wulkany, to Ziemia była by zimną, gładką, kulą ;-)...
Eliade oddaje temu sprawiedliwość.

Przegląd mitów i symboli dotyczących zawodu kowala i alchemiczne ciekawostki.

Przegląd mitów i symboli dotyczących zawodu kowala i alchemiczne ciekawostki.

Bogactwo treści, odniesień i powiązań mitów alchemicznych krążących wokół metalurgii przyprawia o ból głowy. Praca z całą pewnością wysokiej klasy, lecz czerpać przyjemność z jej czytania mogą jedynie znawcy tematu.

Bogactwo treści, odniesień i powiązań mitów alchemicznych krążących wokół metalurgii przyprawia o ból głowy. Praca z całą pewnością wysokiej klasy, lecz czerpać przyjemność z jej czytania mogą jedynie znawcy tematu.

Książka gęsta od treści, prawdziwa perełka dla osób zainteresowanych tematem. Rozpoczynając lekturę warto jednak już coś wiedzieć.

Książka gęsta od treści, prawdziwa perełka dla osób zainteresowanych tematem. Rozpoczynając lekturę warto jednak już coś wiedzieć.