Gdyby przedstawiciele jakiejś pozaziemskiej cywilizacji obserwowali to, co robimy z naszą planetą, mogliby pomyśleć, że jesteśmy najgłupszymi ze wszystkich zwierząt. Bo jakie inteligentne stworzenie niszczyłoby własny dom, zatruwało powietrze, glebę i wodę? Wciąż sprawdzamy, jak wiele krzywd potrafi znieść natura, jak wiele ran możemy jej zadać. Ona na razie cierpi w milczeniu, ale jeśli któregoś dnia w końcu zdecyduje się nam odpowiedzieć, a jej głos zabrzmi niczym siedem biblijnych trąb? Z taką sytuacją mają do czynienia bohaterowie powieści „Odwet oceanu” autorstwa niemieckiego pisarza Franka Schätzinga.

Rybacy znikają. Statki toną. Morskie zwierzęta zaczynają zachowywać się agresywnie. Tysiące ludzi znajdują śmierć we wzburzonych wodach oceanu. Świat pogrąża się w chaosie. Grupa starannie wybranych naukowców próbuje znaleźć przyczynę groźnych zjawisk i powstrzymać apokalipsę.

Dzieło Schätzinga to sugestywna opowieść o tym, jak nasz gatunek zaznaje cierpień, które od wieków fundował zwierzętom. Ludzie muszą uciekać ze swoich domów, chorują i umierają z powodu kontaktu z nieznanymi wcześniej substancjami. Poczucie bezpieczeństwa staje się tylko wspomnieniem, bo wróg nie zna litości i raz za razem przypuszcza atak. Woda nie zabarwia się już krwią wielorybów czy innych morskich stworzeń – tym razem to przedstawiciele homo sapiens są ofiarami rzezi. Ocean przypomina o swojej potędze i brutalnie odbiera swój trybut.

Schätzing nie tylko daje tu popis literackiego kunsztu, lecz także raczy czytelników mnóstwem konkretnych informacji z rozmaitych dyscyplin naukowych, m.in. biologii, astronomii, etnografii i geologii. Wiedzę tę podaje w bardzo przystępnej formie – często wkłada ją w usta bohaterów, specjalistów w danej dziedzinie, którzy cierpliwie tłumaczą różne pojęcia laikom. Lista naukowców, z którymi autor konsultował się podczas pracy nad powieścią, to dowód na to, jak solidnie opracował temat.

„Odwet oceanu” intryguje i przeraża, ale także skłania do zastanowienia się nad pewnymi ważnymi kwestiami. Czy ludzkość jest w ogóle potrzebna światu? Czy wszystkie, przekazywane z pokolenia na pokolenie, opowieści o tym, że stanowimy najdoskonalszy z tworów natury, rasę wybraną przez Boga, nie są zwykłymi bajkami, mającymi ukoić nasz strach przed rzeczywistością, w której znaczymy tak niewiele? I czy szkody, jakie wyrządzamy środowisku, nie sprawią, że w końcu Ziemia zdecyduje się nas pozbyć?

„Odwet oceanu” to książka, którą warto przeczytać, niezwykle ważny głos w obronie przyrody. W świecie, w którym wielu ludzi nie ma żadnych oporów przed wrzuceniem do morza plastikowej butelki, każdy utwór promujący świadomość ekologiczną jest na wagę złota.

Małgorzata Pawlak