Yūrei. Niesamowite duchy w kulturze japońskiej
- Kategoria:
- popularnonaukowa
- Seria:
- Mundus
- Tytuł oryginału:
- Yūrei: The Japanese Ghost
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Data wydania:
- 2018-10-24
- Data 1. wyd. pol.:
- 2018-10-24
- Liczba stron:
- 256
- Czas czytania
- 4 godz. 16 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788323345022
- Tłumacz:
- Aleksandra Czwojdrak
- Tagi:
- duchy demony Japonia
Mściwe duchy, niesamowite opowieści i popkulturowy fenomen.
„Zdarzyło mi się mieszkać w domu, w którym straszy” – tymi słowami autor rozpoczyna książkę o japońskich duchach yūrei. Przejmujące dreszczem czerwone ślady dziecięcych rączek i stóp na suficie miesiącami wyprowadzały z równowagi jego i jego żonę, a tajemnicze, prowadzące donikąd drzwi, których gospodarz zakazał im otwierać, napawały ich lękiem. Dla japońskich znajomych sytuacja była oczywista. Rozglądali się chwilę, po czym z przekonaniem mówili: „Aaaa... yūrei ga deteru” („Tutaj jest yūrei”).
Ta niepokojąca historia zainspirowała Davissona do opisania świata duchów zajmujących tak ważne miejsce w japońskiej kulturze i religii. Autor zestawia dawne dokumenty i legendy z wytworami współczesnej popkultury, takimi jak horrory „The Ring” czy „Klątwa”. Poszukuje genezy fenomenu yūrei, jego znaczenia w Japonii i przyczyn rosnącej popularności na Zachodzie. Do treści poszczególnych rozdziałów nawiązują niesamowite opowieści o duchach zwane kaidan – między innymi historie trzech „celebrytek” wśród yūrei: Oiwy, Otsuyi i Okiku.
„Pisarstwo Zacka tchnęło nowe życie w japońskie żywe trupy!” – Matt Alt, współautor „Yurei Attack! The Japanese Ghost Survival Guide”.
„Od lat jestem fanem japońskich opowieści o duchach i horrorów przekazanych nam przez Lafcadio Hearna i Bernhardta J. Hurwooda. Teraz, dzięki Zackowi Davissonowi, zrozumiałem nareszcie znaczenie historyczne i kulturowe japońskich yūrei” – Douglas Draa, redaktor internetowego wydania „Weird Tales Magazine”.
„Zack Davisson zabiera nas w upiorną jazdę bez trzymanki przez często ignorowany obszar historii i kultury japońskiej. Po drodze dostarczy nam obficie dreszczyku emocji, a także cenną wiedzę i okazje do śmiechu” – Frederik L. Schodt, autor „Professor Risley and the Imperial Japanese Troupe: How an American Acrobat Introduced Circus to Japan – and Japan to the West”.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Duch, mara, senne widziadło
Dziewczynka w porwanej i poplamionej krwią białej sukni wychodzi ze studni. Jej twarz zasłaniają kruczoczarne długie włosy. Chwiejnym, budzącym grozę krokiem zmierza w kierunku widza. Przechodzi przez ekran... To oczywiście Sadako z filmu „The Ring” z 2002 roku, bodajże najsłynniejsze yūrei w kulturze popularnej. Jej wygląd nie jest jednak przypadkowy. „Bladolice dziewczę-duch intryguje, to prawda, i budzi grozę, a jakże – lecz kim jest? – pisze Zack Davisson w swojej książce. – Dlaczego duch jest mokry? Dlaczego w każdym filmie wygląda tak samo? O co chodzi z tymi włosami? (…) Higeo Nakata, reżyser filmu „The Ring” (1998),powiedział, że wygląd swojego onryō – Sadako Yamamoto – ukształtował na podstawie tradycyjnego wizerunku Oiwy. Po porównaniu ich obydwu związek staje się oczywisty. Opadające oko i potargane włosy Sadako to wypisz, wymaluj Oiwa”.
Oiwa to yūrei znane każdemu japońskiemu dziecku. Można ją nawet żartobliwie określić mianem „ducha-celebrytki” razem z dwoma innymi sławami: Otsuyu i Okiku. Zack Davisson prowadzi nas w świat starych historii o tych zmarłych damach. Jego książka to pasjonująca podróż przez zmieniające się na przestrzeni czasu obrazy yūrei czy przedstawienia teatru kabuki. Wyróżnia ją jednak przede wszystkim bogactwo źródeł oraz bardzo rzetelne podejście autora do prezentowanych zagadnień. Cieszy również obfitość portretów yūrei, które wyszły spod pędzla starych mistrzów malarstwa, a których reprodukcje odnajdziemy w publikacji. Zadowolą one z pewnością miłośników japońskiej sztuki, zaś wielbicieli opowieści z dreszczykiem ucieszą przekłady kaidan umieszczone pod koniec książki.
Zrozumienie związków łączących w Japonii świat żywych z krainą umarłych pozwala nam również lepiej pojąć mentalność tamtejszych mieszkańców. Duchy z Kraju Kwitnącej Wiśni, w odróżnieniu od popularnych w naszym kręgu wampirów, przetrwały bowiem w stosunkowo niezmienionej formie. Charakter tych sworzeń zależy w dużej mierze od tego, jak wyglądała ostatnia chwila, ostatnia myśl umierającego. Od sposobu odejścia z tego świata zależy, czy człowiek po śmierci przemieni się w żądnego zemsty onryō, czy też zyska spokój w krainie zmarłych. Wiedząc o tym, łatwiej nam zrozumieć, dlaczego tak duże znaczenie Japończycy nadają dobrej śmierci. Jack Davisson pisze o niej w niezwykle żartobliwy sposób: „Nadszedł na nas czas. Leżymy spokojnie, czekając na jakże zasłużone wejście do Jōdo. Uporządkowaliśmy wszystkie swoje sprawy, pożegnaliśmy się z kim trzeba, wszystko jest, jak należy – gdy nagle, akurat kiedy już mamy odejść, do naszego tak starannie uporządkowanego umysłu zuchwale zakrada się zabłąkane pytanie: »Czy nie zapomniałem nakarmić kota?«. No i masz! Nasze Jōdo szlag trafił!”.
„Yūrei. Niesamowite duchy w kulturze japońskiej” pozwalają nam lepiej zrozumieć, dlaczego Patrick Lafacido Hearn, pionier wśród badaczy kultury japońskiej, twierdził, że w Kraju Kwitniącej Wiśni mamy do czynienia z „panowaniem umarłych”. Rytuały związane ze zmarłymi stanowią niezwykle istotny element japońskiej kultury. To od ich dobrego nastroju zależy w dużej mierze dobrobyt żywych, zaś gniew może sprowadzić na całe społeczności liczne nieszczęścia. Dla osoby pragnącej pojąć japońską mentalność będzie to więc pozycja obowiązkowa.
Po książkę Zacka Davissona mogą jednak bez obaw sięgnąć również osoby mniej obyte z kulturą Kraju Kwitnącej Wiśni, tym bardziej że autor ukazuje interesujące go zagadnienia w znacznie szerszym kontekście kulturowym, nie szczędząc odniesień do popularnych produkcji filmowych, i tłumaczy: „Wyobraźcie sobie, że oglądamy film o (…) wampirach i nie mamy pojęcia, z jakiego powodu ludzie wymachują krzyżem przed nosem tych bladych jegomościów o długich zębach albo przebijają ich drewnianymi kołkami. Analogicznie jest z filmami o yūrei. Jeśli rozumiemy, na co patrzymy, historia nabiera głębi i daje więcej przyjemności”.
Ewa Szymczak
Książka na półkach
- 473
- 128
- 68
- 23
- 10
- 9
- 8
- 6
- 6
- 5
OPINIE i DYSKUSJE
Yurei są jednymi z najbardziej interesujących i przerażających istot z japońskiego folkloru.
Zachodni koneserzy kinematografii znają je stosunkowo od niedawna, bowiem rozkwit ich popularności przypada na samą końcówkę XX wieku - przy okazji premiery kultowego już horroru "The Ring" w reżyserii Hideo Nakaty.
Tymczasem w Japonii są one już znane od setek lat i pozycja Zacka Davissona skrupulatnie nam przybliża ich genezę i rozwój na przestrzeni wieków. Dodatkowo, na sam koniec, autor przytacza nam kilka legend z Yurei.
"Yurei - Niesamowite duchy w kulturze japońskiej" są napisane prostym i przystępnym językiem, ale bez fajerwerków. Nie trzeba być znawcą kultury japońskiej żeby ją zrozumieć, ale osoby które nie są chociaż odrobinę zainteresowane tematyką folkloru azjatyckiego, zjaw, albo chociaż wschodniego horroru może ta pozycja zanudzić.
7/10
Yurei są jednymi z najbardziej interesujących i przerażających istot z japońskiego folkloru.
więcej Pokaż mimo toZachodni koneserzy kinematografii znają je stosunkowo od niedawna, bowiem rozkwit ich popularności przypada na samą końcówkę XX wieku - przy okazji premiery kultowego już horroru "The Ring" w reżyserii Hideo Nakaty.
Tymczasem w Japonii są one już znane od setek lat i pozycja Zacka...
Święto Zmarłych, teatr, drzeworyty, a także wiele innych aspektów japońskiej kultury. Co je łączy? Yurei, duchy kierujace się specyficznymi zasadami, najczęściej szukające zemsty lub przeciwnie, wracajace powodowane miłością.
Autor zgrabnie prowadzi nas przez społeczne zawiłości, historię literatury, teatru i sztuki, aż do współczesnych filmowych adaptacji. Książka napisana jest przystępnie i ciekawie łączy ze sobą różne wątki japońskiej kultury. Wprawdzie mnogość nazwisk i innych nazw własnych wymaga znacznego skupienia, ale warto, bo same historie, ich kulturowe korzenie i symbolika są niesamowicie interesujące
i do dzisiaj stanowią nieodłączną część kultury Japonii, a w coraz większym stopniu również masowej popkultury.
Święto Zmarłych, teatr, drzeworyty, a także wiele innych aspektów japońskiej kultury. Co je łączy? Yurei, duchy kierujace się specyficznymi zasadami, najczęściej szukające zemsty lub przeciwnie, wracajace powodowane miłością.
więcej Pokaż mimo toAutor zgrabnie prowadzi nas przez społeczne zawiłości, historię literatury, teatru i sztuki, aż do współczesnych filmowych adaptacji. Książka napisana...
Bardzo dobra pozycja. Yurei są to postacie duchów w japońskiej kulturze. Blisko związane są one z opowieściami grozy, zwanymi Kwaidan. Wybrane historie najbardziej znane są na zachodzie dzięki pozycji Lafcadio Hearn o tym samym tytule. Na bazie opowiadań Hearna powstał wybitny film "Kwaidan, czyli opowieści niesamowite" w reżyserii Masakiego Kobayashiego z 1964 roku.
Autor przedstawia i gruntownie omawia typy Yurei w historii i ich późniejszemu przedstawieniu w teatrze oraz współczesnej pop kulturze. Lata temu niezwykłą popularnością cieszyły się filmy Ring (Krąg),Black Water,Ju-on. Są one zanurzone w kulturze duchów, klątw japońskich. Autor trafnie zwraca uwagę na opowieści, które były szkieletem powstania książkowej, a następnie filmowej postaci o "dziewczynce wychodzącej z telewizora", o imieniu Sadako.
Ostatnie rozdziały książki są poświęcone przedstawieniu niektórych opowieści grozy.
Zdecydowanie polecam każdemu książkę Zacka Davissona. Dzięki niej seanse japońskiego kina grozy nabiorą dodatkowej głębi
Bardzo dobra pozycja. Yurei są to postacie duchów w japońskiej kulturze. Blisko związane są one z opowieściami grozy, zwanymi Kwaidan. Wybrane historie najbardziej znane są na zachodzie dzięki pozycji Lafcadio Hearn o tym samym tytule. Na bazie opowiadań Hearna powstał wybitny film "Kwaidan, czyli opowieści niesamowite" w reżyserii Masakiego Kobayashiego z 1964 roku.
więcej Pokaż mimo toAutor...
Dużo informacji, przypisów, cytatów, ale jakoś tak nudno podane.
Davisson zebrał całkiem sporo materiału do swojej pracy. Przy opisach konkretnych yurei mamy ich genezę, ale też obecność w popkulturze, różne ich wcielenia. Pojawiają się wątki regionalne, jest dość obszernie o teatrze kabuki czy kaidan. Na końcu książki widnieje pokaźna bibliografia. Całość robi więc wrażenie dość pozytywne, ale lektura „Yurei” nie przypadła mi do gustu. Narracja mocno chaotyczna, choć pozornie rozdziały i ich treść wydają się uporządkowane. Autor jednak zbyt często przeskakiwał z jednego wątku na drugi bez wyraźnego powodu.
Do tego straszna rzecz w książce dotyczącej japońskiej kultury: brak konsekwencji w pisaniu imion i nazwisk Japończyków. Raz na początku mamy nazwisko, raz imię… Wypadałoby to ujednolicić, a we wstępie napisać, jaką formę przyjął w swej książce autor.
Przeczytałam i choć nie żałuję, to też nie czuję się szczególnie tą lekturą wzbogacona.
Dużo informacji, przypisów, cytatów, ale jakoś tak nudno podane.
więcej Pokaż mimo toDavisson zebrał całkiem sporo materiału do swojej pracy. Przy opisach konkretnych yurei mamy ich genezę, ale też obecność w popkulturze, różne ich wcielenia. Pojawiają się wątki regionalne, jest dość obszernie o teatrze kabuki czy kaidan. Na końcu książki widnieje pokaźna bibliografia. Całość robi więc...
Trudno mi ocenić tę książkę. Ciężko mi było dotrwać do końca. Wierzę, że autor opisał wszystko bardzo dokładnie i ma ogromną wiedzę na ten temat, ale dla mnie za dużo było dat, japońskich nazwisk i przerywników przez które lektura była męcząca.
Trudno mi ocenić tę książkę. Ciężko mi było dotrwać do końca. Wierzę, że autor opisał wszystko bardzo dokładnie i ma ogromną wiedzę na ten temat, ale dla mnie za dużo było dat, japońskich nazwisk i przerywników przez które lektura była męcząca.
Pokaż mimo toNajlepsza książka o tej tematyce dostępna na polskim rynku. Wszystko opisane jest szczegółowo i chronologicznie. Jednak jeśli ktoś szuka opisów, opowiadań czy trzymających w napięciu opowieści o duchach to się zawiedzie. To nie zbiór opowiadań czy historii tylko opracowanie o tym jak wyobrażenia Yurei zmieniały się na przestrzeni lat w japońskiej literaturze, teatrze itp oraz ich wpływie na ich kulturę. Radzę więc mieć to na uwadze wybierając tą książkę.
Najlepsza książka o tej tematyce dostępna na polskim rynku. Wszystko opisane jest szczegółowo i chronologicznie. Jednak jeśli ktoś szuka opisów, opowiadań czy trzymających w napięciu opowieści o duchach to się zawiedzie. To nie zbiór opowiadań czy historii tylko opracowanie o tym jak wyobrażenia Yurei zmieniały się na przestrzeni lat w japońskiej literaturze, teatrze itp...
więcej Pokaż mimo toTrochę trudno było mi przebrnąć przez początek, ale później się wciągnęłam.
Trochę trudno było mi przebrnąć przez początek, ale później się wciągnęłam.
Pokaż mimo toPoczątek zachęcający i chyba tylko siłą rozpędu przedarłam się przez całą książkę, ale lektura zostawiła mi trochę niedosytu, który w dużej mierze wynika z mało przemyślanego układu treści. Z jednej strony ma być chronologicznie, z drugiej literacko, z trzeciej kulturowo, więc całościowy obraz czytelnik musi złożyć sobie sam, licząc się z tym, że kontynuację tematu ze strony 14 znajdzie dopiero kilkanaście stron dalej.
Autor wychodząc od swoich doświadczeń z nawiedzonym domem omawia, czym różnią się duchy japońskie od zachodnich, jakie są literackie korzenie opowieści o duchach, jak yurei weszły do kultury w epoce Edo i wreszcie jak rodziła się ich niezwykła popularność.
Dość szczegółowo omawia zwłaszcza trzy najpopularniejsze japońskie zjawy: oszpeconą Oiwę, zakochaną Otsuyu i liczącą talerze Okiku. Zajmują one sporą część książki, ale tu trzeba przyznać, że oprócz pobieżnego streszczenia Davisson śledzi różne literackie wersje każdej historii, opisuje związane z nią miejsca oraz późniejsze adaptacje, głównie filmowe.
Wszystkie te opowieści są jednak mocno wymieszane z rozdziałami poświęconymi japońskiej kulturze "straszenia" i tymi dotyczącymi wierzeń, przesądów związanych ze śmiercią i obyczajami religijnymi.
Książkę wieńczy apendyks, który zawiera literackie wersje opowieści omawianych w książce. Fajnie, że jest, ale byłoby wygodniej, gdyby zawarte w nim opowiadania przeplatały się z rozdziałami, aby uniknąć denerwującej sytuacji czytania najpierw analizy, a potem samego opowiadania. Kto jeszcze nie czytał, niech zacznie "Yurei..." właśnie od dodatku - więcej frajdy z lektury gwarantowane.
Jest to całkiem ambitna próba opisania, czym są yurei i uchwycenia istoty ich fenomenu, ale jak ze wszystkim, co wymaga drobiazgowych studiów, a musi się zmieścić na raptem 170 stronach tekstu, robi się z tego trochę miszmasz, w którym więcej jest prześlizgiwania się po temacie niż jego zgłębiania. Na szczęście jest jeszcze humor i lekkie pióro Davissona, które czynią z "Yurei..." całkiem przyjemne czytadło na długie ciemne wieczory.
Początek zachęcający i chyba tylko siłą rozpędu przedarłam się przez całą książkę, ale lektura zostawiła mi trochę niedosytu, który w dużej mierze wynika z mało przemyślanego układu treści. Z jednej strony ma być chronologicznie, z drugiej literacko, z trzeciej kulturowo, więc całościowy obraz czytelnik musi złożyć sobie sam, licząc się z tym, że kontynuację tematu ze...
więcej Pokaż mimo toKsiążka ta stanowi bardzo dobre wprowadzenie do świata yurei. Wyjaśnia skąd się wzięły, jak się zmieniały, jakie są ich cechy charakterystyczne, jak przedstawiano je w sztuce oraz gdzie możemy znaleźć je dzisiaj. Pozycję te warto przeczytać razem z "Yokai. Tajemnicze stwory w kulturze japońskiej", aby uzyskać pełny obraz stworzeń nadnaturalnych występujących w japońskim folklorze.
Książka ta stanowi bardzo dobre wprowadzenie do świata yurei. Wyjaśnia skąd się wzięły, jak się zmieniały, jakie są ich cechy charakterystyczne, jak przedstawiano je w sztuce oraz gdzie możemy znaleźć je dzisiaj. Pozycję te warto przeczytać razem z "Yokai. Tajemnicze stwory w kulturze japońskiej", aby uzyskać pełny obraz stworzeń nadnaturalnych występujących w japońskim...
więcej Pokaż mimo toJaponia to miejsce magiczne, charakteryzujące się specyficznym folklorem i zupełnie odmienną od europejskiej kulturą. Już pobieżne spojrzenie na świat wierzeń Japończyków wystarczy by się przekonać, że oprócz świata ludzi istnieje także drugi, nie mniej ważny świat - świat duchów. I o ile duchy w świadomości Europejczyka to baśń, legenda, historie, które opowiada się dla wywołania dreszczyka emocji to dla mieszkańców Kraju Kwitnącej Wiśni stały i bardzo realny element rzeczywistości.
Zack Davisson w swojej pracy podjął się próby zebrania i pokazania najbardziej charakterystycznych i najbardziej typowych przykładów duchów pojawiających się w japońskiej kulturze i folklorze. Próbuje prześledzić ich genealogię, pokazać kulturowe odniesienia oraz wskazać gdzie także obecnie można je odnaleźć - zarówno jeśli chodzi o teatr, grafikę, kino czy literaturę. Jego praca to nie tylko zbiór ciekawostek to przede wszystkim solidne i rzetelne spojrzenie na historię i kulturę Japonii na przestrzeni wieków z perspektywy duchów. Bo duchy są bardzo ważnym elementem kształtującym codzienność Japonii. Nie są ciekawostką ale spoiwem łączącym przeszłość z teraźniejszością, szarą codzienność ze światem duchowym, nadprzyrodzonym, przekraczającym ziemską egzystencję.
Davisson próbuje nakreślić szerszy kontekst w swojej pracy odnosząc się mocno do kultury i historii Japonii ale jeśli chodzi o konkretne przykłady skupia się na kilku najbardziej charakterystycznych, taki jak: duchy miłości, zazdrości czy przywiązane do miejsca lub przedmiotu. Ta książka to nie tylko teoretyczna rozprawa o duchach ale także ciekawy zbiór kilku opowieści o duchach typowych dla Japonii. Autor wybrał zaledwie kilka przykładów odpowiadających rozdziałom teoretyczny i doskonale ilustrujących to co próbuje uwypuklić.
Jedno jest pewne ,,Yurei" zabiera czytelnika w fascynujący świat duchów. Daje posmakować niesamowitego świata gdzie zacierają się granice pomiędzy tym co realne a tym co nadprzyrodzone. Ale to także kompendium, które rzetelnie i konkretnie, z dbałością o szczegóły i z szacunkiem opisuje to co jest ważne dla Japończyków. Dla każdego, kto jest zafascynowany Krajem Kwitnącej Wiśni pozycja obowiązkowa.
Japonia to miejsce magiczne, charakteryzujące się specyficznym folklorem i zupełnie odmienną od europejskiej kulturą. Już pobieżne spojrzenie na świat wierzeń Japończyków wystarczy by się przekonać, że oprócz świata ludzi istnieje także drugi, nie mniej ważny świat - świat duchów. I o ile duchy w świadomości Europejczyka to baśń, legenda, historie, które opowiada się dla...
więcej Pokaż mimo to