jak dla mnie za mądre.

Oprócz esejów autobiograficznych (część pierwsza, ss. 15-82) reszta jest dla mnie zbyt wysublimowana intelektualnie.

Z tych "mądrych" skończyłem tylko Polaków u Dostojewskiego. Słynnej Chimery - wstyd się przyznać - nie skończyłem.

Miałem wrażenie że coś tu jest dużo snobizmu, elityzmu, pretensji do kosmopolityzmu. Ale nie upieram się, może mylnie.

jak dla mnie za mądre.

Oprócz esejów autobiograficznych (część pierwsza, ss. 15-82) reszta jest dla mnie zbyt wysublimowana intelektualnie.

Z tych "mądrych" skończyłem tylko Polaków u Dostojewskiego. Słynnej Chimery - wstyd się przyznać - nie skończyłem.

Miałem wrażenie że coś tu jest dużo snobizmu, elityzmu, pretensji do kosmopolityzmu. Ale nie upieram się, może mylnie.

Nie dostaje się gęsiej skórki, jak w 1984 przy ingerencjach cenzury. Jednak dalej głębokość myśli i wnikliwość Autora robi ogromne wrażenie.

Robię to, przed czym J.S. przestrzega, jako przed zajęciem niemożliwym, to jest recenzuję sztukę. Bo tak, JS to artysta i to znakomity.

Nie jestem jednak zawodowcem, nie zarabiam na tym, ani reklamuję firmy NośMajtkiMarki***, więc może nie oburzyłby się na mnie tak bardzo. Na koniec, mogę tylko sparafrazować KIG:

Czytajcie Jerzego ludziska,
czytajcie do jasnej cholery!

Nie dostaje się gęsiej skórki, jak w 1984 przy ingerencjach cenzury. Jednak dalej głębokość myśli i wnikliwość Autora robi ogromne wrażenie.

Robię to, przed czym J.S. przestrzega, jako przed zajęciem niemożliwym, to jest recenzuję sztukę. Bo tak, JS to artysta i to znakomity.

Nie jestem jednak zawodowcem, nie zarabiam na tym, ani reklamuję firmy NośMajtkiMarki***, więc...

Jedno z moich objawień literackich tego roku. Oczywiście jest to klasyka i zgadzam się, że dla niektórych powinna być lekturą obowiązkową. Mówiąc o objawieniu, trzeba to rozszerzyć także na sferę intelektualną, bo satysfakcja z czytania Stempowskiego jest literacka i (chyba przede wszystkim) intelektualna. Ciemną stroną naszych czasów jest m.in. to, że nazwisko tego wybitnego autora nie zawsze zajmuje należne mu miejsce w świadomości czytelników, szczególnie młodych. To ogromna strata. Gdyby było inaczej, wyższy byłby poziom szacunku, zrozumienia, wiedzy, kultury w dyskusjach i rozmowach Polaków. Bo Stempowski był autorytetem (dla mnie teraz jest),takim których dzisiaj brakuje. W tym co pisze połączył rzadkie cnoty. Poza doskonałym władaniem językiem zwróciłbym uwagę na dwie rzeczy. Po pierwsze treść - po tylu latach jego eseje nie tracą wartości, a to chyba ze względu na fakt, że autor nie tylko umiał pisać, ale też miał wiele do powiedzenia. Jego obserwacje, analizy są doskonałe, głębokie, odkrywcze. Szczególnie trafiły mi do serca uwagi na temat wychowania i edukacji, jakże aktualne po kilkudziesięciu latach. Zresztą trudno w ogóle mówić o dezaktualizacji Stempowskiego, gdyż był on intelektualistą takiego kalibru, że ogarniał swymi horyzontami okres znacznie dłuższy niż jedno lub dwa pokolenia. Ta szerokość horyzontów, głębia zrozumienia i kultura umysłowa robią ogromne wrażenie podczas czytania jego esejów. Po drugie - bardzo rzadko spotykana - wiedza ekonomiczna. To składnik erudycji eseistów, który jest bardzo nieoczywisty, a w przypadku Stempowskiego daje wspaniałe efekty, np. w eseju na temat społeczno-ekonomicznych uwarunkowań rozwoju awangardowych nurtów literackich w Europie. Czuje się, że ta tradycja (z pierwiastkiem ekonomicznym) była niesamowicie cenna i nie kontynuując jej Polska kultura odstaje za Europą.
"Eseje" to wybór z dość skromnej objętościowo twórczości. Bezwzględnie zamierzam czytać wszystko co Stempowski napisał, np. o Ukrainie (zapowiada się fascynująco w 2017 roku),ale też cały Notatnik niespiesznego przechodnia czy pełne teksty dzienników (Austria, Niemcy, Włochy). Fragmenty dzienników wybrane do "Esejów" to rewelacja. Dla wielu fragmentów tego wydania brakuje zresztą skali. Dziękuję Herlingowi za ten czytelniczy drogowskaz.
Uwaga - w moim przypadku lektura tego wydania w 2016 roku była drogą przez mękę. Wszystkie strony osobno. W razie możliwości polecam inne wydania lub eseje w tomach macierzystych.

Jedno z moich objawień literackich tego roku. Oczywiście jest to klasyka i zgadzam się, że dla niektórych powinna być lekturą obowiązkową. Mówiąc o objawieniu, trzeba to rozszerzyć także na sferę intelektualną, bo satysfakcja z czytania Stempowskiego jest literacka i (chyba przede wszystkim) intelektualna. Ciemną stroną naszych czasów jest m.in. to, że nazwisko tego...

Któż dziś potrafi pisać tak, jak stary mistrz, Jerzy Stempowski? Bez krzyku, logicznie i precyzyjnie, ale ze świadomością nierozstrzygalnych często dylematów (i dramatów) kultury i cywilizacji. I z ukrytą wewnątrz pasją, chwytającą czytelnika za gardło. Książę polskich eseistów, który jest prawodawcą stylu pisania. Jego teksty, wypracowane i wypocone, powinny być traktowane jako wzorzec na wszelkich kursach pisania. "W dolinie Dniestru", "Chimera jako zwierzę pociągowe", "Esej dla pięknej Heleny" i wiele bardziej i mniej znanych tekstów Stempowskiego to absolutne wyżyny literatury polskiej. Jestem patetyczny, ale wiem, że nie przesadzam.

Któż dziś potrafi pisać tak, jak stary mistrz, Jerzy Stempowski? Bez krzyku, logicznie i precyzyjnie, ale ze świadomością nierozstrzygalnych często dylematów (i dramatów) kultury i cywilizacji. I z ukrytą wewnątrz pasją, chwytającą czytelnika za gardło. Książę polskich eseistów, który jest prawodawcą stylu pisania. Jego teksty, wypracowane i wypocone, powinny być traktowane...