Jest coś szarego i ponurego w widoku paryskich ulic tych ostatnich miesięcy złudnego pokoju. Pola Elizejskie ze swoim masywnym Łukiem Triumfalnym nie dostarczają wrażenia lekkości i bogactwa z jakimi mogą być utożsamiane. Przetacza się nad nimi samotność uchodźcy. Kogoś, kogo dopadają upiory przeszłości za każdym razem, kiedy pomyśli o miejscu z którego pochodzi. A kiedy wszystko się chwieje i nie ma sensu budować nowego życia, pozostaje jedynie usiąść w barze i napić się dobrego alkoholu. Gdy nie ma do czego wracać to jedyna rozrywka przynosząca odprężenie.

Erich Maria Remarque z pewnością wybitnie pokazuje specyfikę miejsca, gdzie ludzie wariują przed wojną. Gdzie zamiast miasta dla którego warto żyć, pojawia się strach przed przyszłością. Tu nic nie jest pewne a ucieczka przed wspomnieniami jedynie pogłębia frustrację. W takich warunkach musi żyć niemiecki uciekinier, ukrywający się pod przybranym nazwiskiem Ravic. To lekarz, który nie chce się pogodzić z nazizmem panoszącym się w jego rodzinnym kraju. Ciągle staje przed dylematem w jaki sposób zapomnieć o przeszłości, czy jest sens życia w nowym świecie kiedy ten automatycznie wypluwa wszystko co nieznane. Francja nie jest rajem dla takich jak on i sama odczuwa lęk w przededniu II Wojny Światowej.

Ale w tym wszystkim pojawia się miłość, która rozjaśnia cienie tej antywojennej powieści. Tylko czy ta miłość jest skałą na której warto budować? To związek składający się z tak wielu sprzeczności, że prawie niemożliwy do utrzymania. Tutaj uczucia nie chcą być w czyimś posiadaniu, przywiązanie i przyzwyczajenie nie są dobrymi kompanami podróży. Kiedy się jest w drodze nie powinno się mieć niczego, co by powstrzymywało, niczego co by poruszało serce. Tymczasem główny bohater to tułacz bez tożsamości. Ciągle rozpadające się jego życie nie pozwala na zebranie wszystkiego w całość i ukształtowania nowej wiary w przyszłość.

Remarque to świetny znawca ludzkiej duszy, który tworzy wspaniałe dialogi. Same rozmowy głównych bohaterów to majstersztyk skomplikowanych zachowań, napisany z ogromnym wyczuciem. Nie liczyłem ile butelek mocnego francuskiego Calvadosa, udało się pisarzowi przemycić na kartach "Łuku triumfalnego". Dzięki niemu pewnie polało się więcej żalu w tej powieści. Zresztą ten skutek niekoniecznie wpłynął na umniejszenie walorów książki.

Dzięki Erichowi Remarque poznałem moment, kiedy kończy się życie, tak jak dobiega końca lato w przedwojennym Paryżu. Jak sprzedawane obrazy wielkich mistrzów, które kończą etapy istnienia niektórych ludzi, kiedy ucieczka nie staje się ocaleniem. Proza Remarque'a jest jakby naznaczona brakiem wiary w szczęśliwe zakończenie. Jednak smutek z tego wynikający, tylko dodaje jej piękna.

Jest coś szarego i ponurego w widoku paryskich ulic tych ostatnich miesięcy złudnego pokoju. Pola Elizejskie ze swoim masywnym Łukiem Triumfalnym nie dostarczają wrażenia lekkości i bogactwa z jakimi mogą być utożsamiane. Przetacza się nad nimi samotność uchodźcy. Kogoś, kogo dopadają upiory przeszłości za każdym razem, kiedy pomyśli o miejscu z którego pochodzi. A kiedy...