"Prowadź swój pług przez kości umarłych" kupiłem kilka lat temu na stoisku z książkami w Media Markt. Oczarowany "Prawiekiem...", rozczarowany pozostałymi przeczytanymi powieściami i opowiadaniami, postanowiłem sprawdzić, w którą stronę tym razem podążyło pisarskie pióro Tokarczuk. Nie wiedziałem podówczas, że ta mieszanka kryminału z thrillerem i obyczajem powstała w trakcie tworzenia jej opus magnum, tj. "Ksiąg Jakubowych". Podobnie nie wiedziałem, że ten intrygujący tytuł został zaczerpnięty z twórczości Williama Blake'a, którego postać przewija się raz po raz na kartach powieści. Nie wiedziałem również, że minie ponad sześć lat, zanim uda mi się ją przeczytać.

Co zatem sprawiło, że po takim czasie, zupełnie nagle, postanowiłem poświęcić kilka wieczorów (ano kilka, nie mam tyle czasu i nie czytam tak szybko jak co poniektórzy) na zgłębienie tej zgrabnie napisanej powieści? Odpowiedź jest prosta - Agnieszka Holland i wchodzący lada dzień do kin "Pokot". Nie doczekawszy się na adaptację "Ciemno, prawie noc" Joanny Bator w reżyserii Borysa Lankosza, otrzymałem ekranizację (czy udaną - czas pokaże) czegoś innego, mniej mrocznego, mniej wciągającego i chyba zwyczajnie słabszego. Niespieszno mi porównywać obie panie i ich literackie zdolności, bo zbyt słabo znam tę młodszą, by takie zestawienie w moim wykonaniu było jakkolwiek rzetelne. Niemniej, zestawiając te dwa utwory, muszę jednoznacznie stwierdzić, że widać, że u Tokarczuk była to po prostu przerwa w pisaniu "Ksiąg...", do której nawet jeśli się przykładała, to raczej nie po to, by uczynić ją bestsellerem czy czymś na miarę jakiejkolwiek nagrody literackiej (mimo nominacji do Nike w 2010, ale tu śmiem przypuszczać, że Tokarczuk dostaje niektóre nominacje za to, że nazywa się Tokarczuk).

Nie chcę być źle zrozumiany. To nie jest zła książka. Czyta się ją sprawnie, przyjemnie, nie ma dłużyzn, nie przynudza, jest lekka i prosta w odbiorze, co czytelnik zawdzięcza pisarskim zdolnościom autorki, których nawet nie zamierzam podważać. Powiem więcej, czytając nie myślałem o tym, że jest to ukłon w stronę kryminału, że rzeczywiście mamy tu sprawcę lub sprawców morderstw i że pod koniec okaże się, kto za tym wszystkim stoi. Trudno mi było przyjąć taki tok myślenia, dlatego rozwiązanie ani nie było dla mnie zaskoczeniem, ani rozczarowaniem. Przyznam szczerze, że dziwię się, że Holland wzięła się za ekranizację tej historii, bo mnie miejscami wydała się ona trywialna, a sam finał wywołał u mnie delikatnie zarysowany uśmiech pobłażania. Naprawdę? O to w tym wszystkim chodziło? No cóż, albo jestem nieczuły, albo ta historyjka jest zwyczajnie słaba.

Nie chcę oczywiście powiedzieć, że uważam tych kilka wieczorów za czas stracony. Jak pisałem - nie byłem znużony, nabrałem ochoty na zapoznanie się z poezją Blake'a i dowiedziałem się co nieco o astrologii i ludzkich sądach nad zwierzętami. I nie straciłem ochoty na obejrzenie "Pokotu", ale chyba tylko dlatego, że firma w której pracuję zapewnia mi darmowe bilety do kina.

"Prowadź swój pług przez kości umarłych" kupiłem kilka lat temu na stoisku z książkami w Media Markt. Oczarowany "Prawiekiem...", rozczarowany pozostałymi przeczytanymi powieściami i opowiadaniami, postanowiłem sprawdzić, w którą stronę tym razem podążyło pisarskie pióro Tokarczuk. Nie wiedziałem podówczas, że ta mieszanka kryminału z thrillerem i obyczajem powstała w...