Druga książka Petera Wohllebena, niemieckiego leśnika i autora bestselleru „Sekretne życie drzew”. Tym razem przełożył on prace naukowe na prosty język i wzbogacił własnymi obserwacjami, byśmy zeszli z drabiny stworzenia i pochylili głowy nad losem zwierząt. Niestety, miłość do natury i piękne wydanie to trochę za mało, by przesłonić nierzetelne podejście do tematu z okładki.

Według jednej z opinii autora, emocje tak samo jak instynkt są językiem podświadomości, która steruje ludźmi oraz zwierzętami. O posiadaniu świadomości, w której tli się ŻYCIE DUCHOWE, świadczy natomiast zdolność istot do refleksji.
Jako, że dowody „szerszego” myślenia zwierząt są trudne do pozyskania, większość poruszanych przez niego badań/obserwacji skupia się więc na ich życiu uczuciowym. Jeszcze bardziej zbaczamy z tematu, gdy wyjaśnia on różnice między gatunkami stało i zmiennocieplnymi, co nasunęło mi właściwy tytuł dla jego książki: „Wszystko, co ciekawego wiem o zwierzętach i mogę Wam tu napisać”. Dopiero na ostatnich stronach znalazłem usprawiedliwienie dla niektórych przykładów. Autor zdradza w końcu jedną z definicji „duszy”, którą posiłkował się podczas pisania tej publikacji. Według jednego z wariantów słownika Dudena jest to „całość uczuć, doznań i myśli, które tworzą człowieka”. Nawet jeśli przyjmiemy tak szeroko pojęte znaczenie duchowości, to przecież różni się ono od powyższego stwierdzenia i choćby z tej przyczyny wymagałoby jakiegoś komentarza. Gdyby jeszcze podał tę definicję na początku książki zamiast wcześniejszego rozróżnienia, nie miałbym wrażenia ciągłego mijania się z tematem.

Denerwowało mnie, gdy starał się udowodnić tak "oczywiste oczywistości" jak odczuwanie przez zwierzęta strachu oraz fizycznego bólu, których normalny człowiek im nie odmawia; podczas tych wywodów miałem wrażenie, że ma czytelnika za totalnego ignoranta. Niejednokrotnie wysuwał też daleko idące wnioski, na poparcie których nie miał żadnych argumentów prócz własnych przekonań. Wartość merytoryczna stawała się jeszcze bardziej wątpliwa, gdy powoływał się na filmiki z serwisu Youtube oraz definicję z Wikipedii.
Jego styl pisania należy do bardzo przeciętnych; nie wszystkie jego „żarciki” są śmieszne, opisy ciekawe, a nadużywanie pytań retorycznych czasem irytuje. Podawane przykłady zwierzęcych zachowań bywają brutalne, tak samo jak przytaczane metody badawcze, toteż książka nie nadaje się do czytania przez dzieci; dziwne, bo często pisze jakbyśmy nimi właśnie byli. Ani nie zmieniła ona mojego nastawienia do zwierząt, jak uczyniły to „Wilki” Adama Wajraka, ani nie przyniosła w ułamku tylu wzruszeń, co „ Wet. Moi wspaniali dzicy przyjaciele” Luka Gamble. Zdecydowanie więcej dowiedzieć się można oglądając programy przyrodnicze w telewizji.

Do podwyższenia nieco oceny przyczyniło się piękne wydanie, niesamowite wręcz zdjęcia oraz poruszenie kilku interesujących kwestii. Dowiedzieć się z niej można m.in. dlaczego dokarmianie zwierzyny płowej zimą może doprowadzić do jej śmierci głodowej, czemu kuny dewastują samochody, a także czy istnieje w świecie zwierząt coś takiego jak dobro i zło (choć to akurat tylko nasz pogląd).

-------------------------------------------------------------------------------

Pytanie za sto punktów: Autor uważa, że lis udając martwą zwierzynę, by podejść padlinożernego ptaka nie dopuszcza się oszustwa, gdyż oszukiwać można tylko osobnika tego samego gatunku. Ledwo co utrwalimy sobie ten warunek zaczyna opisywać pewnego kruka, który starał się go oszukać podczas zakopywania znalezionego wcześniej żołędzia. Za jakie zwierzę uważa się autor?

Druga książka Petera Wohllebena, niemieckiego leśnika i autora bestselleru „Sekretne życie drzew”. Tym razem przełożył on prace naukowe na prosty język i wzbogacił własnymi obserwacjami, byśmy zeszli z drabiny stworzenia i pochylili głowy nad losem zwierząt. Niestety, miłość do natury i piękne wydanie to trochę za mało, by przesłonić nierzetelne podejście do tematu z...