Lubicie książki z odrobiną magii w tle? „Stowarzyszenie Miłośników Literatury i Placka z Kartoflanych Obierek” zaczaruje Was swoim ciepłem i optymistycznym spojrzeniem na życie. Ale przecież chyba właśnie tego należy się spodziewać po książce, która nosi tak niebanalny tytuł.

Angielka Juliet Ashton to młoda pisarka, która właśnie kończy tournee promujące jej debiutancką książkę. „Izzy Bickerstaff wyrusza na wojnę” to zbiór żartobliwych felietonów o codziennym życiu londyńczyków, które Juliet pisała podczas II wojny światowej do „Spectatora”. Jednocześnie Juliet szuka już pomysłu na kolejną książkę. W tym samym czasie otrzymuje niespodziewany list od niejakiego Dawseya Adamsa z wyspy Guernsey, w którego ręce trafiła książka należąca niegdyś do Juliet. Początkowo ich korespondencja dotyczy książek, szybko jednak przeradza się w opowieść Dawseya o Stowarzyszeniu Miłośników Literatury i Placka z Kartoflanych Obierek, do którego należy i o samej wyspie, okupowanej przez Niemców podczas II wojny światowej. Zaintrygowana Juliet zaczyna wymieniać się listami z kolejnymi członkami Stowarzyszenia, stopniowo poznając coraz więcej wojennych historii z życia mieszkańców Guernsey. Ciekawość i sympatia w końcu sprawią, że uda się na wyspę, a tam znajdzie spokój, przyjaźń i szczęście. I pomysł na książkę, oczywiście.

O takich książkach jak „Stowarzyszenie Miłośników Literatury i Placka z Kartoflanych Obierek” mówi się, że są ciepłe. Podnoszą na duchu, rozganiają pochmurne myśli w głowie, pozytywnie nastrajają. „Stowarzyszenie…” przenosi nas do świata, który nie istnieje i do ludzi, których nie ma - życzliwych, bezinteresownych i pomocnych. Na wyspie Guernsey wszyscy są dla siebie mili, wszyscy się lubią i nawzajem o siebie dbają. Żyją skromnie, ale potrafią się z tego życia cieszyć. Nie chowają urazy i stanowią wyjątkowo zgodną wspólnotę. Idealistyczna wizja świata, jakże pociągająca. Nic dziwnego, że Guernsey przyciąga jak magnes Juliet – pełną życia, asertywną, nie lubiącą stagnacji młodą kobietę, teoretycznie już starą pannę, zakochaną w książkach. A właśnie książki są tu siłą sprawczą, od nich wszystko się zaczyna. Ta powieść to wielki hołd złożony literaturze i wielka gratka dla miłośników czytania. Napisana w niebanalny sposób, bo od początku do końca w formie listów, co jest świetnym zabiegiem potęgującym ciekawość czytelnika. Listy niczym łańcuch przyczynowo – skutkowy naturalnie układają narrację, sprawiając, że książkę czyta się w mgnieniu oka i z niesłabnącym zainteresowaniem.

„Stowarzyszenie…” ma jeszcze jedną zaletę - w całkiem inny, nietypowy sposób porusza temat wojny. Temat przewałkowany już na milion sposobów, tu przedstawiony jest z dystansem i humorem. Do napisania powieści zainspirowała zresztą Mary Ann Schaffers mało znana historia niemieckiej okupacji Wysp Normandzkich, którą autorka w książce w przystępny sposób przybliża. Opowiada o zwykłych ludziach i ich bohaterskich uczynkach, o tym jak przetrwali trudne czasy, także dlatego, że nawzajem się wspierali. Choć niektóre opisane sytuacje wydają się zabawne – jak choćby okoliczności powstania tytułowego Stowarzyszenia – autorki zachowują równowagę między humorem a powagą i przede wszystkim chcą zachęcić do pamięci o wojnie i ludziach, którzy jej doświadczyli. Bo pod każdą szerokością geograficzną była ona równie przerażająca.

Polecam „Stowarzyszenie Miłośników Literatury i Placka z Kartoflanych Obierek” każdemu, kto pragnie poczuć się lepiej. Nie sposób bowiem nie dać się zarazić optymizmem, jaki bije od Juliet i reszty bohaterów powieści. Warto przenieść się razem z nimi na Wyspę Guernsey, by przekonać się, że książki mają wielką moc, a do szczęścia czasem wystarczy naprawdę niewiele.

Malwina Sławińska