"Obiecanki śmiertelne macanki".


Przez całe życie ktoś nam coś obiecuje. Reklamy obiecują rajskie życie bez żadnych problemów, politycy polepszenie sytuacji w kraju, duchowni zbawienie i życie wieczne, a współmałżonek wymianę uszczelki w kranie. Życie bez obietnic byłoby zwyczajnie bez sensu, nie byłoby bowiem do czego dążyć oraz czego egzekwować. I ja więc wam coś obiecuję – niezwykłą różnorodność w antologii, która dla wszystkich miłośników krótkich form winna stać się pozycją obowiązkową.

"Obiecaj" to zbiór piętnastu opowiadań wydanych pod redakcją Dariusza Sośnickiego. Autorami krótkich form są: Magdalena Niziołek-Kierecka, Tomasz Stawiszyński, Liliana Hermetz, K. A. Kowalewska, Michał Hardy, Berenika Lenard, Mirka Szychowiak, Ewa Jarocka, Karolina Dyja, Urszula Kuczyńska, Marta Hermanowicz, Monika Wasilewska, Andrzej Gajowniczek, Agata Wieczorowska, Michał Weicher. Utwory te znalazły się w finale Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania we Wrocławiu. a zwycięskim został utwór pt. "Czysty Leo" Marty Hermanowicz.

Motywem przewodnim opowiadań zawartych w tej antologii jest zgodnie z tytułem - obietnica. Obietnica pod rożną postacią i z różnym skutkiem. Każde z piętnastu utworów ukazuje zupełnie inną płaszczyznę tego obszaru, a wymieszanie ze sobą kilku gatunków, wpływa na dość sporą ich różnorodność. Jak to jednak w takich zbiorach bywa, kilka zwróciło moją szczególną uwagę, a konkretniej – trzy opowiadania.

Opowiadanie pt. "Syndrom sztokholmski" Magdaleny Niziołek-Kiereckiej, czyli prozatorki mi już znanej, której krótkie formy zawsze zwracają moją uwagę i tym razem przypadło mi do gustu. Krótkie zdania autorki, trafiona pierwszoosobowa narracja, nieco psychodeliczny klimat oraz sam temat, jaki pisarka porusza, czyli przemoc domowa – wpływają na pozytywny odbiór tego utworu. Po raz kolejny Magdalena Niziołek-Kierecka udowodniła, że profesjonalnie potrafi władać słowem.

K. A. Kowalewska w utworze "Najpierw dziecko" przedstawia poruszającą historię kobiety, która za wszelką cenę pragnie ochronić swoje dziecko. Akcja trzymająca w napięciu oraz sam temat in-vitro, który nawet dzisiaj jeszcze budzi kontrowersje, pozwoliły stworzyć autorce nieszablonową fabułę, pełną zaskoczeń. Samo przesłanie tego opowiadania dotyczące obietnic jakie niesie ze sobą rozwój medycyny, skłania do refleksji i szerokich polemik.

Zwycięskie opowiadanie, czyli "Czysty Leo" również zwraca swoją uwagę swoistym absurdem. Główny bohater tego utworu, czyli Leo - perkusista zespołu Dirty Money, gra zawsze w białych rękawiczkach i ma obsesję na punkcie czystości, swoistą nerwicę natręctw. Marta Hermanowicz ukazała w swoim utworze także, dość obrazowo oraz nieco ironicznie i dowcipnie, specyfikę show-biznesu.

Ciekawym pomysłem, z którym nie spotkałam się jeszcze w przypadku tego typu publikacji, jest zamieszczenie pod każdym z utworów autokomentarza oraz krótkiej notki biograficznej danego twórcy. Autokomentarz zawiera odpowiedzi autorów na trzy, te same pytania dotyczące: autorytetu dla każdego twórcy, dlaczego fragment powieści nie jest opowiadaniem oraz to, co mnie najbardziej interesowało, czyli napotkane podczas pisania problemy i mocne strony swojego utworu.

Piętnaście opowiadań, piętnastu autorów, piętnaście zupełnie różnych światów z oryginalnymi bohaterami i jeden widoczny motyw – obietnicy. Dzięki tej antologii znajdziecie się w szpitalu dla dzieci z probówek, w melinie na dworcu kolejowym czy też nawet w Santiago de Chuco w Peru. Dla miłośników krótkich form to z pewnością lektura godna polecenia.

http://www.subiektywnieoksiazkach.pl/

"Obiecanki śmiertelne macanki".


Przez całe życie ktoś nam coś obiecuje. Reklamy obiecują rajskie życie bez żadnych problemów, politycy polepszenie sytuacji w kraju, duchowni zbawienie i życie wieczne, a współmałżonek wymianę uszczelki w kranie. Życie bez obietnic byłoby zwyczajnie bez sensu, nie byłoby bowiem do czego dążyć oraz czego egzekwować. I ja więc wam coś...

W antologii znajduje się piętnaście opowiadań. Po każdym z nich znajdziemy krótką notkę biograficzną autora i odpowiedzi na trzy, takie same pytania. Dotyczyły one warsztatu pisarskiego - pytano o to, który pisarz jest dla autora mistrzem opowiadania, dlaczego fragment powieści nie jest opowiadaniem oraz pytanie o mocne strony własnego opowiadania i napotkane trudności. To jest interesujący fragment zbioru. Można skonfrontować swoje przemyślenia na ten temat z opiniami innych, można poznać nazwiska nieznanych nam, być może, autorów, którzy dla kogoś są mistrzami opowiadań lub utwierdzić się w przekonaniu, że jest nim ten lub ów pisarz, którego i my cenimy. Jeśli lubimy tę krótką formę literacką, możemy zobaczyć, na ile inspirujący bywa wpływ pisarzy, których wymienili autorzy opowiadań zamieszczonych w antologii, na ich własną twórczość.

Laureatką głównej nagrody została Marta Hermanowicz opowiadaniem "Czysty Leo", którego bohater, muzyk rockowy, cierpi na zaburzenia kompulsywne, a potrzeba zachowania higieny przybiera u niego monstrualny wymiar. Oczywiście można, w przypadku tego bohatera, rozpatrywać jego nerwicę w sensie metaforycznym, nie zmienia to faktu, że chcąc się za wszelką cenę uwolnić się od zarazków, popada w niewolę swoich nawyków. Leo tak bardzo wymyka się schematom, że ostatecznie zostaje gwiazdą w wyniku opacznego zrozumienia przez otoczenie jego manii. Marta Hermanowicz, podobnie jak jej idol Milan Kundera, stawia bohatera w sytuacji wewnętrznego konfliktu, wynikającego z chęci ucieczki przed problemem emocjonalnym. Precyzyjnie utkana przez autorkę intryga przetacza się przez życie Leo, czyniąc z niego postać jednocześnie dramatyczną i komiczną.

Zbiór otwiera opowiadanie Magdaleny Niziołek-Kiereckiej pt. Syndrom sztokholmski.
To jest bardzo dojrzale napisane opowiadanie, sama kwintesencja problemu. Nie bez kozery autorka przytacza na końcu nazwisko swojego mistrza, Raymonda Carvera. Podobnie jak u tego pisarza, w opowiadaniu Magdaleny Kiereckiej zdania są proste, bez udziwnień, a jednocześnie idealnie trafiające w sedno. Wątek przemocy domowej jest zaledwie zarysowany, ale uderza czytelnika z tym większą siłą, im prostsze są słowa tekstu. Obietnica, a raczej odmowa jej spełnienia, staje się wyrafinowaną zemstą. Całe napięcie pomiędzy bohaterami opowiadania zbudowane jest na tym, co nie zostało dopowiedziane, na drobnych gestach, przemykających przez głowę myślach, z których czytelnik wyczytuje, rozgrywający się niemal w ciszy, ogromny dramat.

Znajdujące się w tomie opowiadanie K. A. Kowalewskiej "Najpierw dziecko" zrobiło na mnie ogromne wrażenie z powodu poruszanej tematyki. Kiedy autorka je pisała, problemy zapłodnienia "in vitro" wyglądały zupełnie inaczej, niż obecnie. Dobry pisarz jednak, jak papierek lakmusowy, reaguje na najmniejsze nawet zmiany w otoczeniu, zanim zobaczy je na własne oczy ogół społeczeństwa. W ten oto sposób opowiadanie stało się proroczym przesłaniem dni, kiedy stare obietnice tracą moc i zmieniają się w przerażające teraz.
Jak jej ulubiona autorka opowiadań, Alice Munro, Kowalewska buduje świat kobiety, dla której w danym momencie istnieje tylko jeden cel, przetrwanie jej dziecka. Bohaterka płaci wysoką cenę za zaufanie, którym obdarzyła inne osoby, a nam nakazuje zastanowić się nad naszą ufnością wobec obietnic składanych przez medycynę.

Każde z zaprezentowanych opowiadań jest swoistym mikrokosmosem, każdy autor posługuje się innym środkiem wyrazu, inaczej dociera do nas z przesłaniem. Rzadko się zdarza, aby zbiór opowiadań różnych autorów prezentował tak równy, wysoki poziom, jak tom "Obiecaj".

Zapraszam na literacką ucztę!

W antologii znajduje się piętnaście opowiadań. Po każdym z nich znajdziemy krótką notkę biograficzną autora i odpowiedzi na trzy, takie same pytania. Dotyczyły one warsztatu pisarskiego - pytano o to, który pisarz jest dla autora mistrzem opowiadania, dlaczego fragment powieści nie jest opowiadaniem oraz pytanie o mocne strony własnego opowiadania i napotkane trudności. To...