(recenzja pierwotnie ukazała się na Szortal.com)

Jesienna deprecha

Hubert Przybylski

Bo czasami jest tak, że pojawia się facet z wizją. Wizje, wiadomo, potrafią być tak różne, jak faceci, których głowy zamieszkują. Jedna będzie dotyczyła uwarzenia napoju ze sfermentowanych ziaren jęczmienia*, inna każe nakłonić ziomków aby wyrżnęli sąsiednią wioskę**, jeszcze inna będzie dotyczyła poszukiwania nieśmiertelności poprzez gotowanie w garnku na otwartym ogniu przeróżnych ingrediencji***. Facet, którego mam na myśli, miał inną wizję. Chciał stworzyć czasopismo publikujące polską fantastykę. I konkurujące z Nową Fantastyką.

Nie da się ukryć, że wizja Roberta Zaręby nie była jakoś przesadnie oryginalna. W przeciągu ostatnich dwudziestukilku lat takie wizje miewało wielu. Fenix, SF(FH),przeróżne ziny, Clicki, itp... Magazyn Fantastyczny Zaręby wyróżniał się na tym tle spora dawką komiksów. Niestety, nie wyróżnił się czasem życia i wiosną 2011 roku podzielił los przeważającej większości papierowych konkurentów NF.

Jak zawsze jednak, przynajmniej w fantastyce, nikt nie zabrania reanimacji czegoś, co wydaje się być umarłe. Zwłaszcza, że podstawy do reanimacji, w postaci pamięci sporego grona fanów, są. I tak oto, Robert Zaręba postanowił ożywić swoje dziecko. Ożywić, ale w nieco zmienionej formie. Już nie w postaci czasopisma, ale książkowej (choć zachowany będzie kwartalny tryb ukazywania się numerów),z innym sposobem dystrybucji, poprzez księgarnie. Ale że od czegoś trzeba zacząć, więc pierwsze dwa numery/tomy nowego Magazynu Fantastycznego są kompilacją najlepszych tekstów, jakie ukazały się w MF w latach 2004-2011. I dlatego, jak się pewnie domyśla część z Was****, noszą nazwę The Best.

A że właśnie skończyłem czytać pierwszy z tych dwóch tomów, to pozwólcie, że się podzielę z Wami moją o nim opinią.

Pierwsza myśl, jaka mi przyszła na myśl po lekturze pierwszej części Magazynu Fantastycznego: The Best, nie była wesoła. Ani radosna tym bardziej. A jeśli myślicie, że powodem tego jest słaby poziom zamieszczonych tekstów, to się mylicie. Taki po prostu jest klimat większość z tych siedemnastu, zamieszczonych w tomie tekstów. Spora część opowiada o śmierci czy utracie bliskich, jest pełna melancholii, do bólu pesymistyczna. Nieliczne teksty, które się z tego schematu wyłamują, są zbyt nieliczne, żeby zmienić wrażenie pozostające po lekturze całości. Nie wiem, skąd taki, a nie inny wybór tekstów. Wydawać by się mogło, że pierwszy tom ma zarazić czytelnika optymizmem, zachęcić do kupna następnego, a tymczasem ja miałem nieodpartą chęć, żeby się zaraz pochlastać ostrzem kosy, która się wala w garażu. Albo wsadzić łeb w piekarnik kuchenki elektrycznej*****.

Ale jest jedna rzecz, która mnie odwiodła od tego zamiaru - poziom zamieszczonych w tomie tekstów. Poza jednym tekstem, który był co najwyżej średni (Eugeniusza Dębskiego - tekst zbyt przesadzony w swej odjechaności, zbyt nachalny i na zbyt oklepany - choć nie literacko - temat),cała reszta zasługiwała na ocenę co najmniej dobrą. Przyznam, że nieczęsto trafiają się tak równe poziomem literackim antologie.

Jako że utworów było, jak już wspominałem, aż siedemnaście, to wymienię tylko te, które podobały mi się najbardziej. Trzy moim subiektywnym zdaniem najlepsze. I od razu zaznaczę, że wszystkie trzy to SF, bo nie przepadam za horrorem. A nie da się ukryć, że większa część tekstów to właśnie horrory, opowieści grozy lub z tzw. dreszczykiem. Ale do rzeczy. Pierwszy utwór, to Gejsza Tomasza Przewoźnika, bardzo emocjonalny tekst o miłości i poświęceniu z jednej, a środkami nie zawsze uświęcającymi cel z drugiej strony. Drugi tytuł, to Synowie Kaina Grzegorza Gajka - również bardzo emocjonalny, bardzo plastyczny i bardzo męski. Podobny klimatem do opowiadań wiedźmińskich Sapkowskiego i myślę, że sam mistrz by się nie powstydził takiego opowiadania. Trzeci utwór, Pies i dusze łotrów Andrzeja W. Sawickiego, to może i jeden z najprostszych tekstów zbioru, ale zarazem najbardziej wyrazistych. I tak jak pozostała dwójka, również jest mocno emocjonalny.

Moja ocena? Myślę, że pierwszy tom Magazynu Fantastycznego: The Best zasługuje na 7/10. Warsztatowo, językowo, fabularnie są to co najmniej dobre teksty, zasługujące nawet na wyższą ocenę, ale dobijał mnie pesymizm uderzający z antologii. Nigdy nie miałem takiego odczucia po lekturze czasopisma, więc myślę, że zawiódł tu subiektywny dobór tekstów w wykonaniu Roberta Zaręby. Cóż, pewnie mamy inne charaktery... Choć mam nadzieję, że druga część The Best pokaże, że się myliłem.


* Ta wizja zasługuje na specjalnego, corocznego Nobla.

** Tudzież cały kraj. Lub naród. Całkiem popularna wizja. Zwłaszcza gdy ma się do jej zrealizowania środki.

*** W starożytnych Chinach dość popularnymi ingrediencjami była siarka, saletra i węgiel drzewny, w przeróżnych proporcjach, najczęściej rozpuszczone w miodzie. Może nie zawsze wynik takiego kucharzenia okazywał się przepustką do nieśmiertelności, ale to akurat i tak zależało raczej od wyznawanej religii, niż głębokości krateru i zasięgu rażenia miedzianych lub żelaznych (w zależności od metalu, z którego był wykonany gar) szrapneli.

**** Ta część z Was, w której DNA znalazł się gen o nazwie Herlakus Szolmus, oczywiście.

***** A żebyście tylko wiedzieli, jak to boli. I jak ciężko jest przewrócić szpatułką głowę na drugi bok, gdy się któreś ucho zaczyna przypalać.

(recenzja pierwotnie ukazała się na Szortal.com)

Jesienna deprecha

Hubert Przybylski

Bo czasami jest tak, że pojawia się facet z wizją. Wizje, wiadomo, potrafią być tak różne, jak faceci, których głowy zamieszkują. Jedna będzie dotyczyła uwarzenia napoju ze sfermentowanych ziaren jęczmienia*, inna każe nakłonić ziomków aby wyrżnęli sąsiednią wioskę**, jeszcze inna będzie...

Zbiór tekstów, które są "the best" w pełnym znaczeniu tego słowa. Szkoda tylko, że kilka kończy się w momencie, w którym powinny dopiero zacząć się rozkręcać.

Zbiór tekstów, które są "the best" w pełnym znaczeniu tego słowa. Szkoda tylko, że kilka kończy się w momencie, w którym powinny dopiero zacząć się rozkręcać.

Na 17 opowiadań/nowelek:
++ - Gajek, Sawicki,
+ - 9 opowiadań,
- - 3 opowiadania,
-- - Uznański, Dębski, Lach.
Nie wiem, jak inaczej mógłbym ocenić zbiór opowiadań. Ogólnie polecam :)))

Na 17 opowiadań/nowelek:
++ - Gajek, Sawicki,
+ - 9 opowiadań,
- - 3 opowiadania,
-- - Uznański, Dębski, Lach.
Nie wiem, jak inaczej mógłbym ocenić zbiór opowiadań. Ogólnie polecam :)))