Musiałam „przespać się” z tą lekturą, względnie sobie wszystko poukładać by móc wyrazić opinię na jej temat. Prawda jest taka, że dopiero po oswojeniu się z jej treścią i przedstawioną historią, możemy poddać ocenie bohaterów i ich postępowanie. A bez wątpienia jest co oceniać. Mamy tutaj bowiem niewiarygodną wręcz plejadę zachowań, które doprowadzają człowieka do tytułowej zmarzliny. Rzeczywistość, która rzucając cień na głównego bohatera zabiła w nim pierwiastki człowieczeństwa. Rzeczywistość, która tłamsząc i dusząc zmusza do ucieczki. Jeśli szukać realizmu, to właśnie u Białkowskiego, choć waha się on między szalą obiektywizmu rzeczywistości a subiektywnym jej postrzeganiem przez głównego bohatera. Słowa klucze stanowią jednocześnie początek i koniec kolejnych rozdziałów ukazując podróż poprzez narodziny nienawiści, jej nieuchronne rozprzestrzenianie się i powolne wyniszczanie bohaterów. Niewątpliwie kluczem interpretacyjnym całego utworu są słowa wypowiedziane przez jedną z bohaterek:
„Wpadłeś w wir, który kiedyś zagarnął nas wszystkich. Mnie, Jana, twoją matkę. Z niego nie da się wyrwać. Wszyscy próbowaliśmy i wszyscy dalej się kręcimy w tym piekielnym kręgu.”

Miłość i rozpacz doprowadzające do obłędu.
Obłęd i obojętność doprowadzające do nienawiści.
Nienawiść i pogarda doprowadzające do śmierci.

Powieść Tomasza Białkowskiego "Zmarzlina" to historia powolnego zamarzania, uśmiercania uczuć. Zarówno własnych jak i cudzych. To powieść o wyniszczającej sile nienawiści, specyficznej genezie strachu i osamotnienia. To niezwykle żywy i przerażający obraz otępienia, próby ucieczki i uwolnienia się z kajdan otaczającej rzeczywistości. Rzeczywistości, która sprawia ból.

Musiałam „przespać się” z tą lekturą, względnie sobie wszystko poukładać by móc wyrazić opinię na jej temat. Prawda jest taka, że dopiero po oswojeniu się z jej treścią i przedstawioną historią, możemy poddać ocenie bohaterów i ich postępowanie. A bez wątpienia jest co oceniać. Mamy tutaj bowiem niewiarygodną wręcz plejadę zachowań, które doprowadzają człowieka do tytułowej...