Kompleks Portnoya
- Kategoria:
- literatura piękna
- Tytuł oryginału:
- Portnoy's Complaint
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Literackie
- Data wydania:
- 2014-12-04
- Data 1. wyd. pol.:
- 2014-12-04
- Liczba stron:
- 316
- Czas czytania
- 5 godz. 16 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788308054758
- Tłumacz:
- Anna Kołyszko
- Tagi:
- powieść amerykańska autoerotyzm
- Inne
Premiera trzeciej powieści Philipa Rotha w styczniu 1969 roku wzburzyła literackim światem – chodziło o główną postać, która, choć fikcyjna, rozpaliła emocje czytelników. Alexander Portnoy – rocznik 1933, urodzony w Jersey City w rodzinie żydowskiej, IQ 158 – leży na kozetce u psychoterapeuty. Akapit za akapitem, kartka za kartką bezlitośnie rozlicza się z historią własną i rodziny. Z matką, której czujne oko chciałoby dopilnować wszystkiego, zwłaszcza tego, co syn je i co z siebie wydala. Z ojcem, od początku dziejów cierpiącym na niestrawności. Z rodzicami w ogóle, bo „Żyd, którego rodzice żyją, jest na ogół biorąc bezradnym niemowlęciem!”. Próbując wydostać się z rodzinnej niewoli, Alex wpada w inną niewolę – w sidła kompulsywnych erotycznych fantazji.
Wyznania Alexa to przełomowy monolog w dziejach literatury amerykańskiej i światowej. Dla jednych stał się pokoleniowym manifestem. Inni zobaczyli w nim wspaniale ironiczny tekst, w którym tyrady na temat seksualności nie wykluczają rozważań o polityce i religii. Portnoy – postać stworzona pół wieku temu – wszedł do kanonu literackich bohaterów, ale nadal pozostaje młody. Zastanawia, drażni, pobudza do myślenia.
Kompleks Portnoya znalazł się na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści XX wieku sporządzonej przez Modern Library i na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści lat 1923–2005 magazynu „Time”.
Publikacja Kompleksu Portnoya otwiera nową serię dzieł pisarza przygotowaną przez Wydawnictwo Literackie – wyłącznego wydawcę Philipa Rotha w Polsce.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Postmodernistyczna spowiedź psychoneurotyka
Wydawnictwo Literackie postanowiło przypomnieć polskim czytelnikom twórczość jednego z najwybitniejszych żyjących pisarzy amerykańskich. Nie bez przyczyny to właśnie „Kompleks Portnoya” otwiera ów wydawniczy projekt – w głównej mierze to właśnie dzięki tej powieści Philip Roth zyskał sobie miano inteligentnego i utalentowanego prześmiewcy.
Ponowoczesne echa często rozbrzmiewają w „Kompleksie Portnoya”. Każdy, kto gustuje w narracjach w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, gdzie ciągłość przyczynowo-skutkowa charakteryzuje fabułę, poczuje się zawiedziony. Historia tytułowego bohatera wypływa z właściwego dla postmodernizmu przeświadczenia, że kompletne poznanie i zrozumienie człowieka oraz otaczającego go świata jest w zasadzie niemożliwe. Stąd też narracyjnym surowcem jest tu monolog wewnętrzny Portnoya – chaotyczny, odzwierciedlający neurotyczne „ja” i destrukcyjny autoerotyzm bohatera. Technika strumienia świadomości, którą Roth posługuje się, by z nieskrywaną szczerością łamać tabu narzucone przez konserwatywne społeczeństwo amerykańskie, decyduje o pozytywnych wrażeniach płynących z lektury. Cechą charakterystyczną stylu „Kompleksu Portnoya” jest jego pozorna nieliterackość, przejawiająca się w nagromadzeniu wulgarnego, obscenicznego i potocznego słownictwa, erotycznych i obrazoburczych stwierdzeń oraz językowej maniery właściwej młodemu, amerykańskiemu mężczyźnie.
Leżąc na kozetce u psychoanalityka, tajemniczego doktora O. Spielvogela, 33-letni Alex Portnoy, mężczyzna żydowskiego pochodzenia, docieka przyczyn swoich psychicznych zaburzeń, które później Spielvogel zbiorczo określi jako „kompleks Portnoya”. Terapeutyczna sesja to relacja ze skomplikowanego życia bohatera, poprzez którą stara się on dociec źródeł perwersyjnej manii seksualnej prześladującej go już od dzieciństwa. Barwne obrazy z czasów młodości przeplatają się z intymnymi i erotycznymi zwierzeniami, pełne złości wyrzuty pod adresem rodziców ze sprawozdaniami z perwersyjnych aktów seksualnych i fetyszystycznych fantazji. O ile próba autoterapii i zrehabilitowania się wybija się na pierwszy plan, o tyle druga płaszczyzna powieści wydaje się istotniejsza. Rozbudowany psychologizm postaci generuje szeroką perspektywę kulturową, z której kolejno wyłania się portret żydowsko-amerykańskiej społeczności. Roth śmiało burzy żydowską martyrologię, deprecjonuje wartość żydostwa jako synonimu wyzwolenia i dumy, mimo iż powieściowe realia to czas tuż po doświadczeniu Holocaustu. Portnoy jawnie szydzi z judaizmu i chrześcijaństwa; religia, podobnie jak społeczne normy, to dla niego zbędne skrępowanie ludzkiej wolności. Kodeks moralno-wyznaniowy zostaje zastąpiony wybujałą seksualnością i masturbacją.
Roth stawia na skandal, wypowiada wojnę cnotliwości, a wszystko to w kostiumie absurdu i ironii. Diagnoza kapitalistycznego amerykańskiego społeczeństwa jest jednoznaczna. Epatowanie seksem w jego ekstremalnych odmianach prowokuje. „Kompleks Portnoya” niezmiennie wzbudza skrajne emocje. Czytelników o pruderyjnych nawykach zniesmaczy, tych bardziej liberalnych usatysfakcjonuje. Alex Portnoy to jedna z najwyrazistszych postaci literackich, skupiająca w sobie fobie, demony, urojenia i kompleksy ponowoczesności. Philipa Rotha wypada cenić za odwagę, precyzyjne dawkowanie komizmu oraz talent w kreowaniu tak rzeczywistości, jak i fantazji. Powieść kultowa, z pewnością wybitna, do wielokrotnego czytania.
Justyna Zanik
Oceny
Książka na półkach
- 3 362
- 2 857
- 628
- 100
- 66
- 44
- 29
- 22
- 19
- 17
Opinia
klasyka onanisty
klasyka onanisty
Pokaż mimo to