Podróże z Charleyem

Ceniony amerykański prozaik wybiera się jesienią 1960 w kilkumiesięczną podróż po Stanach. Korzystając z zielonego pick-up’a z zamontowanym na pace pomieszczeniem mieszkalnym, podróżuje po Nowej Anglii i północnym Środkowym Zachodzie, przez Bad Lands zmierza ku Zachodniemu Wybrzeżu, dociera do historycznego Oregonu a potem do Kalifornii – gdzie jego zapał podróżniczy wygasa; z racji tego, że jednak do domu jakoś wrócić trzeba, a jest jeszcze sporo do zobaczenia, udaje się do Teksasu, odwiedza Nowy Orlean i mknie na północ, aby jak najprędzej znaleźć się w Nowym Jorku (gdzie trafia w okolicach Gwiazdki). W samotnej podróży towarzyszy mu stary pudel, Charley.
W polskim przekładzie tytułu brakuje na okładce drugiego członu: in search of America. Owo poszukiwanie Ameryki, próba określenia jej charakterystycznych cech kulturowych, analizy socjologicznej, wypełnia cała książkę. Po drodze pisarz dużo obserwuje, wchodzi w dialogi ze napotkanymi na szlaku ludźmi, tymi miejscowymi i będącymi tak jak on, przejazdem, uprawia filozofię i powątpiewa w możliwość pełnego poznania rodzimego kraju. Jego przemyślenia są bardzo szczere i dojrzałe, ale czytelnik może czuć spory niedosyt, bo szereg kwestii zostało zarysowanych dwoma, trzema zdaniami, i porzuconych. Książka najzwyczajniej w świecie jest za krótka, choć wiele doświadczeń musiało być analogicznych, czytelnik czuje że dostaje tylko to z czym autor uważa że musi się podzielić, bądź tylko to na co starczyło mu chęci. Na resztę spuszczono kurtynę milczenia, a potem niepamięci.
Tekst na język polski (całkiem zgrabnie) przełożył Bronisław Zieliński, który znał osobiście zarówno Steinbecka jak i Hemingwaya. Przekład jest dobry, ma swój urok, aczkolwiek znając angielski i niektóre kolokwializmy, wyrażenia, możemy się domyślać jak brzmiał oryginalny zwrot bądź słowo i mimowolnie przywoływać z pamięci lepszy odpowiednik. W wielu miejscach zdarzają się nieco dziwne konstrukcje językowe, wydarte jak gdyby z niepoprawnej mowy potocznej – choć ogólnie język jakim posługuje się autor jest przepiękny. Bardzo sympatycznie toczy grę z czytelnikiem, niekiedy klucząc, niekiedy zaś próbując spojrzeć na prozę życia zupełnie pod innym kątem – tak by dostrzec ukrytą głębię, która umyka w naporze rutyny dnia codziennego. Książkę czyta się świetnie dzięki fuzji poetyckiej, artystycznej prozy, eseju i literatury podróżniczej. Autor jawi się jako niezły gawędziarz. W porównaniach zdarza się Steinbeckowi przesadzać, kiedy zaś wyciąga wnioski na podstawie poszlak, sporo sobie dopowiada (czym zdradza się jako wytrawny pisarz zaprawiony w snuciu fabuł). „Podróże z Charleyem” są dopełnieniem tego czym autor parał się od lat, jako twórca fikcji. Pozwalają nam obcować z rzeczywistością, widzianą jednak oczami doświadczonego literata, i odmalowywaną w bardzo wrażliwy, intymny sposób, wyczulony na niezwykłość tego co nam już spowszedniało.
Ogólnie rzecz biorąc książka pozostawia bardzo dobre wrażenie, dla młodszego odbiorcy może być bodźcem do wielu przemyśleń, a człowiek mający już kilka dekad na karku, ukształtowany, oczytany, będzie miał dobrą rozrywkę z uwagi na walory artystyczne.
Wczesne lata 60-te w USA to ciekawy czas, ostatnia dekada rock and rolla, okres przełomu: walki o równouprawnienie rasowe, prawa kobiet i raczkująca rewolucja w obrębie obyczajowości seksualnej. To także zimna wojna i czasy względnej stabilizacji gospodarczej.
Wszystko to zostało muśnięte bądź można to dostrzec między wierszami, bez znajomości historii tego okresu nie wychwycimy wszystkich smaczków.

Podróże z Charleyem

Ceniony amerykański prozaik wybiera się jesienią 1960 w kilkumiesięczną podróż po Stanach. Korzystając z zielonego pick-up’a z zamontowanym na pace pomieszczeniem mieszkalnym, podróżuje po Nowej Anglii i północnym Środkowym Zachodzie, przez Bad Lands zmierza ku Zachodniemu Wybrzeżu, dociera do historycznego Oregonu a potem do Kalifornii – gdzie jego...