Nie jest to biografia, nie jest to rozprawa historyczna, daleko jest tej książce do dywagacji na temat reżimu oraz sposobów walki z nim. To książka o kobietach. Później książka o życiu, nie tylko tym między latami trzydziestymi a sześćdziesiątymi, gdy siostry dorastały, a krajem rządził Trujillo, ale też o życiu po tym wszystkim, o przepracowywaniu legendy. A jeszcze później to historia walki z bezprawiem i dyktaturą. Obawiałam się tego, że nie dam rady przebrnąć przez patos, jaki narzuca się w skojarzeniu do "bohaterek narodowych", ale patosu brak. Poszczególne rozdziały prowadzone są z perspektywy każdej z sióstr, nie tylko tych trzech, które brały czynny udział w opozycji, ale także czwartej, Dedé, która przetrwała i która na kartach książki w jakiś sposób tłumaczy, przepracowuje fakt swojego dalszego życia. Okazuje się, że to powieść nie o legendach, nie o marmurach, nie o bohaterkach, których życie było walką, a wszystkie słowa mówiły o wyzwoleniu. To powieść o czterech młodych dziewczynach, które idą do szkoły z internatem, o czterech młodych kobietach, które przeżywają swoje pierwsze miłości, a których przeżycia wewnętrzne możemy śledzić w rozdziałach przyjmujących formę wpisów z pamiętników. Dalej to powieść o młodych żonach, matkach, powieść o porządkowaniu swojego życia, budowaniu światopoglądu, dostrzeganiu nierówności, bezprawia, brutalności i wszystkich innych chorób trawiących Dominikanę. I dopiero wtedy zaczyna się walka, a czytelnik może obserwować drogę, jaką pokonuje każda z kobiet, by do niej dojrzeć. I jest to fascynujące, ciekawe, porywające, a w niektórych momentach tak przejmujące, że - będąc kobietą - doskonale rozumiałam wszystkie wątpliwości, obawy sióstr Mirabal. Nie bohaterek o sprawę narodową, ale córek, matek, żon, które musiały pogodzić swoje życie rodzinne nie tylko z sobą jako człowiekiem, który ma własne plany i marzenia, ale także z walką o wolny, sprawiedliwy kraj. Ja właśnie tak to widzę - w perspektywie na wskroś kobiecej.

Każda z sióstr to całkowicie osobny organizm. Każda z sióstr charakteryzuje się innym zbiór cech, innymi doświadczeniami, innym spojrzeniem na świat. Mamy stateczną Patrię, nieuporządkowaną i buntowniczą Minervę, pogodną i oddaną Marię Teresę, wycofującą się Dedé. Ich zbeletryzowane losy zelektryzowały mnie tak mocno, że od razu po zamknięciu książki rozpoczęłam dalsze poszukiwania. Chciałam dowiedzieć się więcej, chciałam zobaczyć, w jaki sposób mówi o nich historia - te rzetelne, twarde fakty. Cieszę się, że powstała taka książka i bardzo chciałabym przeczytać więcej podobnych historii kobiet, które zapisały się w historii. Kobiet ze wszystkimi ich wątpliwościami, problemami, trudami i niepowodzeniami. Bo po lekturze tej powieści siostry Mirabal nie są dla mnie tylko krótką notatką biograficzną w wirtualnej encyklopedii, ale ludźmi z krwi i kości. Posiadającymi upór i siłę, ale też wiele słabości - stały się osiągalne, tak, jak tego chciała Julia Alvarez. Trudno mi powiedzieć, czy więcej myślę teraz o historii Motyli, czy o losach Dedé, jedynej ocalałej.

Pełna opinia: http://pannakac-pisze.blogspot.com/2016/03/czas-motyli-julia-alvarez.html

Nie jest to biografia, nie jest to rozprawa historyczna, daleko jest tej książce do dywagacji na temat reżimu oraz sposobów walki z nim. To książka o kobietach. Później książka o życiu, nie tylko tym między latami trzydziestymi a sześćdziesiątymi, gdy siostry dorastały, a krajem rządził Trujillo, ale też o życiu po tym wszystkim, o przepracowywaniu legendy. A jeszcze...