Wydawnictwo Sine Qua Non jest podzielone kolorystycznie, a spośród pięciu barw to zieleń zajmuje jego największą papierową powierzchnię. Zieleń murawy, na której rozgrywane są mecze o wszystko, zieleń banknotów, których milionów potrzeba na transfery z prawdziwego zdarzenia, ale również zieleń dająca nadzieję, że mimo największych przeciwności losu można spełnić swoje marzenie. Jakie? Jakieś drobne, przeciętne... na przykład bycie częścią wyjściowej jedenastki najlepszej piłkarskiej drużyny świata.

Który chłopak, choć minimalnie interesujący się futbolem nie marzył o wyjściu na Camp Nou w bordowo-granatowych barwach i wsłuchaniu się w okrzyki kibiców skandujących jego, właśnie jego imię? Niektórym to się udało. Ba! Niektórzy mieli zaszczyt wybiec na to, a także na inne stadiony świata w kolorach blaugrana przełamanych żółtą opaską na ramieniu. Mało tego! Niektórzy mogą poszczycić się zdobyciem ze swoją ukochaną drużyną wszystkich trofeów, jakie były do zdobycia. Na dodatek jest też ktoś, kto połączył oba te wyczyny, a od siebie dodał również charakterystyczną fryzurę, dzięki której zrodził się przydomek niebanalny jak dla piłkarza, ale jakże pasujący do jego silnego charakteru. Tarzan, czyli Carles Puyol - kapitan FC Barcelony, o którym traktuje książka Ziemowita Ochapskiego, spełnił marzenie małego chłopca z La Pobla de Segur i przeszedł do historii nie tylko jako niesamowity środkowy obrońca, ale także jako podpora i jednocześnie fundament swojej drużyny, dla którego klubowe barwy to jedyne słuszne.

„Carles Puyol. Kapitan o sercu w kolorze blaugrana” to na pewno książka skrupulatna i rzetelna. Ochapskiemu nie sposób odmówić znajomości tematu i serca, które bije w podobnych do Katalończyka kolorach. Podzielona na wiele rozdziałów praca, przejrzyście wyodrębnia także w trzech częściach najważniejsze miniepoki, które były udziałem Tarzana i jednocześnie jego drogą od dzieciaka grającego z bratem w podwórkową piłkę - przeradzającą się zazwyczaj w bójkę - po miejsce w jedenastce najlepszych piłkarzy świata. Choć jego dzieciństwo nie było usłane różami (może to i dobrze, bo kto widział kapitana drużyny z licznymi ranami kłutymi na stopach - na pewno nie byłby z nimi taki skuteczny), przyszły ulubieniec culés miał w sobie na tyle determinacji, samozaparcia i - nie odmawiajmy mu tego - talentu, że szczebel po szczeblu piął się ku górze w futbolowej hierarchii. Niczym biblijny Samson wciąż uparcie odmawiający ścięcia włosów, na boisku wyróżnia się jednak przede wszystkim nie wyglądem, a precyzją i byciem zawsze tam, gdzie akurat jest potrzebny.

Współcześnie aktorzy, piosenkarze, prezenterzy i wszyscy inni, których możemy oglądać w telewizji i na łamach kolorowych gazet, zaliczają się do grona celebrytów, na których wpadki tylko czekają wszędobylscy paparazzi. Nie inaczej sprawa ma się ze sportowcami, którzy stają się dla wielu młodych ludzi przykładem, a nawet autorytetem. Należy wtedy pamiętać, że pod stałą obserwacją znajdują się nie tylko wyczyny na boisku, ale także poza nim. Są to cienie sławy i szerokiej rozpoznawalności, na którą godzimy się chcąc nie chcąc, i o której musimy pamiętać. Wielu piłkarzy niestety zapomina o graniu fair play również poza stadionem, jakby nie bacząc na to, że patrzy na nich cały świat. Carles Puyol stanowi w tym wypadku autorytet bezpieczny, a wręcz - niemal jak z reklamy banku - godny polecenia. Być może jest aż tak skupiony na piłce, być może jest po prostu dobrym, spokojnym człowiekiem - stroni od hucznych imprez, nie wplątuje się w skandale, w chwilach wolnych czyta książki, słucha muzyki, odpoczywa.

Jako piłkarz Puyol przede wszystkim ujmuje ogromną pokorą, na którą słusznie, wielokrotnie zwraca uwagę Ziemowit Ochapski. Katalończyk nigdy nie lekceważy żadnego, choćby teoretycznie najsłabszego przeciwnika, po każdym zwycięstwie zamiast pewności przed kolejnym meczem, pojawia się u niego skupienie i maksymalna koncentracja. Jako kapitan niejednokrotnie podkreślał jak ważna jest współpraca, po meczu stara się nikogo nie wyróżniać - choćby sam był tym najlepszym. „Kapitan o sercu w kolorze blaugrana” to także niespotykanie wierny kochanek, który FC Barcelony nie zamieniłby na żadną inną. Tarzan to monogamista, jakich w świecie futbolu bardzo mało i nie będzie miało miary moje zdumienie, jeśli do końca swojej kariery nie pozostanie w barwach Barçy.

Książka o wyczynach Tarzana w futbolowej dżungli jest ciekawym, choć mam wrażenie, że nie do końca wykorzystanym pomysłem. Przy bardzo płynnym stylu i wciągającej narracji, jakim posługuje się dziennikarz portalu sportowego, książka bywa momentami nużąca, a zapewniam, że kwestią znużenia nie jest moja płeć. Nie da się ukryć, że najwięcej jest tu skrupulatnych opisów akcji meczowych, krok po kroku objaśniających każdą padającą, a także nie padającą bramkę. Trudno nazwać dzieło Ochapskiego biografią, bo za mało jest w tym wszystkim Puyola, a za dużo tego, co mogłoby się znaleźć w ogólnej książce o sukcesach i porażkach hiszpańskiego klubu. Chociaż może jednak się mylę? Może skoro chłopiec z La Pobla de Segur jest sercem i płucami FC Barcelony, to ta książka po prostu nie mogła wyglądać inaczej? Może są to dwa niepodzielne życia, złączone od pierwszego wyjścia na boisko tego długowłosego zawodnika. Ciekawym zabiegiem jest natomiast wprowadzenie dziesięciu stałych rozdziałów, napisanych większą czcionką i wyodrębnionych szarym tłem. „Ludzie Carlesa” to nieco bardziej intymne zajrzenie w życie prywatne kapitana, w jego przyjaźnie, znajomości i osoby, które podziwia, a także którym wiele zawdzięcza. Książka zdziwiła mnie natomiast pewną niekonsekwencją, którą jest dla mnie opis na czwartej stronie okładki: Miłośnik imprez i dobrej zabawy, a zarazem domator, podczas gdy w trakcie lektury kilkakrotnie spotykamy się z zapewnieniami, że Puyol: mógłby balować w nocnych klubach do białego rana, ale huczne imprezy to nie jego miejsce, gdyż rozładowywać stres pomaga mu medytacja oraz joga.

Pomijając jednak sprawy czysto techniczne, Puyolowi można życzyć jedynie tego, aby w życiu osiągał sukcesy równie spektakularne, jak na boisku. Żeby pokora, siła i nadzieja związana z futbolem, przekładała się również na codzienne sprawy i drobnostki, bo przecież, jak pisał Jacek Podsiadło:

Zawsze się liczy „gra głową” i swego rodzaju wyskok,
Choć inny jest cel, inny sędzia i niewymiarowe boisko.*

Sylwia Sekret

*J. Podsiadło: „Kadra na mecz z Francją została już powołana”. W: Tegoż: „Niczyje, boskie”.