Jako emigrantka prawdopodobnie częściej niż inni sięgam po książki poruszające tematy 'wyjechanych' . Gdy więc w ręce wpadła mi książka Radka Knappa opisana jako "pełna humoru i ironii powieść Polaka mieszkającego w Wiedniu" wyopożyczyłam ją bez wahania. Nie zniechęciła mnie zapowiedź takich wątków jak Polacy trudniący się przemytem i pragnący pracować na czarno, gdyż liczyłam właśnie na ową ironię, na spojrzenie na zjawisko z dystansu, na dobrą dawkę śmiechu.

I nie mogę powiedzieć, że się rozczarowałam. Owszem, autor dowcipnie przedstawia nam tytułowego pana Kukę (właściwie skromną postać drugiego planu) i jego 'mundre' rady dotyczące przetrwania na emigracji. Część z nich okazuje się prawdziwa, a część to farsa, która powoduje, że adresat owych zaleceń i zarazem główny bohater, Waldemar, planujący wyjechać do Wiednia trochę pozwiedzać i trochę popracować, zostaje nie raz wystawiony do wiatru.

Jak sobie radzi? Doskonale! W myśl zasady, że Polak potrafi. Czasami jest śmiesznie, czasami żałośnie. Grunt, że ma dystans do otaczającego go świata i nawet wystrychnięty na dudka znajduje rozwiązanie. Poza tym ma dobrą intuicję, coś co po angielsku nazywa się byciem 'streetwise' i wie, jak rozmawiać i z osiłkami przemycającymi papierosy i z drobnymi złodziejaszkami wykorzystującymi ufność ludzi zachodu wychowanych w kulturze prawości i porządku. Wpakowuje się w różne tarapaty i kosztuje większości 'emigranckich przysmaczków' typu: brak dachu nad głową, wyrolowanie przez współziomków, rozmowy 'yntelektualne', mocno nasycone łaciną i zakrapiane gorzałą i jakże częsty wśród Polaków kompleks gorszości (reprezentowany godnie przez wyświechtane, noszone na okrągło ubranie i rozklekotane buty).

Skłamałaby, gdybym napisała, że ta książka mnie nie rozbawiła.
Lecz był to taki 'śmiech barejowski'. Śmiech z 'Misia', którego oglądamy po raz setny, który uważamy za genialną satyrę na polskie przywary, ale który w końcu grzęźnie nam w gardle (śmiech, nie miś :)), bo ... bo my już nie chcemy tacy być!

I właśnie to mierziło mnie w tej książce najbardziej - uwypuklenie wszystkich stereotypów (które, owszem, nie biorą się znikąd) o Polakach na emigracji; pijących, klnących, oszukujących jeden drugiego, żyjących w mizernych warunkach, wykonujących podrzędne, fizyczne prace i nie mających żadnych ambicji, by cokolwiek zwiedzić, zmienić, osiągnąć.

Od lat staram się walczyć z takim obrazem Polaka. Od lat staram się szukać ludzi, którzy jadąc do Wiednia, Sztokholmu czy Londynu zachowują się jak obywatele Europy, a nie 'tani robole'. I choć często prowadzona na własny rachunek statystyka mówi mi coś innego (http://szeptywmetrze.blogspot.co.uk/2014/02/no-to-polej-czyli-dlaczego-nie-lubie.html), to jednak wkurza mnie głoszenie komunałów i budowanie negatywnego wizerunku Polaków (szczególnie, że - jak głosi okładka, na podstawie tej książki powstał już film w koprodukcji austriacko-polskiej).
Nie przypadło mi też do gustu nieco rozmemłane, nawiązujące do 'naszej romantycznej duszy' zakończenie.

Słowem - lektura nieobowiązkowa.

Jako emigrantka prawdopodobnie częściej niż inni sięgam po książki poruszające tematy 'wyjechanych' . Gdy więc w ręce wpadła mi książka Radka Knappa opisana jako "pełna humoru i ironii powieść Polaka mieszkającego w Wiedniu" wyopożyczyłam ją bez wahania. Nie zniechęciła mnie zapowiedź takich wątków jak Polacy trudniący się przemytem i pragnący pracować na czarno, gdyż...