Czuję się w obowiązku napisać opinię o tej lekturze z racji braku takowej w serwisie. Kwestia chorób u osób rządzących to zaiste ciekawy temat. Przy czym nie należy tego rozumieć tylko jako zaburzenia u dyktatorów i tyranów różnej maści, postrzeganych potocznie jako szaleńców i psychopatów – a to jest chyba pierwsze skojarzenie z tytułem tej książki. Dawid Owen, który sam jest lekarzem opisuje bowiem w dużej mierze czysto fizyczne problemy ze zdrowiem różnych XX-wiecznych przywódców, takie jak nowotwory, choroby kardiologiczne. Oczywiste jest, że choroba, a więc cierpienie, osłabienie, przyjmowane leki, a także towarzyszący temu stres istotnie zaburzają naszą zdolność do normalnego funkcjonowania, do pracy, do podejmowania decyzji. Kiedy więc dotyczy to osób u władzy, decydujących o losach milionów ludzi, sprawa robi się naprawdę poważna. Tym bardziej, że wielu przywódców po prostu ukrywa swoje problemy zdrowotne. Z tekstu Owena okazuje się, że praktycznie każdy opisywany przez niego przywódca cierpiał na depresję (lub coś co ją przypominało),powszechne też były choroby serca i krążenia, co wydaje się naturalne, w związku ze stresem, jaki musi towarzyszyć osobom na wysokich stanowiskach. Każdy pracownik zanim zostanie przyjęty do pracy musi obowiązkowo przejść badania lekarskie – czemu więc nie dotyczy to polityków? Zwłaszcza, że większość z nich to panowie w starszym wieku…

Książka ta jednak nie jest tak ciekawa, jak mogłaby być. Autor skupia się przede wszystkim na opisywaniu różnych kwestii politycznych, a zdrowie danego polityka często jest przedstawiane jedynie hasłowo. Na przykład: szczegółowe omówienie kryzysu związanego z Kanałem Sueskim i jedynie kilka zdań o zdrowiu ówczesnego premiera Wielkiej Brytanii. A przecież zadaniem tej książki było ukazanie jak problemy zdrowotne wpływały na decyzje polityczne. Moim zdaniem to się autorowi nie udało: nazbyt często przedstawia to jako dwie osobne kwestie, albo po prostu stwierdza autorytatywnie, że to choroba wpływała na premiera/prezydenta, ale bez pokazania w jaki konkretnie sposób. Narrację tę odbierałam w ten sposób, że autor stawia jakąś tezę, ale nie umie jej udowodnić. Zapewne zdarza mu się też pomylić korelację z przyczynowością.

Inną sprawą jest ów „syndrom buty”, któremu Owen poświęca cały rozdział, biorąc jako przykład George’a Busha (w małym stopniu) i Tony’ego Blaira. Problem polega, że w psychologii, czy też psychiatrii nie ma czegoś takiego, jak „syndrom buty”, co najwyżej możemy mówić o "narcystyczne zaburzenie osobowości”. Buta jest natomiast dość potocznym określeniem na pewną cechę osobowości, odbieraną przez ludzi na dosyć intuicyjnym poziomie: pycha, arogancja, zarozumiałość, nieliczenie się ze zdaniem innych. Zapewne autor ma rację, że coś takiego ma szczególny potencjał ujawnić się u polityków, zwłaszcza im większą władzę oni sprawują. Ale to nic nowego, to po prostu odzwierciedlenie dobrze znanego powiedzenia, że „władza demoralizuje, a władza absolutna demoralizuje absolutnie”. I moim zdaniem, symptomów tej buty również Owen nie przedstawił w dość dobry sposób, ani u Busha, ani u Blaira, ani u Thatcher. Wszystko to po prostu ginie w politycznych zawiłościach, opisywaniu których autor poświęca znaczną część książki.

Za przykłady analiz posłużyli Owenowi głównie przywódcy brytyjscy i amerykańscy – trudno się temu dziwić, wszak autor jest Brytyjczykiem, ale jednak myślałam sobie, że świat na Anglosasach, względnie Europie Zachodniej się nie kończy. Na tapet można by wziąć radzieckich polityków, Fidela Castro, a nawet papieży. Choć wiadomo, że w przypadku komunistycznych przywódców, to zapewne ich stan zdrowia jest otoczony jeszcze większą tajemnicą, niż krajów demokratycznych. Natomiast wyjątkowo mało miejsca poświęca Owen tym postaciom, których stan zdrowia – powiedzmy psychicznego – wzbudza największe wątpliwości – jednocześnie zaprzeczając, iżby mieli oni faktycznie tego typu przypadłości…

Myślę, że autor podnosi ważny temat i temat, o którym się nie mówi. Niestety z punktu widzenia medycyny, to nie wnosi ona wiele. Natomiast może się ona spodobać tym, którzy interesują się polityką i historią współczesną.

Czuję się w obowiązku napisać opinię o tej lekturze z racji braku takowej w serwisie. Kwestia chorób u osób rządzących to zaiste ciekawy temat. Przy czym nie należy tego rozumieć tylko jako zaburzenia u dyktatorów i tyranów różnej maści, postrzeganych potocznie jako szaleńców i psychopatów – a to jest chyba pierwsze skojarzenie z tytułem tej książki. Dawid Owen, który sam...