Zawsze przy książkach z historią alternatywną, a już na pewno z fantastyczną historią alternatywną moich ulubionych epok, o których wiem więcej niż „cośtam”, boję się, że nagle przeczytam jakiś opis czy scenkę, po której złapię się za głowę i wyklnę autora, za brak rozpoznania lub też wyobraźni (jak wiadomo, w historii alternatywnej trzeba dokonywać pewnych zmian względem stanu faktycznego, przy czym wypada mieć też na uwadze konsekwencje, jakie te zmiany mogłyby wywołać). Do tej lektury podchodziłam jednak z nadzieją. Byłam na świeżo po obejrzeniu serialu BBC, w którym brakowało mi dosłownie dwóch rzeczy do rozjaśnienia całości. Chciałam sprawdzić, czy znajdę je w książce, no a poza tym wiadomo, Gaiman zachęca i tak dalej.

No i nie zawiodłam się! Roztrząsania teologiczne, na których mi szczególnie zależało, znalazłam bardzo szybko, ba, oprócz nich czytelnik jest częstowany sporą dozą wyjaśnień rozsianych po przypisach, zatem można z ręką na sercu powiedzieć, że autorka nie tylko zrobiła porządny research historyczny (pod tym względem nic mi nie zazgrzytało), ale też całkiem poważnie zbadała sprawę angielskiej magii odwołując się do rozlicznych źródeł…

W porównaniu z serialem książka jest bardziej realistyczna, nie tak mroczna. Na przykład Dżentelmen serialowy wyglądał na typowego zimnego drania, tymczasem tutaj jest to taki napuszony śmieszek. Parę wątków, w ekranizacji ukazanych dość gotycko, w książce jest skondensowanych (pobyt lady Pole w domu wariatów, jej przyjaźń z Arabellą), również sama końcówka wydała mi jednak być nieco przyśpieszona. Cieszy para głównych bohaterów – są barwni i wyraziści, nie służą wyłącznie temu, by „zawiesić” na nich akcję.

Jeśli chodzi o język, to jest to tak starannie, tak szczegółowo i z tak uroczo rozwlekłym realizmem napisane włącznie z pojawiającym się tu i ówdzie przegadaniem, że naśladownictwo starego stylu muszę uznać za wielce udane. To może być zaletą i jest nią dla mnie, jako cegiełka dołożona do tworzenia klimatu – bardziej uwspółcześniona narracja z pewnością mniej by pasowała. Jednak dla innych może być również wadą, bo wielu czytelników zapewne preferuje książki, których akcja toczy się bardziej żwawo i bez żartobliwych dickensowskich opisów postaci trzecioplanowych.

Zawsze przy książkach z historią alternatywną, a już na pewno z fantastyczną historią alternatywną moich ulubionych epok, o których wiem więcej niż „cośtam”, boję się, że nagle przeczytam jakiś opis czy scenkę, po której złapię się za głowę i wyklnę autora, za brak rozpoznania lub też wyobraźni (jak wiadomo, w historii alternatywnej trzeba dokonywać pewnych zmian względem...