Niniejszy tom Konfrontacji Historycznych poświęcony jest problematyce epoki napoleońskiej. Pierwszy z artykułów to napisany przez Andrzeja Zahorskiego szkic biograficzny samego Napoleona (z tego szkicu wyrosła późniejsza biografia z Serii Marmurkowej PIW-u). W drugim Monika Senkowska-Gluck przedstawia napoleońską Francję. Autorem trzeciego rozdziału zatytułowanego "Struktury gospodarcze w Europie w epoce napoleońskiej" jest Kazimierz Piesowicz i w moim odczuciu ta partia książki zasługuje na najwyższą ocenę. Przedstawia bowiem niezwykle istotne problemy ekonomiczne, zwykle marginalizowane przez zagadnienia polityczno-militarne. Piesowicz zwraca uwagę na rolę przemian gospodarczych epoki napoleońskiej (np. na skierowanie brytyjskiego eksportu poza Europę w dobie blokady kontynentalnej), które znacząco wpłynęły na późniejsze losy naszego kontynentu.

W kolejnych rozdziałach Stanisław Grodziski, Maria Wawrykowa, Mieczysław Żywczyński i Ludwik Bazylow opisują relację między napoleońską Francją a kolejnymi państwami czy narodami: Austrią, Niemcami, Rosją, Wielką Brytanią i Słowiańszczyzną Południową. Autorzy ci ukazują, jaki był wpływ kontaktów z napoleońską Francją na jej sąsiadów. Jerzy Skowronek w obszernym tekście opisuje bardzo dyskusyjne zagadnienie Napoleona a sprawa polska. Tadeusz Łepkowski w swym szkicu "Napoleon a daleki świat" wychodzi - by tak rzec - poza Europę i ukazuje jej rolę w polityce Napoleona, a także rolę Napoleona w późniejszych dziejach innych kontynentów. Ostatni tekst autorstwa Moniki Senkowskiej-Gluck i Leopolda Glucka poświęcony jest idei bonapartyzmu i jej trwaniu w XIX stuleciu.

Jak widać z powyższego przeglądu treści, Autorzy "Europy i świata w epoce napoleońskiej" podjęli w tej pracy zbiorowej bardzo różnorodne tematy, które rzucają ciekawe światło na omawianą epokę. Nie koncentrują się przy tym na zagadnieniach wojskowości, która ujęta jest w ich szkicach tylko marginalnie. Głównym tematem są właściwie różnego rodzaju przemiany, których sprawcą (a czasem tylko sui generis katalizatorem) były rządy Napoleona. Jakkolwiek cesarz jest postacią dominującą nad całą tą epoką, w książce pod redakcją Moniki Senkowskiej-Gluck poświęcony jest mu de facto jeden artykuł, podczas gdy pozostałe dotyczą innych spraw. I to dobrze, bo niniejsza praca zbiorowa nie ma przecież być biografią. Myślę, że największym atutem tej książki jest zwrócenie uwagi nie tyle na wydarzenia, co na procesy, które miały później ukształtować następne dziesięciolecia XIX wieku.

Tomasz Babnis

Niniejszy tom Konfrontacji Historycznych poświęcony jest problematyce epoki napoleońskiej. Pierwszy z artykułów to napisany przez Andrzeja Zahorskiego szkic biograficzny samego Napoleona (z tego szkicu wyrosła późniejsza biografia z Serii Marmurkowej PIW-u). W drugim Monika Senkowska-Gluck przedstawia napoleońską Francję. Autorem trzeciego rozdziału zatytułowanego...