„To był jeden z tych poranków, podczas których wspomnienia dopadały mnie tak gwałtownie, że miałam ochotę zacząć życie od kieliszka wina, by jakkolwiek je ujarzmić. Wiedziałam jednak, że tego dnia muszę zachować jasny umysł, choćby miało potwornie boleć. Bo prawda, moja prawda, bywała bolesna”.

Nareszcie, chciałoby się powiedzieć. Nareszcie mogłem przeczytać najnowszą powieść Sylwii Trojanowskiej pod tytułem „Żona nazisty”. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Marginesy i jest kontynuacją „Łabędzia”, który był pierwszą częścią dylogii. Bardzo czekałem na drugi tom. Autorka całkowicie przekonała mnie do siebie „Łabędziem”. Byłem niezmiernie ciekawy, jak dalej potoczą się losy Anny i Gustawa. W jaki sposób ułożą się ich losy w trudnej, wojennej rzeczywistości? „Łabędź” sprawił, że miałem rozbudzone nadzieje. Całe szczęście „Żona nazisty” zupełnie je zaspokaja.

Zacznę jednak – paradoksalnie – od elementu, który najmniej przypadł mi do gustu, a którym jest… tytuł. Cóż począć, oto jakaś moda i mamy – a jakże – nazistę w tytule. Jeszcze przed przystąpieniem do lektury uważałem, że ten tytuł niepotrzebnie spłyci wymowę całej historii. Raczej wyobrażałem sobie jakiś jeden wyraz, tak jak poprzednio. Oczywiście nie wpływa to w żaden sposób na samą powieść. Powieść, od której nie mogłem się oderwać. Sylwia Trojanowska po raz kolejny porwała mnie od pierwszej strony. Po przeczytaniu ostatniej zaś poczułem się… całkowicie znokautowany. Pani Sylwio – mistrzostwo, a końcówka to prawdziwy szach mat dla czytelnika.

Akcja „Żony nazisty” rozpoczyna się w roku 1939. Polska znajduje się pod niemiecką okupacją. W zbiorowej egzekucji Anna straciła całą rodzinę. Obecnie – pod fałszywym nazwiskiem – przyjeżdża do Szczecina, jako żona Gustawa Guderiana. Mężczyzna zrobił wszystko, aby ją ocalić. Tak oto Anna Łabędź staje się Anną Guderian. Czy jednak w realiach wojny Polka może być żoną Niemca? Czy taka miłość jest w ogóle możliwa? Jak długo można grać czyjąś rolę? Co stanie się w momencie, gdy skrzętnie skrywane sekrety ujrzą światło dzienne?

Po raz kolejny zwracam uwagę na fakt, iż autorka doskonale oddała atmosferę tamtych czasów. Szczecin jawi się jako piękne miasto, które zdaje się nie myśleć o wojnie. Cóż to właściwie jest wojna? Wojna jest gdzieś tam, daleko. Tymczasem tutaj toczy się prawdziwe towarzyskie życie. Niemcy z wyższych sfer urządzają przyjęcia, rauty i potańcówki. Przy muzyce, alkoholu i narkotykach oddają się nieskrępowanej zabawie i smakują życie pełnymi garściami. Wydawać by się mogło, że jedyną widoczną oznaką wojny jest polska darmowa siła robocza. Owi biedni mężczyźni i kobiety, pracujący w fabrykach, służący w domach i innych niemieckich przybytkach. Rasa panów ma na nich specjalne określenia: bydło, podludzie. Nikt sobie nie zaprząta głowy tym, w jakich warunkach żyją. Cóż kogo obchodzi, że cierpią głód, że są bici i poniżani, że – de facto – odmawia im się prawa do człowieczeństwa.

Jedno miasto, dwa światy. Niemcy się bawią, Polacy giną. Giną, lecz ginąc, nie przestają marzyć o wolnej Polsce. Marzy także Anna. Usilnie stara się zachować polską duszę, duszę Łabędziówny. Zupełnie nieoczekiwanie pewnego dnia na swojej drodze spotyka… umarłych. Czy to możliwe, aby zmarli wstali z grobu? Czy to możliwe, że w tych nieludzkich czasach Bóg wysłuchał modlitw młodej dziewczyny?

Anna i Gustaw naprawdę się kochają. Kochają się i uszczęśliwiają nawzajem – wbrew wszystkim okolicznościom. Jednak ktoś zastawił na nich sidła. Ktoś postanowił ich zdemaskować. Komu może zależeć na tym, aby odkryć prawdziwą tożsamość Anny? Jakie sekrety skrywa jej mąż? Czy Gustaw naprawdę pracuje w urzędzie?

„Żona nazisty” to bez wątpienia godna kontynuacja „Łabędzia”. Być może się powtarzam, ale język i styl Sylwii Trojanowskiej bardzo mi się podobają. Autorka po raz kolejny kreśli przekonującą historię. Historię, w której przenikają się wojna i miłość, zemsta i nienawiść, śmierć i nadzieja. Jednym słowem polecam wszystkim dylogię Sylwii Trojanowskiej. Jestem pewien, że się nie zawiedziecie. Mnie autorka kupiła bez dwóch zdań. Oceniając oba tomy, bezapelacyjnie dziesięć gwiazdek.

Wojciech Sobański