„Wspólna praca układała im się harmonijnie; znają już nawzajem swój rytm, wiedzą, ile każdy z nich potrzebuje miejsca. Deszcz zelżał. Z nieba dobiega krzyk gęsi rozgrzewających się przed długą wyprawą; w dole, na trawie pod oknem, skacze drobne ptactwo, polując na robaki. Malują już od dwudziestu minut, gdy Trey ni stąd, ni zowąd wypala:”
- Mój brat zaginął”.

Są takie powieści, po których lekturze nie bardzo wiadomo, co o nich sądzić. Osobiście rzadko towarzyszy mi takie uczucie, jednak w tym przypadku tak właśnie jest. Z reguły bowiem już w trakcie lektury wiem, czy książka mi się podoba, czy nie. Umiem odpowiedzieć na pytanie, czy styl autora przypadł mi do gustu, czy też niespecjalnie. Jednak najnowsza powieść Tany French pod tytułem „Z dala od świateł” wymyka się schematom i łatwym ocenom. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Albatros. Jest to moje pierwsze czytelnicze spotkanie z tą autorką, określaną mianem „pierwszej damy irlandzkiego kryminału”.

O czym więc jest ta książka i dlaczego uważam, że wymyka się prostym schematom? „Z dala od świateł” to połączenie kryminału z thrillerem psychologicznym. Akcja powieści rozgrywa się na głębokiej irlandzkiej prowincji. To właśnie tam przeprowadza się Cal Hooper, były detektyw policji z Chicago. Mężczyzna za posiadane oszczędności kupuje dom i zamieszkuje na wsi. Jest pewien, że znajdzie tutaj ciszę i spokój. Cieszy się na myśl o obcowaniu z przyrodą i naturą. Wreszcie pełną piersią może oddychać świeżym powietrzem, patrzeć hen po horyzont – widoku nie zasłaniają w końcu wieżowce. Mężczyzna przystępuje do remontu domu. Idzie mu to powoli z wielu powodów. Po pierwsze wcale się nie śpieszy. Po drugie dom jest dość zaniedbany i wymaga naprawdę wiele pracy. Niemniej jednak Cal się nie zraża. Nawiązuje nawet pewien kontakt z najbliższym sąsiadem. Jest przekonany, że wreszcie odpocznie.

Jednak po pewnym czasie zauważa, że jest śledzony – oka detektywa nie można oszukać. Podejmuje małe śledztwo, aby rozwiązać tę zagadkę. W końcu okazuje się, że obserwuje go jeden z miejscowych nastolatków. Niespodziewanie Trey wyznaje, że zaginął jego brat. Prosi też Cala o pomoc w jego odnalezieniu. Właściwie nie tyle prosi, co żąda, aby były detektyw mu pomógł. W tym momencie powieść wkracza niejako w drugą fazę. Do tej pory jedynie przeczuwaliśmy, że były policjant na irlandzkiej wsi nie znajdzie spokoju. Czytelnik podświadomie czuje, że Cal znalazł się tam w konkretnym celu, który w końcu zostaje wyjawiony.

Wkrótce obok mężczyzny zaczynają dziać się cokolwiek niepokojące rzeczy. Grupa mieszkańców daje mu do zrozumienia, że lepiej dla niego będzie, jeśli zostawi tę sprawę. Wydaje się, jakby nikomu nie zależało na odnalezieniu chłopaka. Cal jednak jest nieustępliwy i ani myśli rezygnować z pomocy, którą już obiecał. Jaką prawdę odkryje były detektyw? Czy uda mu się odnaleźć zaginionego nastolatka? Czy irlandzka wieś jest naprawdę tak cicha i spokojna, jak się wydaje? Jakie tajemnice skrywają jej mieszkańcy i czemu panicznie boją się ich ujawnienia?

Akcja powieści biegnie nad wyraz spokojnie – momentami odnosimy wrażenie, że jest leniwie i sennie jak w całej wiosce. Autorka niespiesznie odkrywa kolejne elementy układanki. Podrzuca pewne tropy, jednak sporo miejsca pozostawia domysłom czytelnika. Finał całej historii okazuje się dość nieoczekiwany – przyznam, że zupełnie się tego nie spodziewałem.

Reasumując, to nie jest książka pełna fajerwerków czy nagłych zwrotów akcji. Autorka skupiła się na opisie małej, zamkniętej społeczności, zazdrośnie strzegącej swych tajemnic przed obcymi. Cal musi poznawać jedną z nich cierpliwie, słowo po słowie, zdanie po zdaniu. Jednak efekt przejdzie jego (i moje) najśmielsze oczekiwania. Polecam tę intrygującą lekturę.

Wojciech Sobański