„- To podobno nie ulega wątpliwości, tylko dlaczego była nieszczęśliwa? To pytanie sobie zadaję. I nikt mi nie chce na nie odpowiedzieć.
- Nie chce?
- Nie chce albo nie może. I dlatego muszę odpowiedzieć na nie sam”.

Kiedy nie czytam książek historycznych czy biografii, to sięgam głównie po kryminały. Polski rynek wydawniczy jest nimi wręcz przesycony. Czytelnik już dawno musiał pożegnać się z marzeniem, że będzie na bieżąco z nowościami. Jest to po prostu fizycznie niemożliwe. Uświadomiłem to sobie, sięgając po najnowszą powieść Marka Stelara pod tytułem „Skrucha”. Jest to już trzynasta powieść tego autora i jednocześnie pierwsza, po którą sięgnąłem.

Jak zatem wypadło moje pierwsze zetknięcie z twórczością Stelara? Czy jego kryminał wyróżnia się czymś na tle pozostałych? Jednym słowem, czy warto sięgnąć po „Skruchę”? Odpowiedzi na te pytania nie są dla mnie takie proste. Uczciwie trzeba powiedzieć, że autor sięga po wiele sprawdzonych schematów. Oto aspirant Dominik Przeworski trafia ze Szczecina do małej miejscowości Nowe Warpno.

Podejmuje tu pracę jako dzielnicowy – oczywistym jest więc, że zmiana miejsca pracy to degradacja. Związana jest ona z życiem osobistym policjanta, które – poukładane i zaplanowane – w jednej chwili rozsypało się jak domek z kart.
Dominik jest sceptycznie nastawiony do nowej pracy i do nowego miejsca. Ma poczucie, że znalazł się w małej miejscowości, gdzie wszyscy doskonale się znają, a jej jedynym atutem zdają się piękne krajobrazy. Nowe Warpno to kolejny bohater powieści. Miejsce ze swoimi tajemnicami i tragediami, które odcisnęły piętno na życiu mieszkańców. Czy Przeworski jako dzielnicowy zdoła zaskarbić sobie, chociaż elementarną sympatię ludzi?

Fabuła przyśpiesza, gdy w ogrodzie jednego domów zostają odkryte ludzkie szczątki. Dominik Przeworski mocno angażuje się w sprawę i chce poznać prawdę za wszelką cenę. Czyje zwłoki zostały pogrzebane w ogródku? Dlaczego znajdują się na posesji prywatnego domu? Czy prawda zawsze jest najważniejsza? Czy należy zrobić wszystko, aby ujrzała światło dzienne?

Tymczasem w życiu Dominika następuje kolejny zwrot. Niespodziewanie dla niego samego jedna kobieta w miasteczku zwraca jego szczególną uwagę. Czy ta relacja nie przeszkodzi mu w pracy? Czy to możliwe, że odnalezione szkielety mogą mieć coś wspólnego z tragedią sprzed lat, kiedy to na zalewie utonęło pięciu wychowanków Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego? Marek Stelar napisał kryminał o najmroczniejszej stronie ludzkiej natury. Tak to odczytałem. Umiejętnie wplótł prawdziwe wydarzenia w literacką fikcję. Osobnym pytaniem pozostaje, czy taka historia mogłaby zdarzyć się naprawdę? Jednym słowem – czy autor nie przesadził? Czy nagromadzenie zła i makabry przypadnie do gustu wszystkim czytelnikom?

Jeśli chodzi o styl i język autora, to czasem chciałoby się, aby był nieco bardziej wyszukany. Niektóre zdania naprawdę źle brzmią i źle wyglądają. Być może zasadnym jest apel o lepszą korektę. Jednak w kryminale najważniejsze jest śledztwo. Właśnie, z tym elementem mam pewien problem. Otóż okazuje się, że w pewnym momencie obecność Dominika jest tak naprawdę zbędna. Tajemnice, skwapliwie skrywane przez kilkadziesiąt lat, wychodzą na jaw – zdawałoby się – mimowolnie. W pewnym momencie miałem poczucie, że ta konstrukcja jest nieco zbyt naiwna. Jednak ogólna ocena „Skruchy” jest pozytywna. To zgrabnie napisany kryminał, z historią mrożącą krew w żyłach. Polecam.

Wojciech Sobański