O przekładzie traktują zazwyczaj ciężkostrawne artykuły naukowe, skierowane przede wszystkim do dość wąskiego grona specjalistów. Tymczasem eseje Małgorzaty Łukasiewicz, zebrane w książce „Pięć razy o przekładzie”, powinny trafić w gusta znacznie szerszego grona odbiorców. Autorka nie skupia się na zestawianiu kolejnych teorii tłumaczeniowych, ale zaprasza czytelnika do rozważań o samej naturze przekładu literackiego: jaki jest jego cel i sedno, w jaki sposób wpływa na literaturę, jakie wartości niesie. W ten sposób „Pięć razy o przekładzie” doskonale wpisuje się w nurt książek o książkach czy książek o czytaniu, tak cenionych przez zapamiętałych bibliofilów. Jeśli ktoś nie interesuje się przekładem, to po lekturze tej książki prawdopodobnie zacznie się nim interesować.

Oprócz jasno wyłożonych zagadnień związanych z przekładoznawstwem autorka dużo miejsca poświęca przemyśleniom samych tłumaczy, przedstawiając różne punkty widzenia, od Kochanowskiego, Iwaszkiewicza czy Krasickiego po współczesnych praktyków przekładu. Ukazuje przekład postrzegany jako budowanie mostów i jako walka, jako ryzyko utraty pewnych wartości i szansa ocalenia innych, jako ratująca literaturę transfuzja i żerujący na niej wampiryzm. Pełno tu literacko-tłumaczeniowych ciekawostek, jak przekłady książek o Harrym Potterze na łacinę i grekę czy dzieła Ajschylosa opublikowane po śląsku. Opowiada również o tłumaczu jako czytelniku i o zagadnieniu obcości nie tylko w tłumaczeniu, ale przede wszystkim w literaturze. Te rozważania – podobnie jak sam przekład – dają szansę nowego spojrzenia na literaturę i na świat.

Na książkę składa się cykl wykładów mistrzowskich, wygłoszonych przez Małgorzatę Łukasiewicz w czasie spotkań zorganizowanych przez Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Sama autorka jest również uznaną tłumaczką ponad 70 książek z języka niemieckiego, krytykiem literatury, eseistką i laureatką licznych nagród.

Agnieszka Kruk