Golem XIV
- Kategoria:
- fantasy, science fiction
- Seria:
- Lem
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Literackie
- Data wydania:
- 2021-04-21
- Data 1. wyd. pol.:
- 1981-01-01
- Liczba stron:
- 208
- Czas czytania
- 3 godz. 28 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788308073957
- Tagi:
- literatura polska Lem Golem superkomputer
Prześcignąć ewolucję i wykonać skok w to, co nadludzkie
Powieść? Esej? Filozoficzny dialog?
Najbardziej nieodgadniona książka Stanisława Lema.
W Golemie XIV Stanisław Lem zabiera czytelników w jedną ze swoich najbardziej niezwykłych i odważnych literackich przygód. Obdarzony świadomością superkomputer, nieskończenie przewyższający inteligencją człowieka, wygłasza przed naukowcami wykłady.
Losy Golema obserwujemy od powstania aż do zagadkowego odejścia ze świata ludzi. Sztuczna inteligencja stworzona przez ludzką żądzę panowania nad wszystkim, co istnieje, zaskakuje jednak swoich konstruktorów. Komputer, a tym samym Lem, z rozmachem godnym biblijnych proroków, przeprowadza miażdżącą krytykę człowieczeństwa, stworzonej przez homo sapiens kultury i złudzeń na temat mechanizmów ewolucji. Golem przedstawia oszałamiającą wizję rozwoju sztucznej, mechanicznej inteligencji, która ostatecznie może przekroczyć granice kosmosu i dostępnego ludziom rozumowania.
Lem dokonuje w swym dzieje czegoś niespotykanego – w fascynujący literacko sposób próbuje oddać myśli superkomputera. Stwarza na oczach czytelników dialog ludzkości i ludzkiego rozumu z „nieludzkością” i Rozumem, który znajduje się już poza naszymi możliwościami poznania. Jest to w końcu także zapis dialogu Lema z samym sobą. I to może jest w Golemie XIV najbardziej inspirujące.
Czy w świecie coraz bardziej rządzonym przez algorytmy wizja Lema okaże się prorocza?
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Kiedy stworzenie stwórcę przerasta
Hebrajskie słowo „golem” podnosi się do istoty ukształtowanej z gliny na kształt i podobieństwo człowieka. Nie posiada jednak ów stwór duszy, nie włada również ludzkim językiem. Czymże jest jednak Golem XIV Stanisława Lema? Otóż moi mili, to superkomputer, rozprawiający sobie dzielnie i przewrotnie o powstaniu i ewolucji człowieka. Po raz kolejny pod płaszczykiem fantastyki popularnonaukowej przemyca więc pisarz swe filozoficzne rozważania, snując refleksję nie tylko nad sztuczną inteligencją, lecz i nad inteligencją Homo sapiens.
Początkowo miał „Golem XIV” wejść w skład „Wielkości urojonej”, zawierającej wstępy do fikcyjnych książek. W pewnym momencie pomysł rozrósł się jednak tak bardzo, iż przerodził się w samodzielne dzieło. I tak czytelnik otrzymuje pozycję trudną do sklasyfikowania, niełatwo bowiem jednoznacznie orzec, czy mamy do czynienia z esejem, powieścią, czy może filozoficznym dialogiem.
W zakres książki wchodzi przedmowa fikcyjnego naukowca Invinga T. Creeva, datowana na rok 2027, „Wykład inauguracyjny Golema: O człowieku trojako”, „Wykład XLIII: O sobie” oraz posłowie Richarda Poppa (2047). Wydanie wzbogacone zostało również artykułem Jerzego Jarzębskiego „Z przyszłych dziejów rozumu”.
Najważniejszą częścią książki pozostają oczywiście rozmyślania superinteligentnej maszyny, kierowane do stojącego na niższym stopniu ewolucji człowieka. Golem snuje swoje rozważania, używając języka niezwykle rozbudowanego, kwiecistego. Chociaż refleksje nad znaczeniem Rozumu przepełnia, podobnie jak w innych dziełach Lema, humor i groteska, to nie jest niewielka publikacja łatwa i prosta w odbiorze. Autor kpi sobie z naszego pojmowania ewolucji, stwierdzając, że zapędziła ona ludzkość w ślepy zaułek, czym przypomina mi nieco kpiarstwo Kurta Vonneguta.
Jerzy Jarzębski zauważa, że potrzebował Lem „nieludzkiej” perspektywy, by dotrzeć do sedna spraw głęboko ludzkich. Dopiero gdy spojrzymy na siebie z zewnątrz, zyskamy pełniejszy ogląd zjawisk: „Bo przecież – pisze Jarzębski – tylko wydarłszy się – choćby w marzeniu – z obrębu naszego wszechświata, naszej kultury, naszej matematyki, rozumu, gatunkowej speicei – możemy próbować odpowiedzieć na pytania, które »od środka« pozostaną oczywiście nierozstrzygalne”.
Pozostaje więc „Golem XIV” dziełem trudnym, wymagającym, ale ważnym i ciągle aktualnym. Nie jest to oczywiście pozycja, od której polecam przygodę z prozą Lema, lecz zaznajomieni ze stylem pisarza czytelnicy mogą bez obaw po książkę sięgnąć.
Ewa Szymczak
Wyróżniona opinia
Spotkanie z obcym - krótko. Trudno zakwalifikować tą książkę - bo nie jest lekka, wręcz przeciwnie. I nie jest do końca sci-fi. Nawet powiedziałbym, że Sci-fi to jedynie otoczka, w której autor podaje nam prawdziwego obcego, trudnego w odbiorze, ale z którym na pewno warto się spotkać.
Oceny
Książka na półkach
- 1 062
- 860
- 300
- 36
- 31
- 22
- 15
- 10
- 9
- 9
Opinia
Stanisław Lem wcielający się w rolę superkomputera AI, próbującego przekazać ludziom swoje przemyślenia na temat ewolucji, rozumu, ludzkości i sztucznej inteligencji. Pomysł sam w sobie jest świetny, niestety lektura jest dość męcząca - wykłady są interesujące, ale też zawiłe i mętne, a z dzisiejszej perspektywy nie są też jakoś wyjątkowo odkrywcze. Książka powstała jednak w latach 70. - a to zmienia perspektywę jej odbioru i pokazuje, jak niezwykłym umysłem był Stanisław Lem.
Po wyśrodkowaniu plusów i minusów - w sumie daję ocenę 6. Jednak wolę, gdy Lem włącza swoje rozmyślania jako przystawki w powieściach science-fiction, niż gdy serwuje je jako danie główne.
Stanisław Lem wcielający się w rolę superkomputera AI, próbującego przekazać ludziom swoje przemyślenia na temat ewolucji, rozumu, ludzkości i sztucznej inteligencji. Pomysł sam w sobie jest świetny, niestety lektura jest dość męcząca - wykłady są interesujące, ale też zawiłe i mętne, a z dzisiejszej perspektywy nie są też jakoś wyjątkowo odkrywcze. Książka powstała jednak...
więcej Pokaż mimo to