Golem XIV
- Kategoria:
- fantasy, science fiction
- Seria:
- Lem
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Literackie
- Data wydania:
- 2021-04-21
- Data 1. wyd. pol.:
- 1981-01-01
- Liczba stron:
- 208
- Czas czytania
- 3 godz. 28 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788308073957
- Tagi:
- literatura polska Lem Golem superkomputer
Prześcignąć ewolucję i wykonać skok w to, co nadludzkie
Powieść? Esej? Filozoficzny dialog?
Najbardziej nieodgadniona książka Stanisława Lema.
W Golemie XIV Stanisław Lem zabiera czytelników w jedną ze swoich najbardziej niezwykłych i odważnych literackich przygód. Obdarzony świadomością superkomputer, nieskończenie przewyższający inteligencją człowieka, wygłasza przed naukowcami wykłady.
Losy Golema obserwujemy od powstania aż do zagadkowego odejścia ze świata ludzi. Sztuczna inteligencja stworzona przez ludzką żądzę panowania nad wszystkim, co istnieje, zaskakuje jednak swoich konstruktorów. Komputer, a tym samym Lem, z rozmachem godnym biblijnych proroków, przeprowadza miażdżącą krytykę człowieczeństwa, stworzonej przez homo sapiens kultury i złudzeń na temat mechanizmów ewolucji. Golem przedstawia oszałamiającą wizję rozwoju sztucznej, mechanicznej inteligencji, która ostatecznie może przekroczyć granice kosmosu i dostępnego ludziom rozumowania.
Lem dokonuje w swym dzieje czegoś niespotykanego – w fascynujący literacko sposób próbuje oddać myśli superkomputera. Stwarza na oczach czytelników dialog ludzkości i ludzkiego rozumu z „nieludzkością” i Rozumem, który znajduje się już poza naszymi możliwościami poznania. Jest to w końcu także zapis dialogu Lema z samym sobą. I to może jest w Golemie XIV najbardziej inspirujące.
Czy w świecie coraz bardziej rządzonym przez algorytmy wizja Lema okaże się prorocza?
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Kiedy stworzenie stwórcę przerasta
Hebrajskie słowo „golem” podnosi się do istoty ukształtowanej z gliny na kształt i podobieństwo człowieka. Nie posiada jednak ów stwór duszy, nie włada również ludzkim językiem. Czymże jest jednak Golem XIV Stanisława Lema? Otóż moi mili, to superkomputer, rozprawiający sobie dzielnie i przewrotnie o powstaniu i ewolucji człowieka. Po raz kolejny pod płaszczykiem fantastyki popularnonaukowej przemyca więc pisarz swe filozoficzne rozważania, snując refleksję nie tylko nad sztuczną inteligencją, lecz i nad inteligencją Homo sapiens.
Początkowo miał „Golem XIV” wejść w skład „Wielkości urojonej”, zawierającej wstępy do fikcyjnych książek. W pewnym momencie pomysł rozrósł się jednak tak bardzo, iż przerodził się w samodzielne dzieło. I tak czytelnik otrzymuje pozycję trudną do sklasyfikowania, niełatwo bowiem jednoznacznie orzec, czy mamy do czynienia z esejem, powieścią, czy może filozoficznym dialogiem.
W zakres książki wchodzi przedmowa fikcyjnego naukowca Invinga T. Creeva, datowana na rok 2027, „Wykład inauguracyjny Golema: O człowieku trojako”, „Wykład XLIII: O sobie” oraz posłowie Richarda Poppa (2047). Wydanie wzbogacone zostało również artykułem Jerzego Jarzębskiego „Z przyszłych dziejów rozumu”.
Najważniejszą częścią książki pozostają oczywiście rozmyślania superinteligentnej maszyny, kierowane do stojącego na niższym stopniu ewolucji człowieka. Golem snuje swoje rozważania, używając języka niezwykle rozbudowanego, kwiecistego. Chociaż refleksje nad znaczeniem Rozumu przepełnia, podobnie jak w innych dziełach Lema, humor i groteska, to nie jest niewielka publikacja łatwa i prosta w odbiorze. Autor kpi sobie z naszego pojmowania ewolucji, stwierdzając, że zapędziła ona ludzkość w ślepy zaułek, czym przypomina mi nieco kpiarstwo Kurta Vonneguta.
Jerzy Jarzębski zauważa, że potrzebował Lem „nieludzkiej” perspektywy, by dotrzeć do sedna spraw głęboko ludzkich. Dopiero gdy spojrzymy na siebie z zewnątrz, zyskamy pełniejszy ogląd zjawisk: „Bo przecież – pisze Jarzębski – tylko wydarłszy się – choćby w marzeniu – z obrębu naszego wszechświata, naszej kultury, naszej matematyki, rozumu, gatunkowej speicei – możemy próbować odpowiedzieć na pytania, które »od środka« pozostaną oczywiście nierozstrzygalne”.
Pozostaje więc „Golem XIV” dziełem trudnym, wymagającym, ale ważnym i ciągle aktualnym. Nie jest to oczywiście pozycja, od której polecam przygodę z prozą Lema, lecz zaznajomieni ze stylem pisarza czytelnicy mogą bez obaw po książkę sięgnąć.
Ewa Szymczak
Wyróżniona opinia
Spotkanie z obcym - krótko. Trudno zakwalifikować tą książkę - bo nie jest lekka, wręcz przeciwnie. I nie jest do końca sci-fi. Nawet powiedziałbym, że Sci-fi to jedynie otoczka, w której autor podaje nam prawdziwego obcego, trudnego w odbiorze, ale z którym na pewno warto się spotkać.
Oceny
Książka na półkach
- 1 060
- 854
- 300
- 36
- 31
- 22
- 15
- 10
- 9
- 9
OPINIE i DYSKUSJE
Mnóstwo osób pisze, jak trudna i wymagająca jest to lektura i szczerze mówiąc liczyłem na to, że będę w stanie napisać o niej coś więcej i bardziej ambitnie, ale poległem. Tzn. książkę skończyłem, jednakże same wykłady Golema to była istna orka na ugorze (część wstępna i końcowa są znacznie lepiej przyswajalne). Tak, to ciekawe wizja SI z czasów, gdy takowej jeszcze nie było, rozważania nad Ewolucją, Rozumem, naszym miejsce w kosmosie, piętnowanym przez Lema - nie po raz pierwszy z resztą - antropocentryzmem itd., ale w ujęciu całościowym nie była to dla mnie tak ciekawa filozofia, bym potrafił się odpowiednio skupić, a bez tego przez "Golema" przebrnąć trudno - w dużej mierze z powodu języka, który jest chyba jakąś formą psikusa ze strony autora... żeby superinteligentna maszyna przeplatała twarde terminy techniczne z dość frywolnym językiem literackim? Mało intuicyjne dla mnie. Na szczęście co jakiś czas można wyłapać co ciekawszą myśl, przez co nie uważam dłuższego okresu z tą książką za bezsensowny, lecz na pewno jest to najtrudniejsza pozycja pisarza, z jaką miałem do czynienia i nie polecam jej jako "książkę inicjującą". Trudno się po niej w Lemie zakochać, a autor jest to przecież wielki.
Mnóstwo osób pisze, jak trudna i wymagająca jest to lektura i szczerze mówiąc liczyłem na to, że będę w stanie napisać o niej coś więcej i bardziej ambitnie, ale poległem. Tzn. książkę skończyłem, jednakże same wykłady Golema to była istna orka na ugorze (część wstępna i końcowa są znacznie lepiej przyswajalne). Tak, to ciekawe wizja SI z czasów, gdy takowej jeszcze nie...
więcej Pokaż mimo toStanisław Lem wcielający się w rolę superkomputera AI, próbującego przekazać ludziom swoje przemyślenia na temat ewolucji, rozumu, ludzkości i sztucznej inteligencji. Pomysł sam w sobie jest świetny, niestety lektura jest dość męcząca - wykłady są interesujące, ale też zawiłe i mętne, a z dzisiejszej perspektywy nie są też jakoś wyjątkowo odkrywcze. Książka powstała jednak w latach 70. - a to zmienia perspektywę jej odbioru i pokazuje, jak niezwykłym umysłem był Stanisław Lem.
Po wyśrodkowaniu plusów i minusów - w sumie daję ocenę 6. Jednak wolę, gdy Lem włącza swoje rozmyślania jako przystawki w powieściach science-fiction, niż gdy serwuje je jako danie główne.
Stanisław Lem wcielający się w rolę superkomputera AI, próbującego przekazać ludziom swoje przemyślenia na temat ewolucji, rozumu, ludzkości i sztucznej inteligencji. Pomysł sam w sobie jest świetny, niestety lektura jest dość męcząca - wykłady są interesujące, ale też zawiłe i mętne, a z dzisiejszej perspektywy nie są też jakoś wyjątkowo odkrywcze. Książka powstała jednak...
więcej Pokaż mimo toZdecydowanie wolę Lema-fantastę niż Lema-filozofa, dlatego męczyłem się okrutnie czytając tę xiążkę. Jedyny walor tej lektury to świadomość, że Lem przelewając na papier myśli najpotężniejszego komputera na świecie, sztucznej inteligencji o lata świetlne wyprzedzającej ludzkość, tak naprawdę przelewał swoje myśli, a więc siebie samego stawiał jako najpotężniejszy umysł świata. W sumie zabawne.
Zdecydowanie wolę Lema-fantastę niż Lema-filozofa, dlatego męczyłem się okrutnie czytając tę xiążkę. Jedyny walor tej lektury to świadomość, że Lem przelewając na papier myśli najpotężniejszego komputera na świecie, sztucznej inteligencji o lata świetlne wyprzedzającej ludzkość, tak naprawdę przelewał swoje myśli, a więc siebie samego stawiał jako najpotężniejszy umysł...
więcej Pokaż mimo toWspaniała, ponadczasowa. Stanisław Lem był prawdziwym wizjonerem swoich czasów, wraz z rozwojem SI/AI być może będziemy postawieni przed podobnym dylematem, które wygłasza Golem w jednym ze swoich wykładów. Ogólnie prowadzone przez Golema wykłady to prawdziwy majstersztyk i kunszt językowy, gorąco polecam!
Wspaniała, ponadczasowa. Stanisław Lem był prawdziwym wizjonerem swoich czasów, wraz z rozwojem SI/AI być może będziemy postawieni przed podobnym dylematem, które wygłasza Golem w jednym ze swoich wykładów. Ogólnie prowadzone przez Golema wykłady to prawdziwy majstersztyk i kunszt językowy, gorąco polecam!
Pokaż mimo toLem to prawdziwy wizjoner. Wyprzedził swoją epokę.
Lem to prawdziwy wizjoner. Wyprzedził swoją epokę.
Pokaż mimo toCiekawe spojrzenie na funkcję człowieka w przyrodzie jak i na tworzenie inteligencji i jej celu. Książka nie została skończona w pełni ale i tak warto przeczytać: porusza trudne zagadnienia na które trudniej o odpowiedzi. Dla filozofów ;)
Ciekawe spojrzenie na funkcję człowieka w przyrodzie jak i na tworzenie inteligencji i jej celu. Książka nie została skończona w pełni ale i tak warto przeczytać: porusza trudne zagadnienia na które trudniej o odpowiedzi. Dla filozofów ;)
Pokaż mimo toFilozoficzna rozprawa ukryta pod płaszczem monologu sztucznej inteligencji. Dość ciężka lektura do tego wymagająca przynajmniej pobieżnej znajomości filozofii jako takiej.
Nie jest to literatura rozrywkowa, a jak ktoś szuka traktatu filozoficznego to można trafić lepiej.
Filozoficzna rozprawa ukryta pod płaszczem monologu sztucznej inteligencji. Dość ciężka lektura do tego wymagająca przynajmniej pobieżnej znajomości filozofii jako takiej.
Pokaż mimo toNie jest to literatura rozrywkowa, a jak ktoś szuka traktatu filozoficznego to można trafić lepiej.
Inteligentna przeprawa o filozoficznym podejściu. Ciekawe przestawienie AI jako mającej pomóc ludziom. Książka trudna przez swój trudny język. Zmusza do refleksji i ukazuje jaką znajomość tematu miał Lem.
Inteligentna przeprawa o filozoficznym podejściu. Ciekawe przestawienie AI jako mającej pomóc ludziom. Książka trudna przez swój trudny język. Zmusza do refleksji i ukazuje jaką znajomość tematu miał Lem.
Pokaż mimo toArcydzieło, jeśli myślisz czytelniku że na początku jest ciężko, zobaczysz co będzie potem...jedna wielka intelektualna przeprawa oraz bardzo subtelny poprowadzony z iście mistrzowską precyzją paszkwil na człowieka i ewolucję. Dla mnie najlepsza książka w której AI(chociaż to bardzo uwłacza Golemowi)jest przedstawione w sposób tak cudowny i piękny oraz tak odmienny od tego co nam serwują dzisiejsze głupie książki, media, oraz jeszcze głupsze filmy i gry że aż ciężko uwierzyć w to że Lem nie tylko przewidział zachowanie samoświadomej maszyny(to znów urąga Golemowi ponieważ bardziej to nowy gatunek stanu skupienia strumienia świadomości niż po prostu sztuczne AI)ale także pokazał w naprawdę naukowy sposób czym ona tak naprawdę mogła by być zainteresowana, i jestem w stanie w to uwierzyć bardziej niż w 99% tego bełkotu jakimi karmią nas pseudo informatycy influencerzy którzy pojęcia nie maja czym jest cybernetyka oraz futurologia.
Jeśli ktoś zna lepiej przedstawione AI, Proszę pisać, wątpię aby chociaż w 50% komuś się tak to udało jak Mistrzowi.
Moja rada taka, nie oglądaj ludzi na yt którzy nie mają pojęcia o czym mówią w kwestii AI czyli jakieś 99% wszystkiego na yt, zamiast tego sięgnij po Golema, prawdziwa wiedza i nauka jest zawarta w tej książce i jest w zasięgu ręki.
Arcydzieło, jeśli myślisz czytelniku że na początku jest ciężko, zobaczysz co będzie potem...jedna wielka intelektualna przeprawa oraz bardzo subtelny poprowadzony z iście mistrzowską precyzją paszkwil na człowieka i ewolucję. Dla mnie najlepsza książka w której AI(chociaż to bardzo uwłacza Golemowi)jest przedstawione w sposób tak cudowny i piękny oraz tak odmienny od tego...
więcej Pokaż mimo toFajne wprowadzenie, ciekawie jest czytać futurystyczną książkę której fragmenty zahaczają o lata w których się żyło albo się obecnie żyje. Trudno było mi się zorientować kiedy Lem napisał tę książkę ale to z tym autorem to trochę standard... Rozważania nt. ewolucji, sztucznej świadomości (nie inteligencji),na początku bardzo wciągają i z czasem ich natłok i zawiłości przytłaczają, co doprowadziło mnie niestety do swego rodzaju znudzenia tym, że tylko pobieżnie ogarniam treść, po prostu pod koniec już nie chwytałem tych niuansów zachwycających na początku. Ale może trzeba słuchać w spokoju ze świeżym umysłem.
Fajne wprowadzenie, ciekawie jest czytać futurystyczną książkę której fragmenty zahaczają o lata w których się żyło albo się obecnie żyje. Trudno było mi się zorientować kiedy Lem napisał tę książkę ale to z tym autorem to trochę standard... Rozważania nt. ewolucji, sztucznej świadomości (nie inteligencji),na początku bardzo wciągają i z czasem ich natłok i zawiłości...
więcej Pokaż mimo to