Wyobraź sobie, że zostałeś uwięziony we własnym ciele - w ciszy i ciemnościach. Masz przebite bębenki, zaklejone usta i oczy. W panice trudno ci nawet ustalić, w jakiej pozycji się znajdujesz. Kiedy się potkniesz, o upadku powiadomi cię dopiero ból zderzenia z podłogą. Twój oprawca ma nad tobą pełną kontrolę, napawa się twoim strachem. Wiesz, że nic cię nie uratuje. Jesteś bezradny. Tak właśnie czuje się każda ofiara seryjnego zabójcy, którego władze Oak Knoll, niedużego miasteczka w południowej Kalifornii, boją się nazwać seryjnym zabójcą. Tak jakby miało go to powstrzymać.

Dzieło Tami Hoag zrobiło na mnie duże wrażenie - i to już od pierwszych stron, na których autorka tłumaczy, skąd wziął się pomysł osadzenia akcji jej powieści w latach 80-tych. Dziś, w dobie seriali o super genialnych grupach dochodzeniowych posługujących się super nowoczesną technologią (od "CSI - kryminalne zagadki" z trzech miast po "Criminal minds") niektórym, zwłaszcza tym młodszym, czytelnikom trudno pojąć, że jeszcze niedawno zabójców szukało się "ręcznie". Diagnostyka DNA raczkowała, odciski palców analizowało ludzkie oko, a nie komputer, bazy danych były w wielkich magazynach, w postaci ton papieru, a telefony komórkowe były drogie i wielkie. W tej (zamierzchłej) rzeczywistości było łatwo nie tylko mordować, ale i umykać sprawiedliwości.

Skąd wziął się tajemniczy tytuł? Głębiej niż grób znajduje się labirynt biur i sal konferencyjnych, określany przez agentów FBI Narodową Piwnicą Analizy Brutalnych Zbrodni. Miejsce, w którym - jak sami żartują, ratując się czarnym humorem przed szaleństwem - "żyją i pracują dziesięć razy głębiej niż nieboszczycy w grobach". A nietrudno oszaleć, analizując motywy badanych tutaj morderstw. Nie bez powodu do najczęściej odwiedzanych miejsc w piwnicach Quantico należą toalety.

"- Jak wy się do tego możecie przyzwyczaić? - zapytał cicho Mendez.
- Dzieciaku! - odparł Vince. - Jak się do tego przyzwyczaisz, to oddaj odznakę i broń, bo nie będziesz już człowiekiem."

W Oak Knoll grupka dzieci przypadkiem trafia na zwłoki kobiety, zakopane po szyję w miejskim parku. Tchórzliwy nerdzik z bogatego domu, dziewczynka z idealnej rodziny, syn policjanta oraz jego wierny cień - na każdym z nich makabryczne znalezisko robi ogromne wrażenie. Z tym, że dla trojga z nich jest wstrząsem, zaś dla czwartego staje się punktem zapalnym, który pchnie jego młodą, a już zwichrowaną psychikę w kierunku, z którego nie ma odwrotu...

"On jest złamany i nie da się mu pomóc."

"Głębiej niż grób" to kryminał bardzo mroczny, pełen scen niezwykle brutalnych, opisów, które poruszą nawet tych, co widzieli czy czytali już niejedno. Jednocześnie obfituje w celne analizy ludzkich zachowań, pokazuje, jak łatwo dać się omamić dobremu wizerunkowi (któż nie zna sytuacji typu "To był taki dobry sąsiad, zawsze mówił dzień dobry..."). Pokazuje gorzką prawdę o rodzinach idealnych tylko na zewnątrz. Ujawnia patologie w tzw. przyzwoitych domach, nie oceniając która jest gorsza - kontrolowanie życia wrzaskiem w bogato urządzonych wnętrzach czy kontrolowanie życia fizyczną przemocą, doprawiane cichym podpijaniem jednej strony i otwartym piciem drugiej. A czy patologią nie jest zamiatanie problemów pod dywan i ciche łzy, kiedy niby nikt nie patrzy? Toksycznych relacji jest tu aż nadto, aż chciałoby się znaleźć choć jedną rodzinę, w której jest miłość i bezpieczeństwo. No i mamy też dzieci, widzące o wiele więcej, niż chcieliby przyznać dorośli.

Ktoś, kto czytał masę kryminałów bądź oglądał wiele takich filmów czy seriali, zobaczy w "Głębiej niż grób" szereg znajomych motywów typu policjant-beton, dziecko z problemami, które lekceważone mają tragiczne skutki, obsesję kontroli oraz jej owoce. Nie znaczy to jednak, że powieść Tami Hoag jest tendencyjna. Nic z tych rzeczy. Moim zdaniem to świetna książka - oczywiście, dla kogoś, kto lubi zanurzyć się w zły świat i trochę pobrudzić.

http://kotekksiazkowy.blogspot.com/2017/12/gebiej-niz-grob-tami-hoag.html

Wyobraź sobie, że zostałeś uwięziony we własnym ciele - w ciszy i ciemnościach. Masz przebite bębenki, zaklejone usta i oczy. W panice trudno ci nawet ustalić, w jakiej pozycji się znajdujesz. Kiedy się potkniesz, o upadku powiadomi cię dopiero ból zderzenia z podłogą. Twój oprawca ma nad tobą pełną kontrolę, napawa się twoim strachem. Wiesz, że nic cię nie uratuje. Jesteś...