„Któż byłby tak szalony, żeby przed śmiercią nie obejść przynajmniej własnego więzienia?”Nie wiedziałam zbyt wiele na temat transformacji i przemian religijno- społeczno- obyczajowych w Europie w XVI wieku.

Zwyczajnie, to nie jest mój konik. Jednak bardzo lubię powieści tej autorki, ich wielowymiarowość. Wartość historyczna nawet w wypadku tak dobrze oddanych realiów jest dla mnie dodatkiem do opowiedzenia robinsonady po świecie wykształconego człowieka „Renesansu”, poszukującego sensu swojego jestestwa. Yourcenar dywaguje nad żądzą pieniądza oraz rolą religii w życiu jednostki. Pomiędzy wierszami krytykuje instytucję kościoła. Odnosi się do filozofii, szaleństwa wojny, cielesności, etyki, humanizmu, „świętej inkwizycji”, polityki moralności i klasowości. Opowiada o indywiduum we wrogiej rzeczywistości na wszystko, co inne. Znalazłam sztukę, przysięgę Hipokratesa, ciągłe dążenie do polepszania wiedzy. Peroruje o kondycji człowieka w zderzeniu z postępem technologicznym. O tym, czy warto być nonkonformistą, dążyć do wolności. Wszystko poprzez drogę niezwykle inteligentnego, nieheteronormatywnego protagonisty, wyłamującego się konstruktom społecznym, za co przyjdzie mu słono zapłacić. Ten zabieg formalny odnosi się do doświadczenia samej Yourcenar. Brakuje mi w dzisiejszym świecie ludzi, którzy jak Zezon działają na zasadzie „na pohybel wszystkim”, wyrzekają się funkcjonowania w patriarchalnym schemacie kulturowym. Urzeka metatekstualność, metaforyzacja, symbolika i panorama bolesnych wydarzeń oraz kluczowych postaci zapisanych na kartach historii. Jednakże należy przyznać, że przez wieloaspektową fabułę i ogrom deliberacji egzystencjalnych „Kamień filozoficzny” jest trudny w odbiorze, żyłujący emocjonalnie. To przyczynek do dysputy o wędrówce w nieznane, która może przynieść zaskakujące informacje o jądrze własnego ja.Powieść uhonorowana Prix Femina. Na jej kanwie powstał film (reż. André Delvaux) o tym samym tytule.

„Któż byłby tak szalony, żeby przed śmiercią nie obejść przynajmniej własnego więzienia?”Nie wiedziałam zbyt wiele na temat transformacji i przemian religijno- społeczno- obyczajowych w Europie w XVI wieku.

Zwyczajnie, to nie jest mój konik. Jednak bardzo lubię powieści tej autorki, ich wielowymiarowość. Wartość historyczna nawet w wypadku tak dobrze oddanych realiów jest...

‘’Kamień filozoficzny’’ to barwny obraz przemian religijnych, społecznych oraz obyczajowych, zachodzących w XVI wieku. Transformacje, którym ulegała cała ówczesna Europa, ukazano poprzez urywki żywotów kilku protagonistów.

Yourcenar skupia się na historii jednego z tych ludzi, stęsknionego za wiedzą i podążającego drogą własnego serca i pragnień. Książka koncentruje się na trzech częściach jego życia: jego podróżach po Europie, zbierających całą tajemną wiedzę; powrót do miejsca urodzenia pod fałszywym nazwiskiem i wreszcie konfrontacje z Kościołem.

Autorka opisuje Zenona jako „lekarza, alchemika, rzemieślnika, astrologa”, który „chcąc lub nie zawsze nosił szaty swoich czasów”, pozwalając, by „wiek narzucił pewne cechy jego intelektowi”. Jego pogoń za mądrością, walka o publikację materiałów, brak wiary, wędrowne życie, próba zrozumienia natury kojarzą się z niekończącą się pielgrzymką, która nie przynosi jednak żadnego ukojenia czy satysfakcji. Całe życie Zenona to próba dotarcia do czystej prawdy, ‘’Oeuvre au Noir”, oczyszczenia umysłu z błędnych wskazań i fundamentalnych nieprawd. Dana prawda nie jest żadnym sacrum, któremu należy bezmyślnie hołdować , albowiem w każdej prawdzie zawsze występuje domieszka fałszu, co objawia się również brakiem ślepego przywiązania do jednej idei.

‘’Kamień filozoficzny’’ to genialny obraz przedstawiający Europę Zachodnią w późnym średniowieczu, tak w szczegółach i wyrazie jak możemy je możemy je zobaczyć na płótnach Brueghela.

‘’Kamień filozoficzny’’ to barwny obraz przemian religijnych, społecznych oraz obyczajowych, zachodzących w XVI wieku. Transformacje, którym ulegała cała ówczesna Europa, ukazano poprzez urywki żywotów kilku protagonistów.

Yourcenar skupia się na historii jednego z tych ludzi, stęsknionego za wiedzą i podążającego drogą własnego serca i pragnień. Książka koncentruje się...

Z dala od dogmatycznych szaleństw krąży myśl Marguerite Yourcenar. Wszystkich chorób świata nie uleczy ale chociaż pomoże zrozumieć rewolty zuchwałego umysłu, który wolność stawiał ponad wszystko. Ponieważ ocierające się o herezję poglądy stały się elementem niebezpiecznej gry, bez której "Kamień filozoficzny" byłby tylko zwykłym traktatem, dziełem z pogranicza krytyki wiary i świadectwem czasów, w których szerokie horyzonty dopiero nabierały swoich prawdziwych rozmiarów. Francuska pisarka stroniła od utartych szlaków i obdarowawszy życiem Zenona, stworzyła kompilację czystych idei i brudu ludzkiej hipokryzji. Ukazała ciało jako pułapkę z której okowów lotny umysł poszybował zgodnie z wyobrażeniami o renesansowym otwarciu na człowieka. Zatrudniła zmysły Giordano Bruno, zaangażowała pamięć o Leonardzie da Vinci. Tchnęła istnienie w Zenona, składając hołd jeszcze wielu innym wybitnym i odważnym umysłom epoki.

Z dna powieści francuskiej pisarki można zebrać delikatny osad, wydestylowaną prawdę, cenniejszą od wszystkich pozostałych elementów "Kamienia filozoficznego". Służy ona ożywieniu myśli i przekornie powiększa wątpliwości. Rozprasza zastałe struktury, narusza ukryte związki wywlekając na światło dzienne to, o czym rządzący by chcieli zapomnieć. Marguerite Yourcenar nad wiarę przedkłada sceptycyzm i na jego opoce buduje prawdziwe arcydzieła ludzkiej natury. Gdy chłonąłem tę epopeję ciała i duszy, to dostrzegałem odbijający się w człowieku wszechświat. Przyswajając sobie kondycję człowieczeństwa czasów Zenona, zatracałem się w wizjach na temat przyczyny wszystkiego. Przedmiotem moich krótkich badań stał się człowiek skomplikowany, myśląca machina, potrafiąca ukrywać myśli i dobrze strzec tajemnicy.

Umysłowe wędrówki Zenona określiłbym jako wieczne pielgrzymowanie w poszukiwaniu wiedzy, bo sanktuarium rozumu wymagało od niego ciągłego doskonalenia. Marguerite Yourcener firmowała jego postacią nowe czasy, podczas których co prawda jeszcze wypatrywano na niebie znaków końca wszystkiego ale też jednocześnie potrafiono już wstrzymać Słońce i ruszyć Ziemię. Dzięki tym zabiegom uległo wzmocnieniu moje przekonanie o konieczności wyjaśniania każdego zjawiska. Zapewne bardziej od Zenona już w księgach nie zatonę ale zazdroszczę mu zaszczepionej przez Yourcenar specyficznej erudycji. Mam na myśli mieszankę przygodowego intelektualizmu, połączenie odkrywczych wypraw ciała i ducha.

"Kamień filozoficzny" to ciekawość ludzi i rzeczy, jest kwintesencją poszukiwań punktów stycznych dla przeciwstawnych sobie twierdzeń. Można w nim też widzieć poglądy wywrotowe za które kilkaset lat temu francuska pisarka zostałaby spalona na stosie. Jednak to dzięki jej wątpliwościom ta powieść nabiera wielkiego znaczenia, ukazuje jak wszystko zakreśla koło i demaskuje ludzkie niedorzeczności. Te wymyślone podczas teologicznych sporów sztuczne problemy oraz powstałe pośród badań anatomicznych zwykłe pomyłki. Na tych kartach panuje żądza wiedzy, to dla niej tu przybyłem i kierowany ciekawością odkryć Marguerite Yourcenar, pozostanę w jej kręgu jeszcze dłużej. Dopóki żar się nie wypali i nie odczuję przesytu potyczkami wolnych umysłów.

Z dala od dogmatycznych szaleństw krąży myśl Marguerite Yourcenar. Wszystkich chorób świata nie uleczy ale chociaż pomoże zrozumieć rewolty zuchwałego umysłu, który wolność stawiał ponad wszystko. Ponieważ ocierające się o herezję poglądy stały się elementem niebezpiecznej gry, bez której "Kamień filozoficzny" byłby tylko zwykłym traktatem, dziełem z pogranicza krytyki...

“Któż byłby tak szalony, żeby przed śmiercią nie obejść przynajmniej własnego więzienia?”

Dawno nie czytałam książki, w której znalazłam aż tyle cytatów, które mi zapadły w pamięć, lub takich, które w pięknych słowach opisywały to, co sama myślę o naszym współczesnym świecie – chociażby ten, który jest w nagłówku. Bierze się to stąd, że książka w dużej mierze składa się z przemyśleń filozoficznych, a przedstawione przygody i podróże głównego bohatera Zenona są tylko pretekstem, aby pokazać jego sposób myślenia – akcja prawie przez cały czas znajduje się na drugim planie. Zabieg jak najbardziej zrozumiały – główny bohater jest człowiekiem renesansu, więc na pierwszym miejscu stawiane są jego przemyślenia. Często są one gorzkie i skłaniają do refleksji w podobnym nastroju, jednak bardzo potrzebne. Pomagają wczuć się w charakter bohatera i sprawiają, że bycie człowiekiem, który “wyprzedza swoją epokę” nie brzmi już tak zachęcająco.

“Nie jesteś szczęśliwa w tym domu pełnym śmiechu. Mój dom wypełniony jest wielkim milczeniem. Pójdź za mną.”

Gdy akcja nie jest skupiona na głównym bohaterze, mamy szansę poznać jego rodzinę. Autorka przedstawiła historię matki Zenona, kuzynostwa oraz przyrodniej siostry. Opowieści te jednak nie są kompletne, w życiorysach są dziury, a ich motywy nie do końca wyjaśnione. Wydaje się jakby te poboczne postacie były tylko narzędziami w rękach autorki aby przedstawić dokładniej obraz Europy epoki renesansu. A zdecydowanie jest co opowiadać – okres, który większości ludzi kojarzy się z DaVincim i rozkwitem myśli humanistycznej, które uosabia Zenon, jest tych częściach poświęconych rodzinie pokazany głównie z perspektywy prostego ludu, któremu nie w głowie nauki wyzwolone a “wiara” rozumiana wyłącznie w kontekście polowania na heretyków i dbanie o własny interes.

Całość recenzji znajduje się pod linkiem: https://niemampojeciacopisze.wordpress.com/2020/03/10/kamien-filozoficzny/

“Któż byłby tak szalony, żeby przed śmiercią nie obejść przynajmniej własnego więzienia?”

Dawno nie czytałam książki, w której znalazłam aż tyle cytatów, które mi zapadły w pamięć, lub takich, które w pięknych słowach opisywały to, co sama myślę o naszym współczesnym świecie – chociażby ten, który jest w nagłówku. Bierze się to stąd, że książka w dużej mierze składa się z...

Cudowna książka o poszukiwaniu sensu życia, iście filozoficzna właśnie, w klimacie średniowiecznej Brugii.
Yourcenar poświęciła Zenonowi wiele lat swojego życia, a wniosek jest jeden - było warto.

Aby celnie podsumować książkę, w mojej ocenie wystarczy zacytować fragment: "(...) pewne indywiduum, któremu dowiedziono jakiejś winy, prawdziwej lub urojonej, zostało spalone na stosie w Brugii i jeden z naszych służących opowiedział mi o jego męczarniach - rzekł więzień jakby w odpowiedzi. - Aby widowisko uczynić tym ciekawszym, uwiązano go do słupa na długim łańcuchu, tak że już płonąc mógł biegać, aż upadł twarzą na ziemię, a raczej na rozżarzony węgiel. Nieraz sobie powtarzałem, że ta ohyda mogłaby posłużyć jako alegoria doli człowieka, którego czyni się prawie wolnym".

Cudowna książka o poszukiwaniu sensu życia, iście filozoficzna właśnie, w klimacie średniowiecznej Brugii.
Yourcenar poświęciła Zenonowi wiele lat swojego życia, a wniosek jest jeden - było warto.

Aby celnie podsumować książkę, w mojej ocenie wystarczy zacytować fragment: "(...) pewne indywiduum, któremu dowiedziono jakiejś winy, prawdziwej lub urojonej, zostało spalone na...

Lektura pełna melancholii i wprowadzająca w melancholię.
W sumie jak każda opowieść o losach ludzkich doprowadzona do końca możliwej opowieści - czyli do śmierci bohatera. "I oto już nie możemy dalej wniknąć w śmierć Zenona" - tak brzmi ostatnie zdanie tej powieści.

Chciałoby się powiedzieć, że ta książka to długi przypis do mrocznych grafik Albrechta Durera; zresztą autorka mówi w posłowiu wprost o takich skojarzeniach.
Opowieść o Zenonie, lekarzu, filozofie, alchemiku i bękarcie włoskiego kardynała jest czymś w rodzaju elegii dla człowieka, który nie ugiął się przed siłami społecznymi i dziejowymi, nie zdradził ani nie stłumił swoich przekonań i pragnień, bez nasączania narracji ich ocenami (zdaje się ?). Ujmujący jest dla mnie również rytm opisów i uważność M. Yourcenar dla świadomości i doświadczeń bohatera. To nie jest tylko opisywanie ciągu wydarzeń, mniej lub raczej bardziej zajmująco i "informująco", które składały się na opowiadane życie, to są wnikliwe refleksje wobec uchwyconego doświadczenia, to są intelektualne i filozoficzne minitraktaty.

Zadumałam się także w trakcie czytania wielokrotnie nad tym, co oznaczało w różnych epokach poszukiwanie tzw. prawdy, jakimi drogami chadzała ludzka ciekawość reguł, które żądzą życiem, nad tym jak okrutną panią jest Historia przez duże "H" przytłaczająca pojedyncze losy.. Bardzo cennym dla mnie jest też wkład tej książki w zrozumienie ducha czasu wojen religijnych w zachodniej Europie, które począwszy od pierwszej połowy XVI w, przez ponad stulecie targały naszym kontynentem.

W końcu jest to również książka, która powinna być lekturą każdego co bardziej świadomego lekarza, a już w szczególności chirurga. Przesączona jest cała pytaniami o etykę lekarza, pokusy i dylematy związane z jego kondycją, które jako że trudne i nie do ostatecznej rekapitulacji, zatarły pewnie swoje zmęczone napięciem kontury przez stulecia rozwoju medycyny.

Lektura pełna melancholii i wprowadzająca w melancholię.
W sumie jak każda opowieść o losach ludzkich doprowadzona do końca możliwej opowieści - czyli do śmierci bohatera. "I oto już nie możemy dalej wniknąć w śmierć Zenona" - tak brzmi ostatnie zdanie tej powieści.

Chciałoby się powiedzieć, że ta książka to długi przypis do mrocznych grafik Albrechta Durera; zresztą...

Z ciekawości zerknąłem, co na temat „Kamienia filozoficznego” mieli do powiedzenia inni czytelnicy i teraz jestem w kropce, bo nie bardzo wiem, co jeszcze miałbym dodać do świetnie napisanej opinii Patrycji.
To już moja druga książka Yourcenar i po raz kolejny osiągnąłem przy lekturze wewnętrzny spokój, co jest o tyle ciekawe, że wymowę „Kamienia filozoficznego” trudno uznać za optymistyczną.
Yourcenar oznacza pewien punkt w historii rozwoju myśli ludzkiej, zderza stare idee z nowymi, przy czym myśl jest znacznie szybsza od zinstytucjonalizowanej działalności człowieka i dlatego musi za swą chyżość srogo zapłacić.
Powieść nie ma jednolitej struktury, dość wyraźnie łamie się na części – z zachowaniem wszelkich proporcji – przygodową oraz kontemplacyjną, ale mimo to znakomicie funkcjonuje jako całość, w równej mierze dzięki eleganckiej narracji i nasyceniu ważkimi treściami. Rozdarcie Zenona między wiarą a rozumem, między silną potrzebą indywidualizmu a smutną koniecznością funkcjonowania w społeczeństwie, oddane jest niezwykle przekonująco.
Imię protagonisty nie zostało wybrane przypadkowo – jest on tylko kolejnym w długiej sztafecie filozofujących Zenonów, którzy wbrew milczącej, konformistycznej większości, starają się posunąć znajomość świata i siebie naprzód. Powieść francuskiej pisarki to zachęta, by do tej sztafety dołączyć, nawet jeśli u kresu nie czeka nagroda, a cel jest absolutnie niedosiężny.

Z ciekawości zerknąłem, co na temat „Kamienia filozoficznego” mieli do powiedzenia inni czytelnicy i teraz jestem w kropce, bo nie bardzo wiem, co jeszcze miałbym dodać do świetnie napisanej opinii Patrycji.
To już moja druga książka Yourcenar i po raz kolejny osiągnąłem przy lekturze wewnętrzny spokój, co jest o tyle ciekawe, że wymowę „Kamienia filozoficznego” trudno...

Lubię powieści, które oprócz ciekawych bohaterów, tła historyczno-obyczajowego, mieszanki filozofii i literatury, mają w sobie ślad czystej chęci autora, by zwrócić się do czytelnika. Można to zrobić, w mistrzowski zresztą sposób, jak Gogol w "Martwych duszach", można też pozbawić się takich bezpośrednich wypowiedzi, nie zaprzepaszczając tym samym szansy na to, by czytelnik zrozumiał, że autorka chce mu coś powiedzieć; tak, właśnie jemu. Marguerite Yourcenar wykorzystuje w tym celu myśli, wypowiedzi i aluzje zatrzymujące się o krok od anachronizmu, tak że powieść pozostaje w zgodzie ze stanem wiedzy XVI wieku, a jednocześnie odsyła czytelnika do tego, co jemu współczesne.
Przemyślenia Zenona, nierzadko pełne goryczy wynikającej ze świadomości, iż niektóre z jego pism wydają się przewrotne tylko dlatego, że żyje w tej a nie innej epoce, pobudzają czytelników do jednoczesnego docenienia wieków XX i XXI - nieco bardziej otwartych na inność niż czasy kontrreformacji - lecz także zrozumienia, że rzeczy, które dla wielu wydają się wciąż nie do przyjęcia, kiedyś mogą stanowić trzon codzienności.
Nie należy doszukiwać się w tym dziele zbyt wielu elementów powiązanych z alchemią - stanowi ona raczej podłoże metaforyczne, traktowana jest jako jeden z wielu aspektów działalności ówczesnych filozofów i lekarzy; jako jeden krok dalej w celu zdobycia wiedzy.
Jednym z motywów wysuwających się na pierwszy plan jest subtelna gra (z) tożsamością, przeplatanie się "idem" i "ipse", by znowu porzucić jakąkolwiek odrębność jednostki od reszty świata, wymazać działalność człowieka, polegającą na nazywaniu, a więc różnicowaniu i oswajaniu natury.
Pominąwszy wszystko to, co do tej pory napisałam, niezwykle ważny jest fakt, że "Kamień filozoficzny" to powieść ciekawa, wciągająca, choć jednocześnie zachęcająca, by nie czytać jej jednym tchem, by czasem zatrzymać się i skupić na swoich ulotnych myślach, kłębiących się gdzieś z tyłu głowy podczas lektury.
Bardzo polecam.

Lubię powieści, które oprócz ciekawych bohaterów, tła historyczno-obyczajowego, mieszanki filozofii i literatury, mają w sobie ślad czystej chęci autora, by zwrócić się do czytelnika. Można to zrobić, w mistrzowski zresztą sposób, jak Gogol w "Martwych duszach", można też pozbawić się takich bezpośrednich wypowiedzi, nie zaprzepaszczając tym samym szansy na to, by czytelnik...

Dzieło sztuki!

Dzieło sztuki!

Znakomita powieść historyczna. Super recenzja poniżej u czytelnika o nicku-czytajacy, jest tam wszystko co sam chciałbym napisać.

Znakomita powieść historyczna. Super recenzja poniżej u czytelnika o nicku-czytajacy, jest tam wszystko co sam chciałbym napisać.