Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów
- Kategoria:
- reportaż
- Seria:
- Reportaż
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2018-10-17
- Data 1. wyd. pol.:
- 2010-08-25
- Liczba stron:
- 375
- Czas czytania
- 6 godz. 15 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788380497467
- Tagi:
- Czechosłowacja Czechy Czesi literatura faktu historia Czech historia Czechosłowacji XX wiek
Pepiki to opowieści o ludziach. O ich losach, często tragicznych, ale także o wielkich zwycięstwach. Obok sławnych Czechów, takich jak pisarz Karel Čapek czy urodzony w Karlowych Warach Karl Hermann Frank, hitlerowski zarządca Protektoratu Czech i Moraw, poznajemy postaci mniej znane: amerykańską żonę pierwszego prezydenta Czechosłowacji, astronoma, który walczył o utworzenie wspólnego państwa Czechów i Słowaków, księdza-prezydenta oskarżonego o współudział w ludobójstwie, czeskiego pilota z Dywizjonu 303 i wiele innych osób, ważnych dla historii nie tylko Czech, ale całej Europy.
Drugie wydanie „Pepików” zostało wzbogacone o sześć nowych rozdziałów. Po co? Aby ten „czechosłowacki elementarz” dla Polaków jeszcze bardziej skomplikować i nadwątlić przekonanie, że na południe od Polski żyje się spokojnie, a historia nie pisała tam nigdy tragicznych scenariuszy.
Mariusz Surosz
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Zbrodnia i kara oraz na pewno nie-czeskie błędy Czechów i Słowaków
Nie wiadomo, dlaczego w Polsce panuje czechofilia, ale falami – czy to na bazie kolejnych wydań klasyki Hrabala i Kundery, czy osadzania w popkulturze filmowej postaci Olgi Hepnarovej, a w muzyce Jahomira Nohavica – wszystko, co czeskie, dobrze się sprzedaje. Wznowienie poczytnego w Czechach (bestseller 2011 roku tamże!) reportażu Mariusza Surosza „Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów” poprzez dodanie sześciu nowych rozdziałów poszerza znacząco horyzonty dziejowe i myślowe postaci historycznych ukazanych w pierwszym wydaniu. A na pewno pozwala lepiej zrozumieć historię państw byłej Czechosłowacji nie tylko studentom bohemistyki, ale nawet przeciętnemu czytelnikowi bez przygotowania historycznego.
Ponad trzysta stron dobrej lektury i rzetelna kilkunastronicowa bibliografia stanowią przekrój XX-wiecznej, przeciwstawiającej się stereotypom, trudnej historii małych, walecznych narodów Czechów i Słowaków. Pytanie tylko, o co oni walczyli? Mój ojciec wiele razy opowiadał, że za czasów jego młodości, przypadającej na lata 70. ubiegłego wieku, powszechny był pogląd, iż Czesi i Słowacy za komuny mieli jak w raju, pełne półki towarów, nawet tych luksusowych, kurorty górskie i dużo piwa. Po lekturze Surosza mogę powiedzieć, że perspektywa czytelnika powielającego tę kliszę powinna się nie tyle zmienić, ile wzbogacić o kilka spostrzeżeń, że nie było tak różowo, bo każda wolność miała swoją cenę.
Opisywane dążenia do niepodległej Czechosłowacji, strukturalnie złożony ruch oporu w czasie drugiej wojny światowej, Praska Wiosna zdławiona okrutnie przez komunistów czy geneza aksamitnej rewolucji oraz wzajemne sympatie i antypatie Czechów i Słowaków burzą obraz wesołego, obojętnego Czecha niefrasobliwie zajadającego knedlika przy piwie – oportunisty i karierowicza. Dramatyczne wybory między złem a mniejszym złem bohaterów powieści Surosza, poczucie bycia między młotem a kowadłem (Hitlerem, a potem Stalinem) przedstawione są pięknym literackim językiem. W książce nie brakuje odniesień do filozofii i humanizmu, który prawdopodobnie pomógł bohaterom przetrwać, albo przynajmniej trwać w wierze w odrodzone państwo czeskie i słowackie.
Autor z lekkością przeplata historie zbrodniarzy – tych najbardziej kontrowersyjnych, jak Karl Hermann Frank, nazistowski zarządca Protektoratu Czech i Moraw, czy Josef Tiso, wojenny prezydent Słowacji, i bohaterów – tych romantycznych i zuchwałych, jak Josef Frantisek, pilot znanego na całym świecie polskiego Dywizjonu 303, czy cichych, jak Jiri Gruntorad, strażnik zakazanych w czasach komunizmu książek. To, co może ująć czytelnika, to to, że mamy tu nie tylko światowych polityków, jak Masarykowie i Benes, pisarzy, jak Havel czy Seifert – laureat literackiego Nobla, ale też głosy mniej znanych, kobiecych bohaterów czechosłowackiej historii, np. żony Masaryka, Charlotty, czy aktorki Vlasty Chramostovej.
Historia, jak mówią wieki, nie dyskryminuje ze względu na płeć, poglądy polityczne czy pochodzenie, a historia Pepików potwierdza, że każdy reżim totalitarny i każda krwawa rewolucja pożera swoje dzieci, zaś życie poszczególnych jednostek trudno jednoznacznie ocenić. Wiele tajemnic śmierci polityków i ustawionych procesów komunistycznych wciąż czeka na wyjaśnienie, z pewnością jednak autorowi udało się zachęcić do poznawania kolejnych tajemnic naszych najbliższych południowych sąsiadów.
Alicja Klebba
Oceny
Książka na półkach
- 681
- 605
- 155
- 24
- 18
- 17
- 16
- 13
- 11
- 10
OPINIE i DYSKUSJE
Bardzo dobra książka o Czechach - w Polsce niektórzy z nich są mało znani. Można się dowiedzieć, że Czesi wcale nie są tacy ugodowi, jak w Polsce myślimy.
Bardzo dobra książka o Czechach - w Polsce niektórzy z nich są mało znani. Można się dowiedzieć, że Czesi wcale nie są tacy ugodowi, jak w Polsce myślimy.
Pokaż mimo toZdecydowanie na plus praca włożona w przygotowanie poszczególnych biografii, nie brakuje szczegółów. Zabrakło przybliżenia paru kluczowych postaci (Beneš czy Havel) kosztem mniej istotnych historycznie osób kultury. Na dłuższą metę nużąca forma polegająca w pierwszej kolejności na przedstawieniu śmierci każdego bohatera, następnie historia życia. Widać też, że książka jest zbiorem esejów, informacje w poszczególnych rozdziałach powtarzały się.
Zdecydowanie na plus praca włożona w przygotowanie poszczególnych biografii, nie brakuje szczegółów. Zabrakło przybliżenia paru kluczowych postaci (Beneš czy Havel) kosztem mniej istotnych historycznie osób kultury. Na dłuższą metę nużąca forma polegająca w pierwszej kolejności na przedstawieniu śmierci każdego bohatera, następnie historia życia. Widać też, że książka jest...
więcej Pokaż mimo toNiezła książka na temat XX-wieczniej historii Czech - kraju nam bliskiego, a zarazem niezbyt znanego. Historia ta jest przekazywana w kolejnych rozdziałach poprzez omówienie życia ważnych czeskich postaci, polityków, artystów, żołnierzy. Książka odkłamuje szereg stereotypów, a chwila refleksji pokazuje, że dzieje Polaków i Czechów są do siebie bardzo podobne. Polecam, nawet na lato.
Niezła książka na temat XX-wieczniej historii Czech - kraju nam bliskiego, a zarazem niezbyt znanego. Historia ta jest przekazywana w kolejnych rozdziałach poprzez omówienie życia ważnych czeskich postaci, polityków, artystów, żołnierzy. Książka odkłamuje szereg stereotypów, a chwila refleksji pokazuje, że dzieje Polaków i Czechów są do siebie bardzo podobne. Polecam,...
więcej Pokaż mimo toCo wiemy o historii Czech? Niby nawet się trochę tej wiedzy uskłada. Ale czy mamy świadomość, kiedy powstała Czechosłowacja i dlaczego? Jak zachowywali się nasi południowi sąsiedzi podczas drugiej wojny światowej i co ich do tego skłoniło? Jak poradzili sobie z komunizmem? Dlaczego powstała karta 77 i kto ją sygnował? Niektóre tematy poruszane w tym zbiorze felietonów są oczywiste, niektóre zadziwiające. Moim osobistym faworytem jest historia księgarza, który stał się producentem rowerów, potem motorów, by skończyć na samochodach. A był nim Vaclav Klement. Wraz ze swoim wspólnikiem założył prężnie działającą firmę Laurin&Klement. Druga opowieść jest o malarce, podpisującej swoje obrazy pseudonimem Toyen. Co prawda jej prac nie ma w książce, lecz z łatwością można znaleźć je w internecie. Robią wrażenie. Zbiór zdecydowanie godny zapoznania się, jak zresztą większość książek wydawnictwa Czarne. Polecam
Co wiemy o historii Czech? Niby nawet się trochę tej wiedzy uskłada. Ale czy mamy świadomość, kiedy powstała Czechosłowacja i dlaczego? Jak zachowywali się nasi południowi sąsiedzi podczas drugiej wojny światowej i co ich do tego skłoniło? Jak poradzili sobie z komunizmem? Dlaczego powstała karta 77 i kto ją sygnował? Niektóre tematy poruszane w tym zbiorze felietonów są...
więcej Pokaż mimo toMam problem z oceną tej książki, ponieważ autor z pewnością *coś* chciał przekazać i nie mogę odmówić mu powodzenia, skoro faktycznie o historii Czechosłowacji dowiedziałam się zdecydowanie więcej niż za czasów nauki w szkole, ale jednocześnie sposób, w jaki ową wiedzę Surosz przekazuje jest dosyć... kłopotliwy. "Pepiki" napisano językiem w większości nieprzystępnym i przez większość rozdziałów się brnie, zastanawiając, ile do końca i jakiejś puenty. Oczywiście, jest kilka rozdziałów bardzo dobrych - ale wydaje mi się, że głównie wtedy, gdy autor miał więcej źródeł lub nawet możliwość osobistego porozmawiania z bohaterem krótkiej biografii. Co nie dziwi, ale przez to jeszcze bardziej rzuca się w oczy różnica tam, gdzie o samej przywoływanej figurze za wiele do powiedzenia nie ma. Narzekałam też na wtórność informacji i o ile rozumiem krótkie przypominanie pewnych kluczowych faktów ponownie, bo czytelnik mógł się zgubić w gąszczu obcych nazwisk i zbliżonych dat, o tyle ciągłe powtarzanie pewnych kontekstów kulturowych czy tego, jak wyglądała ogólna sytuacja w latach takich a takich męczy, bo przecież książkę oddaje się w ręce czytelnika z założeniem, że będzie ją czytać ciągiem, a nie wyrywkowo, w losowej kolejności.
Dlatego muszę zostawić książkę bez oceny, ponieważ rozbieżność między zawartością a przyswajalnością uniemożliwia mi ocenienie jej sprawiedliwie. Dla rozrywki zdecydowanie nie polecam, ale jeśli chce się przeczytać skondensowane informacje o Czechach (i nieco o Słowacji),na pewno jest to dobry wybór.
Mam problem z oceną tej książki, ponieważ autor z pewnością *coś* chciał przekazać i nie mogę odmówić mu powodzenia, skoro faktycznie o historii Czechosłowacji dowiedziałam się zdecydowanie więcej niż za czasów nauki w szkole, ale jednocześnie sposób, w jaki ową wiedzę Surosz przekazuje jest dosyć... kłopotliwy. "Pepiki" napisano językiem w większości nieprzystępnym i przez...
więcej Pokaż mimo toSurosz nieczesko o Czechach. Próżno szukać tu południowej pohody, szwejkowego dystansu czy absurdów rodem z Oty Pavla. Autor serwuje nam minorowe biografie czołowych postaci czechosłowackiej polityki i kultury XX wieku. Pisze o osobach bardziej (Benesz, Gottwald, Sztefanik) lub mniej (Eliasz, Toyen, Frank) znanych. Pomija bohaterów pomnikowych i oczywistych jak Havel, Kafka, Hrabal, za co mu chwała.
Początkowo książka wydaje się... fuszerką. Notki biograficzne są krótkie, niepełne, powierzchowne. Z biegiem czytania historie kolejnych bohaterów jednak zazębiają się, tworząc koherentną paletę tragicznych losów narodu. Paletę mrocznych barw, niepokojów, sytuacji bez wyjścia. Książka finalnie więc wciąga Czytelnika, tyle że także w wir trwogi.
Zwracam uwagę, że jeżeli ktoś sięgnie po Pepików nie doczytawszy podtytułu – może być mocno zdziwiony. Dowie się wiele, ale kosztem spokoju ducha.
Surosz nieczesko o Czechach. Próżno szukać tu południowej pohody, szwejkowego dystansu czy absurdów rodem z Oty Pavla. Autor serwuje nam minorowe biografie czołowych postaci czechosłowackiej polityki i kultury XX wieku. Pisze o osobach bardziej (Benesz, Gottwald, Sztefanik) lub mniej (Eliasz, Toyen, Frank) znanych. Pomija bohaterów pomnikowych i oczywistych jak Havel,...
więcej Pokaż mimo toInteresująca xiążka o naszych lekceważonych sąsiadach. Dowiedziałem się ciekawych rzeczy. Czyta się szybko.
Interesująca xiążka o naszych lekceważonych sąsiadach. Dowiedziałem się ciekawych rzeczy. Czyta się szybko.
Pokaż mimo to„Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów”, Mariusza Surosza, to pozycja wyjątkowa na naszym rynku wydawniczym. Autor przedstawia w niej kilkanaście postaci niezwykle ważnych dla narodu czeskiego, a w Polsce albo całkowicie nieznanych, albo pobieżnie, z lekka tylko, z wyjątkowo niesprawiedliwą, pokutującą od lat 30. oceną. Czesi, w powszechnej w Polsce opinii, poddali się Hitlerowi jeszcze zanim w Europie rozpoczęła się wojna. Surosz rozprawia się z tą opinią w sposób kompleksowy. Przedstawiając trudne losy opisywanych osób, stara się pokazać ich prawdziwą historię. Historię narodu, który został sprzedany przez sojuszników. Czesi nie zostali w końcu nawet zaproszeni na obrady w Monachium – pozbawienie ich Sudetów odbyło się za ich plecami i bez ich wiedzy. Pozbawiony kilku milionów ludzi, niemal połowy przemysłu i sporej powierzchni kraj został bezsilny. Stał się wąskim pasem ziemi. Niedługo po tym oddzieliła się Słowacja, zapewniona przez Hitlera o bezpieczeństwie. Autor stara się zrozumieć i Słowaków, którzy w takim ruchu widzieli szansę bezpiecznego istnienia, z dala od nękającej ich agresji węgierskiej.
Mariusz Surosz zauważa oczywiście, że osoby odpowiedzialne za całkowite poddanie kraju są winne tej tragedii. Ale dostrzega też coś, o czym w Polsce się nie mówi – dalekosiężne spojrzenia, poszukiwania następców, generałów, przywódców, wyławianie najodpowiedniejszych osób spośród tych, którym przyszło rządzić w trudnych czasach. Pereł, którym można by przeznaczyć powoli dogorywający kraj. Nie zawsze się to jednak udawało.
Często zamiast pojmowanej w polski sposób waleczności, dochodziło do głosu specyficzne, czeskie bohaterstwo. Jiří Menzel, cytowany przez Surosza, wspomina, że taka była domena Czechów, w tym jego samego i jego rodziny. Nie walczyć, a akceptować rzeczywistość taką, jaka jest: „Wyście się zawsze bili, nie patrząc na cenę. My chcieliśmy żyć. Dlatego zamiast manifestować sprzeciw i ginąć, nauczyliśmy się patrzeć na świat z dystansem i śmiać się histerycznie z własnego losu”.
„Pepiki” to dobry reportaż historyczny. Chociaż jego podtytuł sugeruje, że przedstawione zostało w nim ostatnie sto lat historii naszego południowego sąsiada, autor najwięcej uwagi poświęca dwóm kluczowym okresom, kiedy to w kraju była najgęstsza atmosfera. Lata okołowojenne, a wraz z nimi postacie takie jak pierwsi prezydenci Czechosłowacji: Tomáš Garrigue Masaryk, Edvard Beneš czy niesławny Emil Hácha, o którym krążyły w Polsce żarty typu „Hitler Háchę wziął pod pachę, zabrał na kiełbachę, a Hácha z tej uciechy oddał mu całe Czechy”.
Drugim z kluczowym okresów opisywanych w książce, jest słynna Praska Wiosna i lata następujące po niej, w tym rok 1977 i ogłoszenie Karty 77. Deklaracji, która podzieliła czeski naród. Wiele ludzi z różnych środowisk, chcących walczyć o prawa człowieka i względną normalność w komunistycznym państwie, Kartę podpisało. Zarówno ludzi zwykłych, o których historia już nie pamięta, jak i tych znanych, w tym osobistości ze świata kultury: Václav Havel, Jan Patočka, Marta Kubišová, Jaroslav Seifert, Pavel Kohout czy Vlasta Chramostová. Wielu z nich doznawało przez ponad 20 lat funkcjonowania Karty 77 wielu upokorzeń i dotykały ich liczne zakazy. Jednak to właśnie ten manifest wolności, a nie jawna walka, pomógł Czechom dotrzeć do kluczowego momentu ich XX-wiecznej historii, do aksamitnej rewolucji 1989 roku, a ostatecznie do odzyskania wolności. Podobnie jak Polska, chociaż inną drogą i innymi środkami. Takimi, na jakie było stać niewielki naród otoczony jeszcze większą ilością wrogów, niż my.
Po bardziej szczegółową recenzję zapraszam do siebie - https://kulturalnynihilista.pl/pepiki-dramatyczne-stulecie-czechow-marcin-surosz-czechy-cz-17/
„Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów”, Mariusza Surosza, to pozycja wyjątkowa na naszym rynku wydawniczym. Autor przedstawia w niej kilkanaście postaci niezwykle ważnych dla narodu czeskiego, a w Polsce albo całkowicie nieznanych, albo pobieżnie, z lekka tylko, z wyjątkowo niesprawiedliwą, pokutującą od lat 30. oceną. Czesi, w powszechnej w Polsce opinii, poddali się...
więcej Pokaż mimo toCiekawa książka. Rzuciły mi się natomiast w oczy wyraźne skoki jakościowe pomiędzy poszczególnymi rozdziałami. Może to być bardzo subiektywne odczucie, dlatego nie wpływa na moją ocenę.
Ciekawa książka. Rzuciły mi się natomiast w oczy wyraźne skoki jakościowe pomiędzy poszczególnymi rozdziałami. Może to być bardzo subiektywne odczucie, dlatego nie wpływa na moją ocenę.
Pokaż mimo toHistoria Czechów i Słowaków opisana w formie kilkunastu krótkich biografii. Było i o tych znanych (np. Jan Masaryk, Klement Gottwald) i o tych bardziej anonimowych (np. Milan Stefanik). Najbardziej porwała mnie historia Aloisa Eliasa.
Historia Czechów i Słowaków opisana w formie kilkunastu krótkich biografii. Było i o tych znanych (np. Jan Masaryk, Klement Gottwald) i o tych bardziej anonimowych (np. Milan Stefanik). Najbardziej porwała mnie historia Aloisa Eliasa.
Pokaż mimo to