Dariusz Czaja

Skarbnica inspiracji na wieczór z filmem bądź z operą (może z baletem ?). Kilka tytułów książkowych czy wykonań Bacha też wynotowałem. Najcenniejsze jednak dla mnie były fragmenty dot. religii (wierzeń),filozofii i sztuki. Są więc wspomnienia rodzenia się pragnień Autora dotyczących pogłębienia ,,,die religiöse Begabung'', poznania i zanurzenia się w archaicznych wierzeniach greckich, powrotu do tamtego otwartego sposobu patrzenia na świat, pragnień dotyczących realności boskości (die Gestalt aller Gestalten). Zagęszczenie nieprzetłumaczalnych i trudnouchwytnych terminów, czy wątków myśli Heideggera, Otta, Guardiniego (i fragmentów z Hölderlina, Rilkego...) jest miejscami trudne do szybkiego przetrawienia, jest tłusto... (Są oczywiście i lżejsze miejsca o tej tematyce, np. kulisy powstawania ,,Realności Bogów'' i coś o jej recepcji, a tam pojawia się na chwilę Kania i Tokarska-Bakir.) Łatwo co prawda i lekko te miejsca przeskoczyć, ale któż nas pogania? Nie smakuje to danie? Parafrazując Noikę: jeśli filozofia jest w Tobie, to kiedyś to zasmakuje! Z wielkim zainteresowaniem przeczytałem krytyczne fragmenty o ,,animal symbolicum'' Cassirera. Z zainteresowaniem, ale i ze zdziwieniem, bo u Krzysztofa Maurina symbol i poznanie symboliczne jest czymś bardzo ważnym i pozytywnym, bo jednoczącym. Nie jest to nic ułomnego (bo przynależnego czasom pęknięcia, rozpadu na sacrum i profanum, zaniku pierwotnej jedności oglądu i życia),jak chce Juszczak — jest symbol i symboliczność czymś rozłamanym, ale to coś dalej jest u Maurina jednością i jednoczeniem, czymś w opozycji do diaboliczności (która jest też wrodzona wszelkiej analizie, dyskursom i również niestety współczesnej nauce). A dlaczego sztuka i religia (wierzenia) nie mieszczą się zupełnie w cywilizacji i tylko troszkę co najwyżej w kulturze (ona z tych marnych symboli !)? - o tym też warto przeczytać i to przemyśleć. Fragmentów o dorastaniu, studiowaniu czy szczegółów podróży po Grecji nie obdarzyłem uwagą i czasem, ale z pewnością nie są one wypełniaczem. Są to więc rozmowy różnorakie, ale zawsze dla rozmówców bardzo sympatyczne, a mnie, odległego jednak czytelnika, silnie do rezonowania z ich myślami skłaniające.