Don Kichot z la Manchy

Książka mi się bardzo podobała i poza tym, że w ogólnym rozrachunku jest ładna — choćby dlatego, że przygody chudego wariata i grubego prostaka, noszą (dzisiaj) przypięty do piersi herb litości i wymachują sztandarem piękna — to droga do tej ostatecznej ładności była (technicznie) niezwykle urozmaicona — przez co, rzecz jasna, ciekawa sama w sobie; gdyż przy okazji podziwiania szaleństw ponurego rycerza, widać bebechy tej powieści jak na dłoni; a to przez geniusz pełen wolności twórczej Cervantesa, który swym przypadkowym i koniec końców uroczym wymachiwaniem piórem (mieczem, którym strugał przypadkowo powbijane drewniane kołki, na jakich rozwiesił strukturę swego dzieła), poranił swe dzieło, czyniąc nam, tudzież, nieskomplikowaną anatomię swego dzieła dostępnym - oczywiście dla zainteresowanych strukturalnym wnętrzem powieści. Bądź co bądź dałem się urzec i samym przygodom w tych ich pospolitym sentymentalnym zapatrywaniu się na nie, jakie samoistnie tworzy umysł dzisiejszego czytelnika, przypisującego tym przygodom to charakter rycerskości, czy też parodii, a nawet powagi, które autor hojnie doprawił, zawsze kuszącym, okrucieństwem, co czyni z tych przygód pewien rodzaj trywialnej, choć bezwzględnej rozrywki. Naturalnie na atrakcyjność tych przygód nadających atrakcyjności całej książce, jako nierozerwalny amalgamat treści i formy, dzięki której przetrwała aż do naszych czasów, mając status nawet arcydzieła i najlepszej powieści jaka powstała (oczywiście to lekka przesada), ma wpływ ich pochodzenie. A jest to naturalnie barwny umysł pięćdziesięcioletniego upartego prawiczka obłąkanego przez romanse rycerskie, bez którego to fantazyjnego pochodzenia byłyby tak sztampowe, jak te tanie romanse, które pobudziły ten umysł, aby wyczarował nam niepowtarzalną specyfikę tych przygód dziejących się w świecie trochę bliższym realności, lecz wciąż czysto fantazyjnym, choć bardzo ubogim z racji tej, że istnieje tylko jako kontrast zdrowego rozsądku do bujnej wyobraźni Don Kichota. Często czytając te przygody, łapałem się na tym, że czytam jakąś tandetną romancę (choć Cervantes, niby to, napisał „Don Kichota”, aby pogrążyć podobne piśmiennictwo, które było zakałą całej ówczesnej Hiszpanii, to często jego powieść zamienia się w najlepsze w taką tandetną pisaninę, szczególnie gdy świat Don Kichota „nawiedzają” licznie postacie z opowieści wtrącanych, które w książce są postaciami realnymi, a nie zrodzonymi z wyobraźni Don Kichota; wszystko w tej książce, czego nie zrodził umysł Don Kichota, wypchane jest pakułami zaspakajającymi afekt twórczy autora), co jest osobliwością godną przenikających się światów z jednej z koncepcji kosmologicznych, lecz gdy przypominałem sobie — choć trafniej będzie gdy powiem, że Don Kichot mi o tym przypominał, będąc niemiłosiernie obijanym — że wszystko to wytwór jego wybujałej wyobraźni, przygody te zyskiwały — i to dziwne — na autentyczności. A zyskiwały na tej autentyczności, gdyż nie ma nic gorszego w świecie fikcji, jakim jest każda powieść, gdy autor z uporem maniaka stara się ukazać swym pozbawionym ikry i odwagi stylem, że wszystko, o czym pisze, to śmiertelnie poważna sprawa (stąd Mann i jemu podobni to tacy nudziarze), gdyż w powieści to fantazja i fikcja są jedyną autentycznością, a im bardziej odbiega swą baśniowością (i po pierwsze kunsztem warsztatu autora, lecz Cervantesowi wiele się wybacza w tym względzie) od naszej rzeczywistości, tym lepiej dla żądnego — co tu dużo mówić — rozrywki czytelnika, choć oczywiście nie koniecznie ten przymiotnik musi być kojarzony w przypadku „Don Kichota” z jej tanią wersją, co ma związek z tym herbem litości i sztandarem piękna (gdzie dzisiaj, plus oczywiście w jej smakowitym fantastycznym aspekcie, należy upatrywać prostej zachęty, aby „Don Kichota z La Manczy” przeczytać).

Dzisiejszy „wizerunek” nobliwego rycerza i jego poczciwego giermka (o skołtuniałej brodzie i nosie jak pomidor) sprawia, że zatracili kontakt z dziełem, które ich zrodziło, powiększając nam „Don Kichota” do rozmiarów przekraczających łono, z którego — w owym czasie — niespodziewanie wyskoczyli. Ta osobliwość, jest dość znana w literaturze i w sztuce w ogóle, gdy bohater, bądź dzieło przyćmiewa swego stwórcę. Najprostszym wytłumaczeniem na to w przypadku "Don Kichota", choć pewnie temat ten zasługuje na poważniejsze studia, jest ubogość pozostałych elementów książki, które są tak jakby, aby jedynie uwypuklić Don Kichota, a mówiąc dobitniej, zostały bele jak napisane przez ich autora, który miał talentu jedynie — bądź aż tyle — aby nadać pierwiastka geniuszu Don Kichotowi, a pozbawić go w innych miejscach swego Opus Magnum; co zwarzywszy na rozmiary książki, może tworzyć, dodając do tego 400 lat, jakie ma na karku to dzieło, wokół niej aurę nieatrakcyjności, która obiecuje czytelnikowi jedynie rozwlekłą nudę. 

Każdy, kto poświęci lekturze odrobinę więcej uwagi, niż wtedy gdy skupić się wyłącznie na samej treści czerpiąc same uciechy z tego wspomnianego okrucieństwa, czy też traktując ją jako parodię, bądź brać na poważnie, doszukując się autentycznej mozaiki z życia XVI wiecznego szlachcica i wieśniaka, zauważy to, o czym nie omieszkał wypowiedzieć się sam Don Kichot, mówiąc o kronikarzu swych przygód w pewnym znamienitym momencie tomu drugiego: „...składacz historii mojej nie był człowiekiem zbytnio uczonym, ale jakimś gadułą-nieukiem, który jął pisać bez ładu i składu, zdając się na los przypadku”. Po chwili porównuje technikę pisarską swojego dziejopisa do malarza, który na pytanie, co maluje, odpowiada: „Będzie, co Bóg da”. Gdyż, jak czytam w „Wykładach o Don Kichocie”, których udzielił Nabokov w latach pięćdziesiątych na Harvardzie o dziele Cervantesa (które, przyznam się bez bicia, były jedynym powodem sięgnięcia po kolubrynę Cervantesa), tak więc czytam tam, że Cervantes: „napisał swoją bajkę z nonszalancją, bez planu, tak jak fantazja autorowi dyktowała, a miał ją żywą i wybujałą. Co więcej, zdradzał nieprzezwyciężony wstręt do sprawdzania tego, co wcześniej napisał — stąd imponujący zbiór pomyłek, zapomnianych lub źle umiejscowionych epizodów, przeinaczonych szczegółów, imion i faktów, poddawanych rozlicznym, irytującym transformacjom w nawiązaniach i powtórzeniach, oraz wszelkie inne usterki znaczące dzieło ospowatą wysypką. Pomijając fascynujące rozmowy Don Kichota z Sanczem i wspaniałe iluzje, z których rodzą się przygody Don Kichota, cała powieść stanowi zlepek fabularnych prefabrykatów, zapożyczonych intryg, miernych próbek poetyckich, trywialnych wstawek, niedorzecznych mistyfikacji i niewiarygodnych zbiegów okoliczności. Mimo to geniusz Cervantesa i jego niezaprzeczalna intuicja artystyczna jakimś cudem spajają wszystkie te luźne członki w narzędzie nadające impet i jednolitość powieści o nobliwym szaleńcu i jego pospolitym giermku”. Nie, żeby ten cytat był czymś, o czym nie wiedziano by o dziele Cervantesa od momentu jego ukazania się, gdyż pochodzi z 1832 roku od pewnego Hiszpańskiego komentatora do jednego z wydań „Don Kichota”, lecz mówi wiele w niezwykle lapidarny sposób o aspekcie dzieła Cervantesa, który wpływa najbardziej na czytelnika, szczególnie nawykłego do dopracowanych dzieł takich mistrzów jak Tołstoj, czy choćby Nabokov, a w pewnych wielkich powinowactwach, co do sztampy, nawet z takim tuzem tej zagrywki kuglarskiej jak Stephen King, bo bez wątpienia, prócz czystej przyjemności z obcowania z przygodami Don Kichota i Sancza (nawet w ten tradycyjny Kingowski sposób), książka swym dziwnym oddziaływaniem, oderwanym już od swego matecznika, wpływa na wszystkie wieki w literaturze, jakie upłynęły od pierwszego wyruszenia w drogę naszego rycerza, aby bronić cnoty panien w myśl surowego kodeksu romantycznego bohatera — a poza tym ten fragment wyręcza mnie zgrabnie od bezproduktywnej próby dobrania własnych słów na temat, który ów fragment porusza.

„Don Kichot” podobał mi się z trzech powodów. Pierwszy to wspaniale napisane dialogi, które są naturalne, finezyjne, barwne i żywe, są głównym środkiem przekazywanej nam treści, a ich stylistyczna różnorodność sprawia, że trudno oderwać się od czytania, choć sama treść, szybko staje się powtarzalna (brak w niej zarysowanej fabuły, której każdy czytelnik czepia się jak wesz, fabuły, która to — i owszem — jest, lecz chwieje się na dwóch tyczkowatych nogach odczarowania Dulcynei i zemsty Samsona Karrasko, które swą atrakcyjnością przypominają owłosione i chude nogi Don Kichota; wszy wolały na pewno tłustego Sancza, co pokrywa się z tym, że jest ulubieńcem publiki), a liczne poprzetykanie jej słabymi opowieściami wtrącanymi i pstrymi wierszami czyni tę treść często nudną. Poziom dialogów nie powinien dziwić, zważywszy, że opis, czy też wyrażanie przyrody w tamtych czasach kulało nawet u największych, a najprościej mówiąc, nie został jeszcze dopracowany tak jak dialogi, które dojrzewały, jak pączki w maśle we wszechobecnym dramacie; a niedojrzałość opisu, widać najlepiej po ubogiej i konwencjonalnej scenerii, w jakiej toczy się akcja „Don Kichota” (bujne gaje, szemrzące strumyczki, pachnące łąki, a wszystko w ton śpiewających ptaszków), tym bardziej że droga ekskursji naszego tandemu jest naprawdę pokaźna (i wiedzie przez spalone słońcem południe Hiszpanii i Kastylię, więc gdzie tam szukać tych wspomnianych idylli), co prowadzi nas — swoją drogą — do kompletnej ignorancji Cervantesa w sprawach czysto geograficznych. Większość czasu akcja toczy się na uklepanym sterylnym trakcie, który przemierzają, mający pecha spotkać na swej drodze nasz tandem różni dziwni podróżni, oraz w oberżach — wypchanych po brzegi karczemnymi postaciami i jeszcze dziwniejszymi scenami — pełniących rolę dla Don Kichota oczywiście warownych zamków (świetny materiał dla dopatrujących się w tym dziele panoramy XVI wiecznej Hiszpanii!).

Drugi powód to, naturalnie, sam Don Kichot; człowiek ponury, ze swoją ożywiającą zasady tej gry (właściwie jest to jedyny element, który od początku do końca przejawia jakieś zasady twórcze) szachownicą równowagi i obłędu, na której porozstawiane są niezgodnie z wszelkimi zasadami piśmiennictwa o dobrym smaku głównie pionki, gdyż jedyną figurą (królem, bądź hetmanem) jest Don Kichot, czyniącą z doświadczeń czytelnika, coś na wzór ruchu skoczka szachowego, który dla nieznających zasad tej gry, jest ruchem wymykającym się zrozumieniu na pierwszy rzut oka. „Patetyczne spazmy” porażki, które cierpi, doskwierają mu zapewne znacznie bardziej niż „batetyczne baty” gęsto sypiące się na jego wątłe ciało. Poza tym cierpi na poważną chorobę nerek. Mimo to jawi się jako siłacz, na co niezbity dowód przedstawia Sanczo w postaci zdobiącej jego plecy, włochatej, brunatnej brodawki; o tym samym przymiocie świadczyć ma bujnie owłosiona pierś. Sanczo również jest wspaniały, lecz tylko w ten sentymentalny sposób, który tworzy nam dzisiaj obraz Supermana i Batmana, czyli czysto użytkowy dla naszych potrzeb zidentyfikowania się z bohaterem, dostarczając nam rozrywki, którą można określić najlepiej jako nadużywany kawał z brodą; gdyż żarty i porzekadła, które Sanczo sypie jak z rękawa niespecjalnie prowokują dzisiaj do śmiechu, czy to pojedynczo, czy w pełnej powtórzeń masie, lecz sposób jego wysławiania, jest oczywiście fenomenalny. Końskie dowcipy, na których bazują liczne sceny tegoż dzieła, też nie wprawią współczesnego czytelnika w nieopamiętany śmiech. Rycerz Posępnego Oblicza jest unikalną indywidualnością; Sanczo, to pospolity chłop, prostolinijny wieśniak, który w młodości był pastuchem, a swojego osła dosiada jak patriarcha; uogólnienie klauna, istne wcielenie komicznego dostojeństwa i dojrzałego wieku. Nigdy nie dostajemy jego pełnego opisu wyglądu i ubioru, w przeciwieństwie do Don Kichota, co znajduje potwierdzenie, że wszystko prócz niego, to cechujące się identycznym zachowaniem i wyglądem pionki. Warto wspomnieć też o Dulcynei, która jest niezwykle ciekawą postacią, będąc elementem konstrukcyjnym dla całej powieści, a o tyle jeszcze ciekawszą, że nigdy jej nie ujrzymy, choć zdaje się, że mamy ją ciągle na wyciągniecie ręki i wyłoni się nam w pełnej krasie zza winkla. To też jedyna chimera naszego dzielnego hidalga, która pozostaje tylko w sferze jego marzeń, nie dając nam jej ekwiwalentu w jego fantastycznej rzeczywistości, która zrodziła z wiatraków gestykulujące olbrzymy. Jest prawdziwą królową tej powieści.

Co do komediowego wydźwięku całego dzieła, rzecz jasna nadużywanego, to dowcip często stacza się do poziomu średniowiecznej farsy, z całym konwencjonalnym repertuarem jej rozśmieszających tandetnych rekwizytów, takich jak osioł, żarłok, grubas, dręczone stworzenie, rozkrwawiony nos et cetera — stanowią one gotowy produkt handlu pustym śmiechem, lecz jak pisałem wcześniej o okrucieństwie, trudno i temu elementowi tej powieści się oprzeć w ten czysto frymarczący nimi sposób, w jaki przyciągają nas dzisiaj kina, czy inne rozrywki. Cervantes zaspokajał w ten sposób chyba swoje trywialne potrzeby, śmiejąc się do rozpuku z własnych kawałów. Rzecz jasna trudno się nie zaśmiać, choćby z braku empatii dla poszanowania wszelkich konwenansów, nawet zwarzywszy na wiek, w jakim Miguel tworzył — ten aspekt również mi się bardzo podobał (naturalnie wszystko, co uważano wtem za święte, bądź pochodziło od króla, traktowane jest z należytym szacunkiem).

Trzeci powód, i to może być nie co dziwne, to wspominany strukturalny zamęt tej powieści. Z czasem wyłapywanie tych wszystkich „baboli”, którymi Cervantes upstrzył hojnie swoje dzieło, ale i jego odważne próby zapuszczania się w nieznane mu obszary literackie, na które ochoczo się zapuszczał (z uporem Don Kichot), nadając swemu dziełu w wielu miejscach wygląd twarzy z dziobami po ospie (w wielu wygląd ten jest cudowny), stały się mym małym hobby. Warto byłoby coś przytoczyć w ten deseń, a chociażby wspomnieć o drace z osłem, lecz wiąże się to z zagłębianiem się w strukturalne czeluści tej powieści — które, jak wspomniałem już, nie są dość przestronne (z racji na kunszt wykończenia i subtelne ich użycie, bo czysto ilościowo jest tego sporo), a i nazbyt atrakcyjne same w sobie. Przyznam też, że większość informacji o tej stronie dzieła Cervantesa zasięgnąłem z „Wykładów o Don Kichocie”, w których Nabokov, w swoim stylu, nadając tym elementom swoistego czaru wymienia wszystkie składniki, które zrodziły ten pasztet. A Są to: „strzępy starych ballad [...] barwiące tu i ówdzie jej przyziemną materię subtelnym, melodyjnym czarem [...] Przysłowia: Sanczo, zwłaszcza w tomie drugim, to chodzący worek starych dowcipów i porzekadeł [...] Gry słów: aliteracje, kalambury, zniekształcenia wyrazów”. Oczywiście, trzeba nadmienić, że wszystkie te powyżej wymienione środki strukturalne gubią się w przekładzie! Dalej: „...dialog sceniczny [...] Cervantes to sfrustrowany dramatopisarz, który znalazł właściwą formę wyrazu w powieści. Naturalny rytm i ton powieściowych konwersacji zachwyca nawet w tłumaczeniu”.  Z czym się zgodzę, bo czytając wydanie, którego dotyczy niniejszy opis, poczytywałem sobie dla porównania fragmenty wydania dostępnego na „Wolnych lekturach” — które, swoją drogą, bardziej przypadło mi do gustu. I jeszcze wiele mówiąca wzmianka Nabokova, która znalazła odzwierciedlenie w książce, aby „...nasycić się urokiem rozlicznych konwersacji toczonych w stadle Sancza”. Następny element, „...to konwencjonalnie poetycko, lub raczej pseudopoetyckie, opisy przyrody sterczące w oddzielnych akapitach i nigdy niemieszające się organicznie z narracją akcji ani dialogu”. Dalej zwraca uwagę na pomysł Cervantesa z wymyślonym historykiem i przebogatym konstrukcyjnie wątkiem kronikarzy, których autor wykorzystuje, czy też zwala na nich odpowiedzialność za opowiedzianą historię. Jest to bez wątpienia narzędzie wielce magiczne i zajmujące — siłą rzeczy — wiele miejsca w tej i tak już przepastnej studni wprawionej dodatkowo w ruch wokół własnej osi przez nonszalancję autora. Dalej są tak lubiane przez czytelników i omawiających „Don Kichota” komentatorów, bo ochoczo omijane, liczne nowele i opowieści wtrącane. Trzeba to przyznać, że są nudne i napisane tandetnym stylem, lecz myślę, że to zamierzony efekt Cervantesa de Saavedry, gdyż są niezwykle ważne, jako chociażby pigment kontrastujący dla świata zrodzonego w głowie naszego szaleńca, czyniący je w zestawieniu z banalną rzeczywistością tych opowieści jeszcze bardziej fantastycznymi. Ciekawym momentem w książce i wiele mówiącym o ich roli jest  „Opowieść o nierozważnym ciekawcu”, która jest książką czytaną w książce (jej bohaterowie, jako jedynej opowieści wtrącanej nie pojawiają się naprawdę w rzeczywistości książkowej), a dlatego ciekawym, że Don Kichot... smacznie sobie śpi, gdy zapoznajemy się z nudną treścią tego opowiadania, co jest samo w sobie wielce znamienite. „Motyw arkadyjski (pasterski) [który jest kolejnym elementem tego pasztetu] nawiązuje ściśle do włoskiej noweli i do romansu rycerskiego, w wielu miejscach całkowicie zlewając się...” [...ze światem Don Kichota; w myśl jednej z kosmologicznych koncepcji]. Następny element to motyw rycerski, który najlepiej byłby widoczny gdybyśmy poczytali nie co ksiąg rycerskich z tamtych czasów, a nawet z XIV wieku, gdyż wtem święciły swoje najlepsze przewagi — wiele jest z nich w naszym dziele aluzji i parodii oraz podobnych scen. Są to między innymi takie tuzy gatunku jak „Księgi o Królu Arturze i jego szlachetnych Rycerzach Okrągłego Stołu” Sir Thomasa Malory'ego (1469-1470 rok), czy też „Amadis z Walii” niejakiego Vasco Lobeiry z drugiej połowy XIV wieku. Nie jeden, co dał się ponieść urokowi tych dzieł, założył później przerdzewiałą zbroję swego przodka, aby dosiadłszy leciwego rumaka wyruszyć na poszukiwanie fantazyjnych przygód (a jednego znamy z imienia i nazwiska: to Alonso Kichana, czy Kichada, całkiem stateczny i poważany szlachcic). Ostatnim składnikiem czyniącym „Don Kichota” tym, czym jest w środku, jest temat mistyfikacji, czyniący z jego wnętrza prawdziwe czeluści piekielne. Te praktykowane w drugim tomie dzieła na naszym dystyngowanym szaleńcu i jego prostodusznym giermku przez chorych psychicznie księcia i jego żonę wyrafinowane tortury (rzecz jasna w swej istocie są niezwykle płaskie) są dobrym przykładem tego zjawiska — niezwykle okrutnego w tej znanej każdemu nieodpartej chęci ujrzenia wariata w akcji, prowokując go — tak postępują już tylko kompletni degeneraci — w mniej lub bardziej wyszukany sposób do działania. Sanczo również w ten sposób w kilku decydujących momentach pogrywa ze swoim panem; oczywiście czyni to przez swe — wybaczające wiele  — prostactwo i tchórzostwo, gdyż prawdziwy z niego huncwot.

Tysiąc stron czytania o okrutnych, krwawych, bezlitosnych i niesmacznych wybrykach żylastego starca zdecydowanie wystarczy — swoją drogą jeszcze się nie spotkałem, żeby z taką lekkością ducha poniewierano i poniżano bohaterów książki, aż dziwne, że przeżyli te tysiąc stron. Bo, mimo że Don Kichot w powieści skończył marnie, owładnięty zdrowym rozsądkiem, który dopadał go z natężeniem równym temu, z jakim Sanczo stawał się żądnym przygód ryzykantem — jest to ciekawa przemiana naszych bohaterów, dziejąca się z czasem — to, mimo że nasz rycerz składa swój oręż, który zrodził cały wykwint tej powieści, rzuca on swój — coraz dłuższy — cień na całą dzisiejszą i niegdysiejszą literaturę, a ten, kto nie czytał dzieła Cervantesa, na pewno czytał go u innych twórców — i to u tych wielkich jak i pomniejszych.

Książka mi się bardzo podobała i poza tym, że w ogólnym rozrachunku jest ładna — choćby dlatego, że przygody chudego wariata i grubego prostaka, noszą (dzisiaj) przypięty do piersi herb litości i wymachują sztandarem piękna — to droga do tej ostatecznej ładności była (technicznie) niezwykle urozmaicona — przez co, rzecz jasna, ciekawa sama w sobie; gdyż przy okazji...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Same w sobie przygody błędnego rycerza są bardzo ciekawe, ale trudno z nimi obcować, gdy otrzymujemy jedynie fragmenty książki, jak w moim wydaniu z serii "Lektury wszech czasów". Kompletnie nie rozumiem takiego zabiegu i żałuję, że się zgapiłam i sięgnęłam po takie wybrakowane wydanie, tak czy siak będę musiała przeczytać "pełną wersję".

Same w sobie przygody błędnego rycerza są bardzo ciekawe, ale trudno z nimi obcować, gdy otrzymujemy jedynie fragmenty książki, jak w moim wydaniu z serii "Lektury wszech czasów". Kompletnie nie rozumiem takiego zabiegu i żałuję, że się zgapiłam i sięgnęłam po takie wybrakowane wydanie, tak czy siak będę musiała przeczytać "pełną wersję".

Pokaż mimo to

Historia świetna, tylko ciężko się ją czyta. Humor Sancho Pansy nie do pobicia. Pan Miguel stworzył fantastyczną historię przeplataną mnóstwem innych historii, co tworzy specyficzną całość. Pełna humoru, ale też sentymentu. Nostalgiczna. Warta przeczytania.

Historia świetna, tylko ciężko się ją czyta. Humor Sancho Pansy nie do pobicia. Pan Miguel stworzył fantastyczną historię przeplataną mnóstwem innych historii, co tworzy specyficzną całość. Pełna humoru, ale też sentymentu. Nostalgiczna. Warta przeczytania.

Pokaż mimo to

Klasyka literatury. Podstawowa historia bardzo prosta, wręcz komediowa. Ale pod tą warstwą jest jeszcze druga albo trzecia. Na pewno będę czytał ponownie.

Klasyka literatury. Podstawowa historia bardzo prosta, wręcz komediowa. Ale pod tą warstwą jest jeszcze druga albo trzecia. Na pewno będę czytał ponownie.

Pokaż mimo to

Myślę, że nie ma osoby, która nie słyszała o błędnym rycerzu Don Kichocie z La Manczy i jego wiernym giermku Sancho Pansie, gdyż książka Miguela de Cervantesa ,,Don Kichot z La Manczy" uchodzi za najważniejszą powieść w dziejach literatury hiszpańskiej. Pierwsza część powieści ukazała się w 1605 roku, a kontynuacja losów bohaterów w 1615 roku i obie części zyskały wielką popularność. Przygody renesansowego Don Kichota nawet współcześnie są pożywką dla literatury oraz kultury i nieodmiennie od wieków pobudzają naszą wyobraźnię.

W prowincji La Mancza żył pięćdziesięcioletni hidalgo Don Kichot, który za cały dobytek miał kopię u siodła, starożytną tarczę, chudą szkapę i jednego charta. Lubił wcześnie wstawać i miłował łowy. Z zapałem czytał księgi rycerskie. Jego wyobraźnia napełniła się przez to wyobrażeniem bitew, czarów, kłótni, namiętności, miłosnych uniesień i wszelakich udręk. Uznał, że to o czym czyta jest prawdą. Ubzdurał sobie, że zostanie błędnym rycerzem, ruszy konno w szeroki świat na spotkanie przygód i będzie dokonywał czynów, o których czytał w księgach. Będzie naprawiał krzywdy, a dzięki wystawianiu się na niebezpieczeństwa, z których na pewno będzie wychodził cało, zdobędzie nieśmiertelną chwałę. Jak pomyślał, tak zrobił i ruszył na podbój świata...

Autor w prologu do powieści przytacza słowa swojego przyjaciela, który daje mu rady jak ma opisać przygody Don Kichota. Akcja ma toczyć się kształtownie, słowa mają być właściwe, przystojne i dobrze osadzone, a pięknobrzmiące okresy przejściowe mają odbijać myśli autora. Radzi mu, by melancholik czytając księgę, roześmiał się, trzpiot jeszcze bardziej poweselał, prostak się nie znudził, człowiek uczony podniósł jej intencje, człowiek stateczny nie miał jej we wzgardzie, a mędrzec mógł to i owo rzec na jej pochwałę. I taka jest ta książka, każdy znajdzie w niej coś dla siebie. Odległy, rzeczywisty świat zmieszany z fantazją. Don Kichot jest szaleńcem i w błahych wydarzeniach dopatruje się cudownych zdarzeń. Walczy z wiatrakami, które uważa za olbrzymy, owce bierze za wrogą armię i rzuca się z kopią na bukłaki z winem. Obłęd popycha go w coraz dziwniejsze kłopoty i hidalgo staje się pośmiewiskiem dla ludzi. Don Kichot jest bohaterem komicznym, ale wzbudzającym sympatię, gdyż ma dobre serce, jest idealistą i dąży do wyznaczonego celu. Tęskni za odchodzącym na zawsze światem szlachetnych rycerzy, którzy bronią honoru i dam swojego serca. Świata, o którym czytał w księgach już nie ma, ale rozpaczliwie chce go przywrócić i rzuca się w wir wyimaginowanej walki na swoim starym koniu Rosynancie. Z jednej strony jego zachowanie jest śmieszne, a z drugiej strony smutne.

,,Don Kichot z La Manczy" to wybitne klasyczne dzieło, w którym autor dokonał rozrachunku z księgami sławiącymi dzieje błędnych rycerzy. Pokazuje baśniowo-rycerski świat, którego już nie ma i z jednej strony wyśmiewa średniowieczny ideał rycerza, a z drugiej strony dostrzec można tęsknotę za tym okresem. Bohaterowie są przerysowani i nie chcą żyć w szarej rzeczywistości, ale marzą o przygodach i sławie. Język archaiczny, potoczysty i trzeba skupić się na czytaniu, bo inaczej uciekają smaczki tej książki, ale dla wyrobionych Czytelników odnajdujących się w klasycznych dziełach będzie to wspaniałe przeżycie. Lubicie klasyczną literaturę? To śmiało sięgajcie po największe dzieło hiszpańskiego satyryka i poety Miguela de Cervantesa:)

Myślę, że nie ma osoby, która nie słyszała o błędnym rycerzu Don Kichocie z La Manczy i jego wiernym giermku Sancho Pansie, gdyż książka Miguela de Cervantesa ,,Don Kichot z La Manczy" uchodzi za najważniejszą powieść w dziejach literatury hiszpańskiej. Pierwsza część powieści ukazała się w 1605 roku, a kontynuacja losów bohaterów w 1615 roku i obie części zyskały wielką...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

"Półdziewice" to tylko jeden rodzaj niewiast w tej prześwietnej książce.

Fragment o tym skąd bierze się zapotrzebowanie na pośledniej jakości literaturę i sztukę na zawsze rozwiewa wątpliwości kto rozdaje karty.

"Półdziewice" to tylko jeden rodzaj niewiast w tej prześwietnej książce.

Fragment o tym skąd bierze się zapotrzebowanie na pośledniej jakości literaturę i sztukę na zawsze rozwiewa wątpliwości kto rozdaje karty.

Pokaż mimo to

Długo, bardzo długo słuchałam „Don Kichota z La Manchy”, ale…ja się zakochałam na zabój w interpretacji Witolda Korzeniowskiego i potrafiłam przesłuchiwać kolejne rozdziały kilkadziesiąt razy, aż wychwyciłam wszystkie smaczki, aż prawie że znałam cały tekst na pamięć. W końcu powiedziałam sobie: ”Dość. Trzeba się rozstać z Don Kichotem.” I wysłuchałam audiobooka do samego końca.

Podziwiam poczucie humoru Cervantesa i dystans do samego siebie. Pisarz wielokrotnie drwi sam z siebie i swoich kolegów po fachu, ale również z ludzi, którzy nazbyt poważnie traktują życie. Do swojego bohatera autor podchodzi z pewną czułością, choć momentami bezlitośnie gmatwa jego ścieżki i obnaża słabość umysłu. Mój stosunek do Don Kichota zmieniał się podczas lektury wielokrotnie – irytowały mnie jego wariacje, ale przekonanie o słuszności powziętych decyzji budziło szacunek. Parę razy bym mu chętnie tęgie baty sprawiła, niemniej zdecydowanie częściej chciałam stawać w jego obronie. Kibicowałam wysiłkom przyjaciół błędnego rycerza, którzy chcieli go przed nim samym bronić, choć czasami te dobre chęci uważałam za nazbyt opresyjne. Przyznaję, strasznie zirytowała mnie ostatnia część opowieści – Don Kichot i jego błędne rycerstwo zbyt często służyło za zabawkę na pańskich dworach, a i Sancho Pansa, ten giermek obłędny, padał ofiarą nader niewybrednych żartów.

Zaskoczyło mnie, jak wiele w tej powieści jest pobocznych historyjek miłosnych – nieszczęśliwi zakochani czają się za każdym zakrętem błędnych ścieżek, by stanąć przed rycerzem i jego dokonania swym cierpieniem przyćmić. O ile początkowo bardzo mi się podobała taka szkatułkowa konstrukcja, pod koniec już miałam tych miłosnych gierek dość.

„Don Kichot z La Manchy” to wielka, wielowymiarowa powieść, której fabuła jest bardziej skomplikowana niż wydawałoby się na pierwszy rzut oka. Sam główny bohater i jego giermek mają dużo więcej do zaoferowania niż topos uwieczniający ich w historii literatury. Powieść Cervantesa często śmieszy, choć po rubasznościach serwuje gorzką pigułkę przemyśleń nad powodem chichotu. Jak na pozowanie na lekką, łatwą i przyjemną literaturę, „Don Kichot z La Manchy” często w poważne tony uderza. Warto przeczytać tę historię, a ja z całego serca polecam audiobooka w interpretacji Witolda Korzeniowskiego – pozycja dostępna na Wolnych Lekturach.

Długo, bardzo długo słuchałam „Don Kichota z La Manchy”, ale…ja się zakochałam na zabój w interpretacji Witolda Korzeniowskiego i potrafiłam przesłuchiwać kolejne rozdziały kilkadziesiąt razy, aż wychwyciłam wszystkie smaczki, aż prawie że znałam cały tekst na pamięć. W końcu powiedziałam sobie: ”Dość. Trzeba się rozstać z Don Kichotem.” I wysłuchałam audiobooka do samego...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Nie dałem rady. Sorry...

Nie dałem rady. Sorry...

Pokaż mimo to

Chyba każdy z nas miał okazję spotkać się ze słynnym rycerzem Don Kichotem podczas swojej szkolnej edukacji. Ja czytałam większe i mniejsze fragmenty, gdy przygotowywałam się do matury i dopiero teraz postanowiłam zapoznać się z całością utworu.
Alonso jest mężczyzną, który jest zmęczony swoim codziennym życiem i postanawia je zmienić. W tym celu przybiera nowe imię - Don Kichot - i postanawia zostać błędnym rycerzem, by przeżywać niesamowite przygody, o których wszyscy będą mówić. Wraz ze swoim koniem Rosynantem i giermkiem Sanczo Pansą podróżują i zbierają liczne doświadczenia. Możemy tutaj czytać między innymi o walce z wiatrakami, bójkach, historii hełmu Mambryna, pokucie rycerza i innych perypetiach.
Powieść jest długa, a nawet bardzo długa. Ma ponad tysiąc stron i jest podzielona na dwa tomy. "Don Kichot" jest klasyką samą w sobie i nie da się go przeczytać w kilka wieczorów. Poświęciłam tej książce kilka tygodni i jestem niesamowicie zadowolona z tego, że udało mi się ją przeczytać w całości. Książka jest zabawna, ale zmusza też do refleksji i zastanowienia się nad różnymi kwestiami. Świat rycerski i zasady w nim obowiązujące jest wciągający i zajmujący.
Styl pisania i objętość mogą trochę odstraszać czytelników, ale myślę, że warto dać szansę błędnemu rycerzowi i dać się porwać wirowi przygód.

Chyba każdy z nas miał okazję spotkać się ze słynnym rycerzem Don Kichotem podczas swojej szkolnej edukacji. Ja czytałam większe i mniejsze fragmenty, gdy przygotowywałam się do matury i dopiero teraz postanowiłam zapoznać się z całością utworu.
Alonso jest mężczyzną, który jest zmęczony swoim codziennym życiem i postanawia je zmienić. W tym celu przybiera nowe imię...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Klasyk nad klasyki („Ewangelia naszej literatury” jak mówią klęcząc i recytując strofy „Don Quichote’a” bohaterowie w filmie „Jakiś czas później”). Pięknie niewspółczesna i archaiczna powieść pisana kwiecistym językiem i w równie klasycznym przekładzie na archaiczną i ozdobną do granicy z grafomanią polszczyznę. Język może mniej wyrobionego czytelnika zniechęcić i zmęczyć, ale dla miłośników mowy jako sztuki – toż to miód na serce!
Jest Don Quichote jako postać praojcem wariatów spod wszelkich chorągwi, pierwowzorem i niedoścignionym wzorem wszelkich Antoniów Smoleńskich. Zresztą przepiękna ilustracja okładkowa pana Wilkonia jako żywo Antonia nam wyobraża (właściwie prorokuje), a potem to już… spróbuj tylko nie myśleć o różowych słoniach!..
A, i jeszcze ta jego niezdrowa fascynacja książkami, która to do utraty rozumu przywieść go miała! Słuszność miał sąd domowników i wielebnego proboszcza, skazując te bezbożne dzieła na spalenie! W ogóle ostrożnie z tym czytaniem! Zresztą ile tu „książek w książce”, ile postaci i wątków pobocznych, a jak pięknie one rysowane i każda opowieść z własnym językiem i kolorytem…
I jeszcze równie ważna i ikoniczna postać Sancho Pansa, poczciwego prostaczka, który jednakowoż swój rozum ma (o przysłowiach nie wspominając) i swoją mądrością operuje (i trudno się czasem z jego prostodusznością i hedonizmem nie zgodzić). Trudno go nie polubić, a nawet nie zacząć wielbić na równi z nieszczęsnym rycerzem błędnym.
„Czytając” bawiłem się przednio i dziwnie zaiste musiałem wyglądać, biegając po nocach i śmiejąc się w głos do tego, co w słuchawkach…

Klasyk nad klasyki („Ewangelia naszej literatury” jak mówią klęcząc i recytując strofy „Don Quichote’a” bohaterowie w filmie „Jakiś czas później”). Pięknie niewspółczesna i archaiczna powieść pisana kwiecistym językiem i w równie klasycznym przekładzie na archaiczną i ozdobną do granicy z grafomanią polszczyznę. Język może mniej wyrobionego czytelnika zniechęcić i zmęczyć,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to