Warunek

U Rylskiego nie ma dobrych i złych, nie ma nawet dobrych i złych pobudek. Hoszowski kontra Rangułt, kupiecka logika kontra kawaleryjska fantazja. Historia, która porażką Cesarza maskuje porażkę człowieka – Polaka, żołnierza, ułana. To nie jest wciągająca wartka fabuła, raczej pogłębione studium trudnych, niejednoznacznych i bardzo skomplikowanych postaci. Nienawidzą się i kochają, odpychają i przyciągają jednocześnie. Nie ma tam szczęścia, nie ma desperacji, żadnych czystych i jednoznacznych uczuć i stanów. Wszystko, jak w życiu, jest balansem pomiędzy wieloma bodźcami, wieloma stanami. Jest tam wielkie pragnienie życia, od początku, we wszystkich. Nawet Andrzeja Rangułta skłonność do wojny, zabijania i ryzyka, do balansowania na cienkiej granicy dzielącej od śmierci, jest tylko afirmacją życia, pragnieniem coraz głębszego wchodzenia w nie, aż do momentu, gdy ono powie: nie! I na odwrót, ta sama chęć życia w Semenie Hoszowskim, to ostrożność, twarda logika, mocne stanie na ziemi i pogarda dla wszelkiej, pustej jego zdaniem, idei, prowadzącej ludzi na zgubę: wojna, wróg, honor, ojczyzna. Pogarda dla wszystkiego co nie jest namacalne, żywe, jędrne.
I piękna oś powieści zbudowana na tym balansie charakterów: przyjaźń z nienawiści, nienawiść z wzajemnej dopełnialności. Największe przywiązanie, zbudowane na niemożliwej wrogości.
No i mistrzowskie rzemiosło Rylskiego, waga każdego zdania, plastyczność obrazów, płynność fabularna, słowem: wspaniałe doznania czytelnicze.

U Rylskiego nie ma dobrych i złych, nie ma nawet dobrych i złych pobudek. Hoszowski kontra Rangułt, kupiecka logika kontra kawaleryjska fantazja. Historia, która porażką Cesarza maskuje porażkę człowieka – Polaka, żołnierza, ułana. To nie jest wciągająca wartka fabuła, raczej pogłębione studium trudnych, niejednoznacznych i bardzo skomplikowanych postaci. Nienawidzą się i...

Dekonstrukcja mitów narodowych to tak naprawdę obowiązek pisarza. Odpowiedzialnego pisarza, oczywiście. A czasem wydaje mi się, ze duża część tego, co nam przez lata podawano do wierzenia jako "prawdziwą historię" Polski, to jeden wielki fake news....

Dekonstrukcja mitów narodowych to tak naprawdę obowiązek pisarza. Odpowiedzialnego pisarza, oczywiście. A czasem wydaje mi się, ze duża część tego, co nam przez lata podawano do wierzenia jako "prawdziwą historię" Polski, to jeden wielki fake news....

Armia napoleońska w triumfalnym (bo jakimżby innym) pochodzie na Moskwę. Już prawie u jej bram. A przy wielkiej armii i Polacy. Jeszcze nic tu nadchodzącej klęski nie zapowiada, jeszcze pochód wydaje się niepowstrzymany. Mistrzowski punkt na umieszczenie historycznej powieści, godny prawdziwie wielkiego pisarza. Bo toż i powieść gruntująca pozycję Rylskiego jako mistrza słowa.
Znajomość szwoleżera Rangułta z oficerem sztabowym Hoszowskim zaczyna się nie najlepiej: prostoarmijne obwąchiwanie pod ogonami, próba sił charakteru, pojedynek, aż wreszcie kontrakt na zabójstwo, które miało w generalskim założeniu chyba unieśmiertelnić szwoleżera jako pomnikową ikonę armii, a rozwiązać wszelkie z nim związane problemy doraźne. Zdarza się jednak tak, że obaj oficerowie – już jako wyrzutkowie – podejmują wspólną wyprawę przez zaśnieżąjącą się Rosję, która już za chwilę połknie dumną i niepokonaną armię Napoleona. A podróż to śmiertelnie ryzykowna, niemal bez szans na jej przetrwanie, a jednocześnie zbliżająca dwóch głównych bohaterów, którzy stają się zwyrodniałymi braćmi, gdzie na wzór braci syjamskich – bardziej przypadkowo i z konieczności niż wyboru – życie jednego ściśle zaczyna zależeć od przetrwania drugiego.
To tyle w warstwie fabularnej, bo w konstrukcyjnej i stylistycznej – czegóż tu nie mamy: jest i epopeja wojenna, jest i powieść drogi, jest i powieść łotrzykowska, a i romans czai się w drugim planie, by wybrzmieć w pełni. A wszystko to w przemyślanych i ściśle odważonych przez autora proporcjach. Wszystko spisane z ogromnym szacunkiem dla słowa, a wcześniej jeszcze wykoncypowane tak, że znać tu równie wielki szacunek dla historii, unikalną umiejętność przekonywującego osadzania w realiach epoki.
Może to moje niewyjaśnialne uwielbienie dla autora powieści, ale stawiam „Warunek” wyżej niż wszelkie inne wielkie Dumasy! Nie sądziłem nigdy, aby powieść z czasów napoleońskich mogła mnie tak obezwładnić.

Armia napoleońska w triumfalnym (bo jakimżby innym) pochodzie na Moskwę. Już prawie u jej bram. A przy wielkiej armii i Polacy. Jeszcze nic tu nadchodzącej klęski nie zapowiada, jeszcze pochód wydaje się niepowstrzymany. Mistrzowski punkt na umieszczenie historycznej powieści, godny prawdziwie wielkiego pisarza. Bo toż i powieść gruntująca pozycję Rylskiego jako mistrza...

Geneza 'Warunku' sięga lat 80-tych XX wieku, kiedy to australijski producent poprosił pisarza o napisanie scenariusza z epoką napoleońską w tle. Film nigdy nie powstał, a pisarz nie zmarnował podjętego tematu.
Według Eustachego Rylskiego nieuniknione jest dla pisarza przydawanie swoim bohaterom własnego widzenia świata. W tym wypadku chodzi o pesymizm i wrażliwość cechujące hrabiego i popiego syna.
Przepięknie opisana przyroda. Mistrzowski styl i niezwykła uroda języka. Jego doskonałość i nienaganność zachwycają.
Autor to wirtuoz słowa.

Geneza 'Warunku' sięga lat 80-tych XX wieku, kiedy to australijski producent poprosił pisarza o napisanie scenariusza z epoką napoleońską w tle. Film nigdy nie powstał, a pisarz nie zmarnował podjętego tematu.
Według Eustachego Rylskiego nieuniknione jest dla pisarza przydawanie swoim bohaterom własnego widzenia świata. W tym wypadku chodzi o pesymizm i wrażliwość cechujące...

Eustachy Rylski postanowił napisać powieść. Łatwo powiedzieć, ale jak? Co? To może niech będzie o drodze. Historie drogi są bardzo nośne i ludzie je lubią. No tak, ale w jaki sposób ma zostać przebyta? Samochodem, na rowerze a może samolotem. Samolotem? No bez przesady, to ma być powieść, nie opowiadanie. Na piechotę, niech bohaterowie dygają na nogach. A odcinek do pokonania? Powinien być egzotyczny, trudny, najeżony przeciwnościami. No niech pomyślę. Wschód, tak wschód jest egzotyczny. Moskwa. Uhym, niech opowieść zaczyna się pod Moskwą a koniec usytuujemy w Polsce, albo jeszcze lepiej na Kresach. Tak, to brzmi dobrze. I żeby było jeszcze dobitniej akcję osadzimy w 1812r. tuż przed zdobyciem Moskwy przez Napoleona. No wiadomo, niebezpieczeństwo, zagrożenie, niepokój… brak asfaltowych dróg. I nadchodząca zima. Zima pod Moskwą. Oj to nie łaskotki, Napoleon nie podołał. Jest dramatycznie. A kogo skazać na taką przeprawę? Dwóch Polaków, napoleońskich żołnierzy. No tak, ale oni są po tej samie stronie, a musi być napięcie między nimi, napięcie i przyciąganie. Polacy i „po tej samej stronie”, żarty jakieś? No ale dobrze, niech będzie, dodamy trochę dramatyzmu. Pierwszy, kapitan, będzie szlachcicem, hrabią, bohaterem wojennym, oddanym bitce sercem i ciałem. Drugi, porucznik, syn popa, racjonalny, z atawistyczną wolą przetrwania. Będą się kochać i nienawidzić, zrosną się w jeno, współzależni i przeciwstawni.

„Nagle jak szmata jakaś opadło z nich człowieczeństwo, pozostawiając, w przeciwieństwie do towarzyszących im zwierząt, dosłowną, zawstydzającą biologię.

Taka to będzie powieść!

Eustachy Rylski postanowił napisać powieść. Łatwo powiedzieć, ale jak? Co? To może niech będzie o drodze. Historie drogi są bardzo nośne i ludzie je lubią. No tak, ale w jaki sposób ma zostać przebyta? Samochodem, na rowerze a może samolotem. Samolotem? No bez przesady, to ma być powieść, nie opowiadanie. Na piechotę, niech bohaterowie dygają na nogach. A odcinek do...

Mam bardzo mieszane odczucia. Powieść nie była zła: miała klika dobrych fragmentów. Bardzo ciekawie śledziło mi się wędrówkę bohaterów przez Rosję, aż żałuję, że było jej tak mało i była tak fragmentaryczna. Jak dla mnie, mogłaby nawet zajmować całą fabułę.
Dodatkowo kilka interesujących przemyśleń na temat roli bohatera w armii, a także jej funkcjonowania.
Wydarzenia w Nekli uważam za dość nudne, w ogóle nie porwał mnie wątek miłosny(?), Annę uważam za średnio udaną, mało ciekawą postać.
Lektura całkiem w porządku, aczkolwiek uważam, że trzeba choć minimalnie orientować się w sytuacji historycznej, której dotyczy. Nie żałuję, że przeczytałam, choć na dobrą sprawę można sobie darować.

Mam bardzo mieszane odczucia. Powieść nie była zła: miała klika dobrych fragmentów. Bardzo ciekawie śledziło mi się wędrówkę bohaterów przez Rosję, aż żałuję, że było jej tak mało i była tak fragmentaryczna. Jak dla mnie, mogłaby nawet zajmować całą fabułę.
Dodatkowo kilka interesujących przemyśleń na temat roli bohatera w armii, a także jej funkcjonowania.
Wydarzenia w...

Niezwykle udane połączenie powieści historycznej obdartej z warstwy mitologizującej bohaterów z głębokim studium psychologiczno/egzystencjalnym. Przy czym książkę tą można czytać bez konieczności jednoczesnego zagłębiania się w każdy z tych wymiarów. Jako powieść historyczna z okresu epoki Napoleońskiej dostarcza ona rozrywki poprzez (w pewnym sensie) postmodernistyczne interpretowanie wydarzeń. Główni bohaterowie wepchnięci zniewagą w konflikt wieńczony koniecznością odbycia pojedynku grzęzną w dramatycznych wydarzeniach. Wspomniany pojedynek, kradzież, ucieczka, walka z wrogiem, naturą, a w końcu aberracyjna przyjaźń i miłość to wszystko przypada im w udziale. Pomimo kształtności tej strony powieści, jej druga perspektywa zalotnie wciągnęła mnie bezpowrotnie. Zatopiłem się w dylematach wyrażanych wprost, bądź świadomie lub też nie sugerowanych przez autora. Kluczowym dla tych dylematów jest przyjęta przez Rylskiego konstrukcja budowania tożsamości dwóch głównych bohaterów. Osadzona pomiędzy ich własnym o sobie wyobrażeniem, a wyobrażeniem jakie względem nich mają inne osoby. Wahanie, gra jaka zachodzi pomiędzy tymi dwoma różnymi podejściami do tworzenia istoty własnej tożsamości, uruchamia mrowie psychologicznych wariacji fabularnych i naszych interpretacji. Zasadnym stają się pytania typu: kim jesteśmy? w jakim stopniu jesteśmy bez innych? na ile sami kształtujemy siebie, na ile jesteśmy zwierciadlanym odbiciem kształtu tworzonego przez innych? jakie warunki musza być spełnione by w tym zwierciadlanym odbiciu doszukać się jakiegoś archetypu samego siebie? czy jesteśmy uwarunkowani kontekstem tego odbicia ulegle realizując niezależne od nas cele?
Owa psychologiczna natura książki nie dominuje nad powieścią. Można z przyjemnością czytać Warunek pomijając egzystencjalne dylematy.
Doskonała wielowymiarowa powieść. Najlepsza Eustachego.

Niezwykle udane połączenie powieści historycznej obdartej z warstwy mitologizującej bohaterów z głębokim studium psychologiczno/egzystencjalnym. Przy czym książkę tą można czytać bez konieczności jednoczesnego zagłębiania się w każdy z tych wymiarów. Jako powieść historyczna z okresu epoki Napoleońskiej dostarcza ona rozrywki poprzez (w pewnym sensie) postmodernistyczne...

Świetna historia, świetne pióro, pozorna lekkość i doskonałe drugie dno. Czytać koniecznie!

Świetna historia, świetne pióro, pozorna lekkość i doskonałe drugie dno. Czytać koniecznie!

Tę książkę należy czytać zimą. Wytrzymać te kilkadziesiąt trudnych na początku stron, a potem delektować się pięknym pisarstwem i wciągającą opowieścią. Trafiłem przypadkiem, ale okazało się to strzałem w 9...

Tę książkę należy czytać zimą. Wytrzymać te kilkadziesiąt trudnych na początku stron, a potem delektować się pięknym pisarstwem i wciągającą opowieścią. Trafiłem przypadkiem, ale okazało się to strzałem w 9...

Czegoś tu zbrakło.
Postacie ciekawe, ale ich perypetie lekko nudziły.

Czegoś tu zbrakło.
Postacie ciekawe, ale ich perypetie lekko nudziły.