7,5/10

7,5/10

Grzegorz Lach, w książce pt. "Ipsos 301 p.n.e." opisuje wojny diadochów, rozpoczęte po śmierci Aleksandra Wielkiego. Niestety po lekcjach historii w polskich szkołach ludzie w dużym stopniu nie zdają sobie sprawy kim byli diadochowie i nie wiedzą o wojnach przez nich prowadzonych, dlatego praca na ten temat cieszy.

Choć tytuł mówi o jednej bitwie pomiędzy diadochami, to jednak powyższa pozycja obejmuje zdecydowanie szerszy okres czasu, rozpoczynający się od śmierci Aleksandra Wielkiego, a kończący śmiercią jednego z diadochów - Seleukosa (281 p.n.e.). Autor przedstawia nam upadek imperium Aleksandra oraz powstawanie kolejnych państw jego byłych dowódców, którzy z biegiem czasu coraz bardziej "skaczą sobie do gardeł".
W jednym rozdziale, co jest istotne, poświęcono również uwagę sztuce wojennej tego okresu oraz uzbrojeniu poszczególnych formacji.

Opis tytułowej bitwy pod Ipsos nie jest zbyt obszerny, lecz został napisany (zresztą jak cała praca) bardzo przystępnym językiem. W trakcie tej bitwy pokazano jak ważna jest odpowiednia taktyka oraz jak istotne w walkach tego okresu mogły okazać się słonie bojowe. Dodatkowo mapy, znajdujące się na końcu książki, przedstawiające trzy fazy bitwy, bardzo pomagają zobrazować sobie ruchy oddziałów w trakcie walk.

Moim zdaniem jest to niezbyt obszerna, wciągająca praca historyczna, w bardzo dobry sposób przedstawiająca wojny diadochów, wojskowość tego okresu i samą bitwę pod Ipsos. Jak najbardziej polecam!

Grzegorz Lach, w książce pt. "Ipsos 301 p.n.e." opisuje wojny diadochów, rozpoczęte po śmierci Aleksandra Wielkiego. Niestety po lekcjach historii w polskich szkołach ludzie w dużym stopniu nie zdają sobie sprawy kim byli diadochowie i nie wiedzą o wojnach przez nich prowadzonych, dlatego praca na ten temat cieszy.

Choć tytuł mówi o jednej bitwie pomiędzy diadochami, to...

„Ipsos 301 p.n.e.” to kolejna już popularnonaukowa pozycja autorstwa Grzegorza Lacha wydana w serii Historyczne Bitwy. Tematem książki są wojny diadochów (następców Aleksandra),czyli seria konfliktów, w której dawni wodzowie Macedończyka starali się podporządkować sobie to, co zostało z jego imperium. Okresowi hellenistycznemu poświęca się stosunkowo niewiele uwagi choćby w edukacji szkolnej, także liczba publikacji popularyzatorskich na ten temat nie jest duża (prace A. Świderkówny są tu chlubnym wyjątkiem). Książka G. Lacha dobrze więc wypełnia pewną lukę w polskiej literaturze historycznej.

Na niecałych dwustu stronach małego formatu Autor przedstawia sytuację polityczną od śmierci Aleksandra w roku 323 p.n.e. aż po tytułową bitwę pod Ipsos w 301 r. p.n.e., a w epilogu dochodzi aż do śmierci Seleukosa I Nikatora w roku 281 p.n.e. Trzeba więc przyznać, że wydarzenia wojen diadochów przedstawił w wielkim skrócie. Narracja biegnie szybko i – co wynika z charakteru zachowanych źródeł – punktowo skupia się na poszczególnych bitwach czy oblężeniach. G. Lach podaje za każdym razem odpowiednie odsyłacze do materiału źródłowego, a więc zwłaszcza Diodora i Plutarcha, natomiast nie stawia przypisów do literatury naukowej. Taki system stosuje także w innych swoich pracach. Osobiście uważam, że zastosowanie tych ostatnich byłoby korzystne dla całości książki. Umożliwiłoby też dokładniejsze skupienie się na sprawach kontrowersyjnych czy takich, co do których badacze różnią się opiniami. Najbardziej tego właśnie mi brak w „Ipsos...”: większej szczegółowości i dokładniejszej analizy wydarzeń.

Omawianej książce nie dostaje moim zdaniem objętości. Stoi za tym ów wspomniany wyżej niedobór szczegółowej analizy podpartej opiniami innych historyków. Autor wykorzystał obszerną bibliografię, ale w tekście nie widać dobrze, gdzie korzysta z prac innych badaczy, a gdzie tylko śledzi źródło. W ten sposób praca bardzo zbliża się do poruszającego analogiczną tematykę fragmentu ciekawej skądinąd pracy A. Świderkówny „Hellada królów”, w którym Autorka po prostu opisuje koleje rywalizacji o spadek po Aleksandrze. Trzeba zaznaczyć, że G. Lach napisał już wcześniej „Wojny diadochów 323-281 p.n.e.” i – chyba – „Ipsos...” jest po prostu skrótem poprzedniej książki. Nie czytałem tej starszej pracy i nie wiem, czym się w istocie różni, ale sądzę, że wobec przyjęcia takiego, a nie innego tytułu dla tomu Historycznych Bitew, należałoby w niej rozszerzyć rozdział na temat tytułowego starcia. Wiem, że w tej serii cała książka nie jest poświęcona jednej bitwie, niemniej kilka stron z dwustu to trochę za mało (nawet wobec ubóstwa źródeł).

Qua de causa – jakby to ujęli Rzymianie – przyznaję „Ipsos...” siedem gwiazdek. To nieźle napisana popularna monografia wojen diadochów (jako całości) skierowana do słabo zaznajomionego z epoką hellenistyczną czytelnika. Bardziej zaawansowani i zainteresowani zapewne odczują niedosyt szczegółów, zwłaszcza że obszerna bibliografia powinna sugerować, że Autor w wielu miejscach wzbogaci śledzenie narracji źródłowej odniesieniami do literatury naukowej. Myślę jednak, że w skali całej serii Historyczne Bitwy niniejszy tomik prezentuje się całkiem nieźle i można się z lektury „Ipsos...” sporo dowiedzieć o początkach ery hellenistycznej. Pozostaje tylko pytanie, czy to nie drugie wydanie „Wojen diadochów...”.

Tomasz Babnis

„Ipsos 301 p.n.e.” to kolejna już popularnonaukowa pozycja autorstwa Grzegorza Lacha wydana w serii Historyczne Bitwy. Tematem książki są wojny diadochów (następców Aleksandra),czyli seria konfliktów, w której dawni wodzowie Macedończyka starali się podporządkować sobie to, co zostało z jego imperium. Okresowi hellenistycznemu poświęca się stosunkowo niewiele uwagi choćby...

Książka Grzegorz Lacha opowiada o wojnach diadochów (zwanych też wojnami koalicyjnymi) po śmierci Aleksandra Wielkiego w latach 323 p.n.e - 281 p.n.e. Tytuł jest więc mylący, bo bitwie pod Ipsos stoczonej w 301 r. p.n.e, w której koalicja diadochów pokonała rosnącą potęgę Antygonidów (Antygon Monoftalmos i jego syn Demetriusz Poliorketes) zajmuje w książce kilkanaście stron. Bitwa ta przedstawiona jest mimo krótkiego opisu ciekawie, uzupełniona jest mapami pokazującymi 3 fazy jej przebiegu. Autor pokazuje decydujący w bitwie manewr Demetriusza, który opuścił w pościgu za nieprzyjecielm pole bitwy i znaczenie słoni jakie przyprowadził ze sobą Seleukos. Przyznam szczerze, że temat wojen diadochów traktowany w naszym szkolnictwie trochę po "macoszemu" jest niezwykle ciekawy. Mamy tutaj ogromne armie diadochów (takich jak Ptolemeusz I Soter, Lizymach, Kassander, Seleukos, Antygon Monoftalmos) złożone z falangitów, ciężkiej jazdy, słoni bojowych, okrętów, maszyn oblężniczych toczące moredercze wojny. Charakterystyczne dla tych wojen była ciągła zmiana sojuszy i dążenie do tego, żeby żaden z diadochów nie zbudował potęgi na tyle silnej, aby z powrotem spróbować zjednoczyć państwo Aleksandra Wielkiego. Książka bardzo ciekawie cały ten okres opisuje i porządkuje wydarzenia, ale tytuł jest chybiony.

Książka Grzegorz Lacha opowiada o wojnach diadochów (zwanych też wojnami koalicyjnymi) po śmierci Aleksandra Wielkiego w latach 323 p.n.e - 281 p.n.e. Tytuł jest więc mylący, bo bitwie pod Ipsos stoczonej w 301 r. p.n.e, w której koalicja diadochów pokonała rosnącą potęgę Antygonidów (Antygon Monoftalmos i jego syn Demetriusz Poliorketes) zajmuje w książce kilkanaście...

Bardzo dobra pozycja do odświeżenia sobie pamięci, lub zdobycia wiedzy, o wielce ciekawej, burzliwej i dość skomplikowanej, jak na ciekawe czasy przystało, epoce wojen diadochów.
Narracja obejmuje generalnie lata 323-281 p.n.e, od śmierci Aleksandra Wielkiego po bitwę pod Kuropedion i śmierć Seleukosa Nikatora, i wiele zarzucić jej chyba nie można. Autor, mimo całkiem bogatej bibliografii, w przypisach posługuje się jedynie, nie licząc objaśnień, odnośnikami do tekstów źródłowych, w znacznej mierze do Diodora Sycylijskiego i Plutarcha z Cheronei, co zresztą wyjaśnia w tekście. Mi osobiście "Ipsos", po dłuższej przerwie z jakimikolwiek lekturami, czytało się bardzo dobrze. Co może niektórych zaciekawić, to twardy obiektywizm na stan imperium aleksandrowego po śmierci jego twórcy oraz, według mnie, lekka nutka sympatii dla Antygonidów, których, przyznam, sam podświadomie bardzo nią jakoś nie obdarzam. W ocenie autora bitwa pod Ipsos jest najważniejszą z batalii wojen diadochów, choć sam poniekąd przyznaje iż punktem końcowym tego okresu jest właśnie starcie pod Kuropedion - według mnie to drugie wydarzenie powinno również stać się przedmiotem głębszych badań. Sporo z tej pracy mogą również wydobyć sympatycy osoby i działalności Demetriusza Poliorketesa, zwłaszcza jeśli chodzi o oblężenia Salaminy Cypryjskiej czy w końcu Rodos - dość powiedzieć, że to drugie ma swój własny rozdział, który mógłby "zwieńczyć" osobną książkę z serii BH. Spójną treść, obejmującą całą epokę wojen bezpośrednich sukcesorów kończy plan bitwy pod Ipsos.
Jeżeli miałbym wymienić jakieś konkretne mankamenty tej pozycji to byłby to drobne nieliczne błędy w druku, głównie odnośnie wartości liczbowych.
Ogólnie, jak na serię BH, warto mieć.

Bardzo dobra pozycja do odświeżenia sobie pamięci, lub zdobycia wiedzy, o wielce ciekawej, burzliwej i dość skomplikowanej, jak na ciekawe czasy przystało, epoce wojen diadochów.
Narracja obejmuje generalnie lata 323-281 p.n.e, od śmierci Aleksandra Wielkiego po bitwę pod Kuropedion i śmierć Seleukosa Nikatora, i wiele zarzucić jej chyba nie można. Autor, mimo całkiem...