My z Jedwabnego

Żałuję, że Anna Bikont nie spotkała na swojej drodze dobrego redaktora, który powiedziałby: "słuchaj, musimy usunąć jakieś dwieście stron". Reportaż z ogromnym potencjałem, niestety nieco zmarnowanym przez wątki autobiograficzne, jak chociażby opisy podróży autorki czy szczegóły z wertowania akt i opracowań. Gdyby wycisnąć samą esencję, otrzymamy bardzo dobry tekst, liczne wywiady ze świadkami, odniesienia do wcześniejszych publikacji czy rozmowy ze współczesnymi mieszkańcami miasta. Dobrze opisane stosunki polsko-żydowskie w latach 30. i 40. XX wieku, w przededniu wybuchu wojny, jak i po wejściu do Jedwabnego i okolic najpierw Sowietów, później Niemców. Sama zbrodnia dobrze udokumentowana. Dużo wniosły opowieści nie o mieszkańcach jako o bezimiennej masie, ale o ludziach z krwi i kości oraz z imienia i nazwiska. Niestety, dłużyła mi się lektura, a moją uwagę co jakiś czas usypiały osobiste dygresje reporterki. Mam jeszcze jedną uwagę - odnoszę wrażenie, że Anna Bikont nie potrafiła podejść do tematu obiektywnie. Kierowały nią emocje. Cezary Łazarewicz powiedział kiedyś, że on podczas pracy widzi temat, nie człowieka. Mam wrażenie, że dlatego jego reportaże są takie dobre. U Anny Bikont zabrakło tej bezstronności. Stała się jedną z bohaterek swojego reportażu, co mnie osobiście przeszkadzało w trakcie lektury.

Żałuję, że Anna Bikont nie spotkała na swojej drodze dobrego redaktora, który powiedziałby: "słuchaj, musimy usunąć jakieś dwieście stron". Reportaż z ogromnym potencjałem, niestety nieco zmarnowanym przez wątki autobiograficzne, jak chociażby opisy podróży autorki czy szczegóły z wertowania akt i opracowań. Gdyby wycisnąć samą esencję, otrzymamy bardzo dobry tekst, liczne...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Książka, która zmieniła mój obraz reportażu i historii. Nie tej konkretnej a historii w ogóle

Książka, która zmieniła mój obraz reportażu i historii. Nie tej konkretnej a historii w ogóle

Pokaż mimo to

Po przeczytaniu tej książki pozostaje cisza. Bikont nie jest obiektywna, trzeba to przyznać, a chwilami zalewa nas męcząco detalicznymi opisami swoich podróży, ale "My z Jedwabnego" to lektura wciąż bardzo dobra. Objętość niejednego odstraszy, lecz warto wejść w ten ponury świat odkłamywania dramatycznej historii. Jedwabne, Wołyń, Katyń... Niech nasza świadomość rośnie. Przepraszajmy i przeprosiny przyjmujmy. A w tym ten reportaż może nam, Polakom, pomóc.

Po przeczytaniu tej książki pozostaje cisza. Bikont nie jest obiektywna, trzeba to przyznać, a chwilami zalewa nas męcząco detalicznymi opisami swoich podróży, ale "My z Jedwabnego" to lektura wciąż bardzo dobra. Objętość niejednego odstraszy, lecz warto wejść w ten ponury świat odkłamywania dramatycznej historii. Jedwabne, Wołyń, Katyń... Niech nasza świadomość rośnie....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

"Gorące lato 1941 roku spadło na Polskę niczym klątwa...W Jedwabnem wrzało jak w piecu. Wysuszona ziemia, zeschłe rośliny, suche łąki, wszystko jak podpałka - wystarczy iskra i powiew wiatru, by buchnął płomień, który wznieci pożogę".

Każdy chyba, z lekcji historii, z opowiadań starszych członków rodziny, czy chociażby z telewizji, zna historię pogromu Żydów w Jedwabnem: historię trudną, kontrowersyjną, wywołującą skrajne emocje, przekłamywaną, bo jakże trudno przyznać, że naród polski, od zawsze, gloryfikowany, wiecznie cierpiący i niesłusznie oskarżany przez wszystkich dookoła, ma również niechlubne uczynki, w swoich dziejach.

Na początku, kiedy zaczęłam czytać ten reportaż, ja również, czułam niedowierzanie, złość, na tak mocne oskarżenia, które padają z ust ludzi, którzy teraz dają świadectwo tej niewyobrażalnej zbrodni, potem szok, smutek, przerażenie, żal, gorycz. Łzy same cisną się do oczu, na skutek tak wstrząsających faktów, wspomnień, i świadków, którzy boją się mówić, i morderców, którzy w ogóle nie dostrzegają problemu w tym, co zrobili i bardzo często są traktowani jako bohaterowie narodowi, mają wysokie kombatanckie uprawnienia, podczas gdy są zwykłymi bandytami.

Z kolejnymi stronami pojawiło się coś na kształt ulgi, bo pomyślałam sobie, że przecież to przeszłość, na szczęście żyjemy w innych czasach, w XXI wieku, Polska się zmieniła, ludzie są bardziej otwarci, takie wydarzenia nie miałyby już miejsca.....
"Ilu trzeba pokoleń, by stosunki mieszkańców tych ziem z żydowskimi duchami ułożyły się poprawnie? No i skąd wziąć pewność, że w następnych pokoleniach, będzie lepiej, a nie gorzej?"

Palenie kukły Żyda, w Pruchniku, gdzie małe dzieci, na polecenie dorosłych, okładały kukłę kijem pokazuje, że jest gorzej.
Ten reportaż jest wstrząsająco aktualny i niestety, wiem już, że polski sąsiad, dalej mordowałby swojego żydowskiego sąsiada, brat zabijałby brata...

Od tej lektury mam problemy ze snem.

"Gorące lato 1941 roku spadło na Polskę niczym klątwa...W Jedwabnem wrzało jak w piecu. Wysuszona ziemia, zeschłe rośliny, suche łąki, wszystko jak podpałka - wystarczy iskra i powiew wiatru, by buchnął płomień, który wznieci pożogę".

Każdy chyba, z lekcji historii, z opowiadań starszych członków rodziny, czy chociażby z telewizji, zna historię pogromu Żydów w Jedwabnem:...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Bardzo ważna książka o historii Polski. Jedynie momentami autorka zbyt emocjonalnie i osobiście podchodzi do tematu. Przeczytać warto.

Bardzo ważna książka o historii Polski. Jedynie momentami autorka zbyt emocjonalnie i osobiście podchodzi do tematu. Przeczytać warto.

Pokaż mimo to

Wszyscy znają, więc recenzowanie mija się z celem; wystarczy deklaracja po której stronie się stoi. Ja z własnym antysemityzmem „wyssanym z mlekiem matki”, walczę co najmniej od 51 lat, tzn. gdy jako dorosły człowiek (25 lat) żegnałem przyjaciół i nauczycieli na Dworcu Gdańskim. W wieku 76 lat stać mnie na samoocenę i zaprzestanie uprawiania „ale”. (Polak przy konfesjonale przyznaje się do grzechów, ALE natychmiast podaje „usprawiedliwienie”). Swoje obecne stanowisko do „wrednych Żydów” i „polskiego kołtuna” przedstawiłem w „Plica Polonica” na: https://wgwg1943.blogspot.com/2016/09/plica-polonica.html
Mądre słowa napisał Marek Radziwon na http://wyborcza.pl/1,75517,2737436.html :
„…"My z Jedwabnego" chociaż dotyczy wielkiego koszmaru sprzed dziesięcioleci i jednego z najboleśniejszych przewartościowań polskiej samoświadomości, pozostanie książką ważną nawet wtedy, kiedy przycichnie już dyskusja o tragicznym losie żydowskich mieszkańców miasteczka w Łomżyńskiem. To książka o każdej małej społeczności, która poczuła się, nawet wbrew oczywistym faktom, upokorzona i osaczona, o pamięci i niepamięci, o każdej agresywnej obronie szkodliwych mitów, o tym, że straszna przeszłość i straszna wina, chociaż wydają się zapomniane, czyli raz na zawsze wygodnie załatwione, kiedyś z wielką siłą wracają i będą się wreszcie domagać uczciwego wyznania. I przede wszystkim może o tym, że nienawiść łatwo odżywa, że zbiorowa świadomość jakichś winnych zawsze poza sobą łatwo sobie znajdzie, często tych samych, co kiedyś…”
Znając wredne ataki na autorkę (ur.1954), przypomnę, że jej matka Wilhelmina Skulska (1918-98), „reżimowa” dziennikarka, ma w swoim życiorysie „Po prostu” (odeszła z „Trybuny Ludu”), podobnie jak Jerzy Urban (zakaz publikacji), a na to trzeba było mieć odwagę i charakter.
„My z Jedwabnego” została nagrodzona w 2011 r. „Europejską Nagrodą Książkową”
Europejska Nagroda Książkowa (ang. European Book Prize, fr. Le Prix du Livre Européen) – nagroda literacka Parlamentu Europejskiego. Celem nagrody jest promowanie europejskich wartości oraz lepszego zrozumienia wśród obywateli Europy, że Unia Europejska jest podmiotem kulturowym.
Trzem książkom Grossa dałem 10/10, chyba więc oczywiste, że tej tym bardziej muszę dać 10/10

Wszyscy znają, więc recenzowanie mija się z celem; wystarczy deklaracja po której stronie się stoi. Ja z własnym antysemityzmem „wyssanym z mlekiem matki”, walczę co najmniej od 51 lat, tzn. gdy jako dorosły człowiek (25 lat) żegnałem przyjaciół i nauczycieli na Dworcu Gdańskim. W wieku 76 lat stać mnie na samoocenę i ...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Przyczynkiem do powstania tej książki byli "Sąsiedzi" Jana Tomasza Grossa. Pogrom w Jedwabnem 10 lipca 1941 roku, kiedy z rąk polskich sąsiadów zginęli Żydzi z Jedwabnego. Nie ma się co sprzeczać, że to nie jest prawdą. Śledztwo IPN jednoznacznie stwierdziło, że to Polacy pomordowali bestialsko Żydów, z poduszczenia niemieckiego okupanta.
Anna Bikont włożyła mnóstwo pracy, żeby zweryfikować dane z książki Grossa i przede wszystkim poznać prawdę. Ale jak się okazuje, w Jedwabnem, po tylu latach od pogromu, trwa zmowa milczenia w najlepsze. Antysemityzm tam jest wciąż żywy. I strach. Bo nie wszyscy przyłożyli rękę do masakry, byli również ukrywający Żydów, ci, a właściwie ich potomkowie, boją się najbardziej. Ostracyzmu, aktów przemocy ze strony sąsiadów. Najczęściej po prostu uciekają, emigrują. Nie widzą możliwości pozostania w tej społeczności. Boją się również potomkowie żydowskich katów. Przyczyna prozaiczna rzec można, ale nie do końca. Boją się, że jeśli prawda wyjdzie na jaw, odnajdą się potomkowie, bo nie wszystkich udało się zabić i będą chcieli odebrać im pożydowskie mienie. Nie jest tajemnicą, że tuż po pogromie polscy sąsiedzi zajmowali żydowskie domy, grabili co się tylko dało. Dlatego nabierają wody w usta i dowiedzieć się czegokolwiek nie sposób. Świadków pogromu jest coraz mniej, ale i oni niechętnie wracają pamięcią do wydarzeń z 10 lipca. Dla jednych to była hańba, dla innych...inni się nie przyznają, konfabulują, mimo, że prawomocnym wyrokiem zostali skazani za udział.
O przyczynach pogromu powiedziano już wiele, i w zasadzie nic nowego w tej sprawie nie udało się ustalić. Że to była zemsta na Żydach, ponieważ podczas okupacji sowieckiej wydawali Polaków NKWD, co kończyło się ich wywózką, że byli aktywnymi członkami sowieckiej służby bezpieczeństwa,chciwość i chęć zysku, bo Żydzi byli bogatsi. Powodów sporo. Ale, według mnie, głównym był antysemityzm, którego symptomy można było dostrzec już przed wybuchem wojny, o czym wspomina Jan Karski. Zresztą wspólna historia Polaków i Żydów nigdy nie była sielanką, mimo, że żyli obok siebie przez wieki. To była taka tykająca bomba, wystarczyło tylko podłożyć iskrę. I tą iskrą stało się dojście Hitlera do władzy i niejako przyzwolenie na eksterminację Żydów. Żal takiej okazji nie wykorzystać, żeby pozbyć się znienawidzonego przez wieki i od wieków Żyda.
Jeden z dzielnych muszkieterów zwrócił mi uwagę, że książka jest w pewnym sensie stronnicza, bo autorka ma żydowskie korzenie. Ja takiej zależności nie zauważyłam. W mojej opinii, dołożyła wszelkich starań, żeby dojść do prawdy. Zadanie niezwykle trudne, bo Jedwabne przykryte całunem milczenia, strachu, antysemityzmu, który nigdy tam chyba nie wygasł.
Sporo przeczytałam na ten temat. Wiem, że do pogromów dochodziło na ziemiach polskich. Już mnie to nie przeraża. Nie chcę tłumaczyć, że wojna wyzwala w ludziach postawy najlepsze i najgorsze, bo to swego rodzaju przyzwolenie. Uważam, że tego wytłumaczyć nie sposób. Zło i dobro tkwi w człowieku i tylko on sam może dokonać wyboru, po której stronie stanie. Tym bardziej, że akurat w Jedwabnem nikt z okupantów Polakom broni do głowy nie przyłożył, brak udziału w okrutnym mordzie nie miał konsekwencji. Część mieszkańców Jedwabnego wybrała jedną ścieżkę, część inną. Byłabym w stanie zrozumieć, gdyby na szali położono życie uczestników mordu i ich rodzin. Wtedy wybór trudny, i podejrzewam, że wybraliby swoje ocalenie. Tutaj nikt ich życia na szali nie kładł. Podjęli taką a nie inną decyzję, zupełnie bezinteresownie, może nie do końca, bo przecież cześć z nich się wzbogaciła, i to mnie przeraża. Że dla garści srebrników człowiek gotowy jest do czynów najgorszych. I na dodatek w katolickim kraju.

Warto poczytać.

Przyczynkiem do powstania tej książki byli "Sąsiedzi" Jana Tomasza Grossa. Pogrom w Jedwabnem 10 lipca 1941 roku, kiedy z rąk polskich sąsiadów zginęli Żydzi z Jedwabnego. Nie ma się co sprzeczać, że to nie jest prawdą. Śledztwo IPN jednoznacznie stwierdziło, że to Polacy pomordowali bestialsko Żydów, z poduszczenia niemieckiego okupanta.
Anna Bikont włożyła mnóstwo...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Straszna książka. Nie z tytułu tragedii której dotyczy, ale sposobu i stylu w jakim została napisana.
Autorka wg. mojej opinii jest niewiarygodna, tendencyjna i wroga do Polski i Polaków. Mam wrażenie że swą niechęć lub nawet wrogość do Polaków wyssała z mlekiem matki, pani Leo Horowitz a ugruntowała swą przyjaźnią z panem Adamem Michnikiem vel Szechter.

Straszna książka. Nie z tytułu tragedii której dotyczy, ale sposobu i stylu w jakim została napisana.
Autorka wg. mojej opinii jest niewiarygodna, tendencyjna i wroga do Polski i Polaków. Mam wrażenie że swą niechęć lub nawet wrogość do Polaków wyssała z mlekiem matki, pani Leo Horowitz a ugruntowała swą przyjaźnią z panem Adamem Michnikiem vel Szechter.

Pokaż mimo to

Książka z jednej strony przerażająca, z drugiej niezwykle interesująca.
Zaskoczyła mnie skala nienawiści na tamtych terenach.
No, ale i teraz ONR ma się dobrze w Białymstoku i okolicy...
Dziwię się ludziom, że po takich wydarzeniach, toleruje się w naszym kraju nacjonalizm, że nie mówi mu się stanowczego NIE.
Nigdy nie dzieliłam ludzi pod względem narodowościowym. Nie interesuje mnie to, jakie kto ma korzenie, skąd pochodzi, jaki ma kolor skóry czy jaką religię (lub jej brak) wyznaje.
W każdym narodzie, wśród każdej religii są ludzie dobrzy i ludzie źli. Również w Polsce. I każdego człowieka należy oceniać pojedynczo, bo każdy jest odrębną jednostką...
Natomiast mordowanie dzieci to już jest takie dno moralne, że ja się nie dziwię rodzinom morderców, iż w większości zaprzeczają faktom...

Książka z jednej strony przerażająca, z drugiej niezwykle interesująca.
Zaskoczyła mnie skala nienawiści na tamtych terenach.
No, ale i teraz ONR ma się dobrze w Białymstoku i okolicy...
Dziwię się ludziom, że po takich wydarzeniach, toleruje się w naszym kraju nacjonalizm, że nie mówi mu się stanowczego NIE.
Nigdy nie dzieliłam ludzi pod względem narodowościowym. Nie...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Reportaż.

Reportaż.

Pokaż mimo to