Grzegorz Piątek

Kolejna fenomenalna książka Grzegorza Piątka - niby o architekturze, o modernizacji, o marzeniach lepszego życia, o budowie dobrobytu, o Gdyni, ale w istocie rzeczy na wskroś o Polsce i Polakach - i wcale nie tylko o tych przed wojną. Te marzenia i tęsknoty, ta kanapowa nostalgia, te rojenia o "złamanej" przez obcą przemoc przeszłości są ciągle i nieustannie w nas obecne. Gdynia jest tu pretekstem, by opowiedzieć, co jest "nie tak" z nami i z naszymi aspiracjami w pogoni za nowoczesnością. Bazylika Morska, Pomnik Zjednoczenia Ziem Polskich, tragiczny wypadek generała Orlicz-Dreszera - to wszystko znakomite przykłady, do snucia opowieści o przeszłości, która ciągle w nas tkwi, mimo warstw nakładanego byle jak i w pospiechu tynku nowoczesności. Rozumiem, że dla wielu obecnych mieszkańców Gdyni, lektura może być w pewnym stopniu trudna do przyjęcia. To nie jest prosta historia miasta opowiedziana "barwnymi anegdotami" z życia jej mieszkańców i dodatkowo zilustrowana "dawnymi kartkami pocztowymi", ociekającymi sentymentalnym lukrem. Wręcz genialnie oddany został rozdźwięk miedzy funkcjami, jakie to miasto miało realizować w marzeniach przeciętnego warszawiaka, czy w ogóle mieszkańca polskiego interioru, a realnych trudnościach w budowaniu tkanki urbanistycznej niemal całkowicie od podstaw. I w rzeczywistości porozbiorowego zacofania, podziałów, niewydolności młodego państwa. Surowa ocena Autora, nie wynika tylko z pogoni za sensacyjnym tematem, jest starannie przemyślaną osia, konstruującą opowieść o dwudziestoleciu międzywojennym - z jego blaskami i cieniami. Okładka w punkt! Jedną gwiazdkę odejmuję za brak mapki - która powinna się w takiej książce obowiązkowo znaleźć.